Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης: Τόνια Νικολαΐδη: έργα 1947-2010

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την έκθεση Τόνια Νικολαΐδη: έργα 1947-2010 στο Πολιτιστικό Κέντρο …

Θεσσαλονίκης (Βασ. Όλγας 108) από τις 25 Νοεμβρίου 2010.

Η πρώτη αναδρομική έκθεση της σημαντικής χαράκτριας Τόνιας Νικολαΐδη, που πρωτοπαρουσιάστηκε από το Μ.Ι.Ε.Τ. στην Αθήνα και χαιρετίστηκε από το σύνολο, σχεδόν, του αθηναϊκού Τύπου ως πραγματική προσφορά στην εικαστική κίνηση της πρωτεύουσας, μεταφέρεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μ.Ι.Ε.Τ. (Βασ. Όλγας 108).

Στην έκθεση, που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010 στις 20:00, παρουσιάζονται περίπου 75 έργα της χαράκτριας από τα φοιτητικά της χρόνια στην ΑΣΚΤ (1946-1952) –στο εργαστήριο χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού– έως τα τελευταία έργα της, τα ψηφιακά τυπώματα του 2010.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, η Τόνια Νικολαΐδη χαράζει και τυπώνει τα έργα της συνδυάζοντας τη λινολαιογραφία, το ανάγλυφο, τη μεταξοτυπία, καθώς και τη φωτογραφία, όπου όμως πάντα σημαντικό ρόλο παίζει το χρώμα και η επιφάνεια. Εικόνες της θάλασσας, αμμουδιές, φλεγόμενα ξύλα, χάρτινα καράβια και πουλιά στοιχειοθετούν τη θεματολογία της.

Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο άνθρωπος σε δύο μόνο σειρές της, «Έρχονται άλλοι όμοιοι με εμάς, αλλά δεν θα είμαστε εμείς, Ι και II», όμως η παρουσία του ανθρώπου, η αύρα του, υπάρχει σχεδόν παντού.

Δουλεύει τα έργα της κυρίως σε σειρές (δίπτυχα, τρίπτυχα, τετράπτυχα, π.χ. «Θάλασσα, άμμος και φως», 1983, «Ρέκβιεμ για ένα δέντρο», 1988-1995, «Εικόνες νερού», 1995), όπου η μία εικόνα διαδέχεται την άλλη με καθεμιά χωριστά και όλες μαζί να διηγούνται μια ιστορία – γιατί, τελικά, όπως λέει η ίδια, αυτό έψαχνε και ψάχνει πάντα. Να διηγείται κάτι στον εαυτό της και στους άλλους.

Στον πρόλογο του καταλόγου που συνοδεύει την έκθεση η Τόνια Νικολαΐδη αναφέρει: «Την εκδήλωση αυτή δεν την αποκαλώ “έκθεση χαρακτικής”, παρόλο που τα έργα έχουν πραγματοποιηθεί με τις τεχνικές της χάραξης και της εκτύπωσης.

Γιατί στόχος μου δεν είναι ούτε να προβάλω τις τυχόν ικανότητές μου στο χώρο της χαρακτικής, ούτε να πείσω πως άνοιξα νέους δρόμους …. Στόχος μου είναι να φανεί η διαδρομή μου στο χώρο της τέχνης. Να δείξω, και να δω κι εγώ η ίδια, τι πρόλαβα να πραγματοποιήσω μέσα στο θόρυβο της ζωής και στη σύντομη διάρκειά της. Ποια ήμουν.»Ανήκω σ’ αυτούς που πιστεύουν πως δεν έχει σημασία με ποια γλώσσα εκφράζεται ο καλλιτέ-χνης, αλλά τι εκπέμπει το έργο του.

Σημασία έχει να μπορέσει ο καλλιτέχνης να βγάλει από μέσα του τον αληθινό του κόσμο, και ο κόσμος του αυτός να μπορέσει να συνομιλήσει με τους κόσμους των άλλων και μαζί να πορευτούν για λίγο στη μαγεία. Αυτό είναι το ζητούμενο. […] »Θέλω να χειρίζομαι την πραγματοποίηση της εικόνας μου ελεύθερη από περιορισμούς και από συμβατικά “πρέπει” και ξένα καλούπια. Μεταχειρίζομαι ό,τι νομίζω πως εξυπηρετεί το όραμά μου, όποιο μέσο, όποια τεχνική μπορώ, χωρίς να νοιάζομαι ποια ταμπέλα θα μου κρεμάσουν κάποιοι.

Μ’ ενδιαφέρει να είμαι ένας ενδιαφέρων καλλιτέχνης, που εκφράζει την αλήθεια του. Μ’ ενδιαφέρει να ευχαριστηθώ εγώ – και αν επικοινωνήσουν κι άλλοι με το έργο μου, ακόμα καλύτερα. Έτσι πορεύτηκα».

Ο Τάκης Μαυρωτάς σημειώνει για την τεχνική και το έργο της χαράκτριας σε κείμενό του στον κατάλογο της έκθεσης: «Συνειδητά αποφεύγει κάθε δεξιοτεχνία και κάθε τυπική παραδοσιακή τεχνική, γιατί αυτό που την ενδιαφέρει είναι η ελευθερία της έκφρασης.

Η χαρακτική της διακρίνεται από την απλότητα, τη διαύγεια, τη σαφήνεια και τη λιτότητα. Με μετρημένες χαράξεις, αφού αντιστρατεύ-εται τις παραμορφώσεις, αποκαλύπτει τον συγκινησιακό της στοχασμό. Έντονες χρωματικές αντιπα-ραθέσεις, σχέδιο και πλαστικότητα αποκαλύπτουν την ευαισθησία και την επιθυμία της να προσεγγί-σει την ουσία της ανθρώπινης ζωής. […] Το χαρακτικό της έργο στο σύνολό του … αποκαλύπτει τη μοναδικότητά του, μια πραγματικότητα ονειρική, που δεν σημαίνει όμως ότι είναι λιγότερο αληθινή».

Η Τόνια Νικολαΐδη  κατάγεται από την Ιθάκη. Γεννήθηκε το 1927 στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ (1946-1952) ζωγραφική, με δάσκαλο τον Ουμβέρτο Αργυρό, και χαρακτική στο εργαστήριο του Γιάννη Κεφαλληνού.

Έχει παρουσιάσει το έργο της σε πολλές ατομικές εκθέ-σεις (1979-2009). Συνεχής επίσης είναι η παρουσία της σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το ε-ξωτερικό. Σημειώνουμε ενδεικτικά τη συμμετοχή της στις Πανελληνίους του Ζαππείου, καθώς και στις διεθνείς Μπιεννάλε και Τριεννάλε Χαρακτικής (Αλεξάνδρειας, Βελιγραδίου, Κρακοβίας, Λιου-μπλιάνας, Φρέντρικσταντ Νορβηγίας κ.ά.).

Έχει διακριθεί με πολλά βραβεία και επαίνους: πρώτο βραβείο και χρυσό μετάλλιο (Μπιεννάλε Αλεξάνδρειας, 1980), χρυσό μετάλλιο (Μπιεννάλε Φρέ-ντρικσταντ, Νορβηγία 1989), βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1999) κ.ά.

Η έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει έως τις 23 Ιανουαρίου 2011 και θα λειτουργεί με το εξής ωράριο: Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή 10:00 – 18:00, Παρα-σκευή 10:00 – 14:00 και 18:00 – 21:00 (Δευτέρα κλειστά), με ελεύθερη είσο¬δο για το κοινό. Για ομα-δικές επισκέψεις παρακαλούμε να προηγείται συνεννόηση με το ΜΙΕΤ, τηλ. 2310 295.170-1.