Αιθέρια ύπαρξη, απίστευτης ομορφιάς, απ’ αυτές τις γυναίκες που λες ότι ο Θεός δεν είχε μόνο κέφια, αλλά και μια υποχρέωση να αποδείξει ότι πέρα από τα φαινόμενα υπάρχει και η βαθιά ωραιότητα, μακριά από τα μοντέλα που προσφέρει το Χόλιγουντ ή το διαχρονικό λάιφ στάιλ. Ο λόγος για την υπέροχη ηθοποιό Μόνικα Βίτι, που μας χάρισε μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες του ευρωπαϊκού σινεμά, σε σκηνοθεσία του φημισμένου Μικελάντζελο Αντονιόνι. Αυτός που την ανακάλυψε, την ερωτεύτηκε και της έδωσε την ευκαιρία να αναδείξει το ταλέντο της στο δράμα, αλλά, πέρα από τα συνταρακτικά φιλμ ψυχολογικής αποξένωσης του σπουδαίου Ιταλού σκηνοθέτη, διέπρεψε και στην κωμωδία.
Η Μόνικα Βίτι, την οποία ερωτευτήκαμε σχεδόν όλοι οι νέοι που τη γνωρίσαμε από τις ταινίες της, ειδικά τη δεκαετία του ’70, ήταν πανέμορφη. Πρόσωπο βγαλμένο από τις καλύτερες στιγμές ενός άλλου… Μιχαήλ Άγγελου, σαρκώδη χείλη απ’ αυτά που πιστεύεις ότι δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, πλούσια ξανθά μαλλιά, που δεν μπορούσαν να κρύψουν τον υπέροχο λαιμό της και μάτια γεμάτα ζωντάνια, που έκρυβαν αυτή τη μελαγχολία, που πάντα θα γοητεύει. Όχι, η Μόνικα Βίτι δεν ήταν ένα σεξ σύμβολο, αλλά ακόμη μία αξιοθαύμαστη ηθοποιός, μια πρωταγωνίστρια χαρακτήρων, που μπορούσε να προκαλέσει και ανάφλεξη των συναισθημάτων. Και βεβαίως μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, που ξεπέρασε και πολλές φορές στραπατσάρισε την ομορφιά της, με τη φινετσάτη αίσθηση του χιούμορ και το μοναδικό αυτοσαρκασμό που διέθετε.
Η Μόνικα Βίτι σε λίγες ημέρες θα γιορτάσει τα 90 της χρόνια (γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1931), μαζί με τον αγαπημένο της σύζυγο Ρομπέρτο Ρούσο, αλλά δεν θα αναπολήσει τις μεγάλες καλλιτεχνικές της στιγμές, τις συνεργασίες με θρύλους του σινεμά, όπως ο Μονιτσέλι ή ο Μπουνιουέλ, τις χαρούμενες εποχές της δημιουργίας, όταν στην Ιταλία και στην Ευρώπη γενικότερα άκμαζαν ακόμη οι μεγάλες προσωπικότητες της σκηνοθεσίας. Η Μόνικα, εδώ και 20 χρόνια πάσχει από Αλτσχάιμερ και ζει απομονωμένη στη Ρώμη, θαυμάζοντας πολλές φορές στη μικρή οθόνη, αγκαλιά με τον Ρούσο, ένα κοριτσόπουλο από τη Ρώμη, δίπλα στον Αλέν Ντελόν, τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, τον Αλμπέρτο Σόρντι, τον Ούγκο Τονιάτσι, τον Μισέλ Πικολί, τον Μάικλ Κέιν και τόσους άλλους γίγαντες του κινηματογράφου.
Μια κωμικός στο σύμπαν του Αντονιόνι
Η Μαρία Λουίζα Τσετσαρέλι, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στη Ρώμη και από παιδούλα ήθελε να γίνει ηθοποιός, παρά την προειδοποίηση της μητέρας της ότι «το παλκοσένικο θα σου διαφθείρει την ψυχή και το σώμα». Κάτι που δεν έγινε, όχι μόνο γιατί ήταν μία δυνατή γυναίκα με προσωπικότητα, αλλά και γιατί είχε την τύχη να ξεκινήσει την επαγγελματική σταδιοδρομία της έχοντας ως μέντορα τον Αντονιόνι. Θα σπουδάσει στη δραματική σχολή της Ρώμης κι εκεί θα ανακαλύψει την κωμική της φλέβα. Αλλά πριν προλάβει να μπει στα στούντιο της Τσινετσιτά, θα έρθει η γνωριμία της με τον Μικελάντζελο Αντονιόνι για να την κλέψει για λίγο από την κωμωδία και να την βάλει στο δικό του κινηματογραφικό σύμπαν, στον σινεμά της σιωπής και της ψυχικής αποξένωσης.
“Με πονάνε τα μαλλιά μου”
Ο Αντονιόνι, που την είχε δει στο θέατρο, της είπε ότι μπορεί να παίξει στον κινηματογράφο, για τον αξιοζήλευτο αυχένα της. Η σχέση τους θα προχωρήσει, θα γίνει ερωτική, θα ζήσουν ευχάριστα χρόνια και θα γυρίσουν μαζί τα αριστουργηματικά δράματα “Περιπέτεια”, “Νύχτα”, “Έκλειψη” και “Κόκκινη Έρημος”, στην οποία θα πει με τη χαρακτηριστική βραχνή φωνή της την απίστευτη ατάκα «με πονάνε τα μαλλιά μου»! Ένας συνεχής θρίαμβος για την Βίτι, την οποία θα αποθεώσει η κριτική, θα κερδίσει βραβεία και την αναγνώριση του κοινού, παρότι είχε να συναγωνιστεί μία πλειάδα από θρυλικές σταρ, από Σοφία Λόρεν, Τζίνα Λολομπριτζίτα, Κλάουντια Καρντινάλε μέχρι Μαριάντζελα Μελάτο, Βίρνα Λίζι και Ορνέλα Μούτι.
Παπαράτσι
Η μούσα του Αντονιόνι όμως μπορεί να παίξει τα πάντα και ειδικά κωμωδία. Έτσι, θα γίνει περιζήτητη από τους μεγάλους πρωτοπόρους, του καλλιτεχνικού σινεμά, όπως είναι ο Μπουνιουέλ, αλλά και τους μεγάλους της “κωμωδίας αλλά ιταλικά”, όπως είναι ο Μονιτσέλι και ο Ρίζι. Σε αυτό θα βοηθήσει και μία φωτογραφία ενός παπαράτσι που συλλαμβάνει τον Αντονιόνι να το γλεντάει με μια άσημη στάρλετ. Η σχέση τους διακόπτεται πάραυτα. Νέος σύντροφός της θα γίνει ο διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης Κάρλο ντι Πάλμα.
Ιταλική κωμωδία
Έτσι, η Μόνικα κι ενώ έπιανε την πιο ώριμη υποκριτικά ηλικία της, θα επιστρέψει σε αυτό που λάτρευε, τη λαϊκή κωμωδία και μάλιστα υπό τις οδηγίες του “πατέρα” τής commedia all italiana, Μάριο Μονιτσέλι. Βεβαίως συνεργάστηκε και με άλλους πολλούς άξιους σκηνοθέτες, όταν η Ιταλία άκμαζε κινηματογραφικά και έδινε έμπνευση σε πολλούς σκηνοθέτες σε όλο τον κόσμο. Από Ετόρε Σκόλα και Μίκλος Γιάντσο μέχρι Φασμπίντερ. Η άνεσή της να συνδυάζει την απαράμιλλη ομορφιά της με ξεκαρδιστικές ερμηνείες, να τσαλακώνει αυτό το υπέροχο πρόσωπο για την κωμωδία και συγχρόνως να διατηρεί τη γοητεία της, αποτελεί μία αξιομνημόνευτη ικανότητα, που ελάχιστες γυναίκες ηθοποιοί μπορούσαν να καταφέρουν. Ο ευφυέστατος Μονιτσέλι συμπύκνωσε όλη αυτή τη μαγεία της, σε δυο λέξεις, χαρακτηρίζοντάς την “μοιραία κωμικό”.
Γελαστό κορίτσι
Η Μόνικα Βίτι ερμήνευσε συνολικά 47 χαρακτήρες, μίας τεράστιας γκάμας κι έπαιξε σε καλές και λιγότερες καλές ταινίες, μέχρι το 1989, όταν αποτραβήχτηκε από τα κινηματογραφικά πλατό.
Το 2002 έκανε την τελευταία δημόσια εμφάνισή της στην πρεμιέρα του θεατρικού μιούζικαλ “Notre-Dame de Paris”, στο Παρίσι, ενώ είχαν αρχίσει να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της νόσου.
Μετά από μια δεκαετία θα γίνει γνωστό το πρόβλημά της. Τα χρόνια περνούν, και σήμερα είναι μία από τα εκατομμύρια των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη που πάσχουν από Αλτσχάιμερ. Εμείς, όμως, θα τη θυμόμαστε πάντα ως ένα γελαστό κορίτσι, με μελαγχολικά μάτια, που μας έκανε να λιώνουμε από τη γοητεία της, να γελάμε να σκεφτόμαστε και το κυριότερο να ονειρευόμαστε…
Χάρης Αναγνωστάκης | ΑΠΕ ΜΠΕ