Το Μουσείο Μπενάκη μας καλεί να γνωρίσουμε το Μουσείο Παιχνιδιών!

Το Μουσείο αυτό, που φιλοδοξεί να γίνει ένας αγαπημένος προορισμός παιδιών και ενηλίκων, οφείλει τη δημιουργία του αλλά και ένα μέρος της λειτουργίας του σε πολλούς, σημαντικούς και γενναιόδωρους δωρητές, χορηγούς και υποστηρικτές:

Στην Μαρία Αργυριάδη, που δώρισε το 1991 στο Μουσείο Μπενάκη μία από τις δέκα καλύτερες συλλογές παιχνιδιών της Ευρώπης.

Στον Υδραίο ευεργέτη και πλοίαρχο Αθανάσιο Κουλούρα και τη γυναίκα του Βέρα, που δώρισαν στο Μουσείο Μπενάκη το μοναδικό αυτό «παραμυθένιο» κτήριο στον παραλιακό δρόμο του Παλαιού Φαλήρου.

Στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αττική 2007-2013 ΕΣΠΑ με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο οποίο εντάχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, η αποκατάσταση και αναστήλωση του κτηρίου.

Στην εταιρεία Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. που στηρίζει τους σκοπούς και το έργο του Μουσείου, μέσω της δωρεάς της στο πλαίσιο του προγράμματος «Υιοθεσία Θέσεων».

Στη NOVA, που μέσω της υπηρεσίας Nova Hotspot εξασφάλισε σε όλους τους χώρους του κτηρίου πρόσβαση σε WiFi internet, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να μοιράζονται την εμπειρία τους και ψηφιακά.

Σε όλους εκείνους που ανταποκρίθηκαν θετικά στην Εκστρατεία Οικονομικής Ενίσχυσης του 2016 και προσέφεραν, ειδικά για το Μουσείο Παιχνιδιών, μικρά ή μεγάλα χρηματικά ποσά, συμβάλλοντας στην ολοκλήρωση και τη λειτουργία του.

Σε όλους τους δωρητές αντικειμένων/παιχνιδιών που με την προσφορά τους εμπλουτίζουν εδώ και χρόνια τον κορμό της συλλογής.

Το Moυσείο Μπενάκη Παιχνιδιών δημιουργήθηκε με πυρήνα την συλλογή της Μαρίας Αργυριάδη, η οποία συγκαταλέγεται στις δέκα καλύτερες της Ευρώπης.

Αφιερωμένο στην παιδική ηλικία, το Μουσείο Παιχνιδιών, έχει ως στόχο τη μελέτη, την προβολή και την παρουσίαση όλων των εκφράσεων και πτυχών του θέματος “Παιδί και Παιχνίδι“, ενώ παράλληλα αφηγείται με τρόπο ευρηματικό την καθημερινή ζωή των παιδιών από τον 17ο αιώνα έως τις μέρες μας.

Η συλλογή του αποτελείται από περίπου 20.000 παιχνίδια, βιβλία, έντυπα, ρουχισμό και αντικείμενα της παιδικής ηλικίας, προερχόμενα από τον ελλαδικό χώρο και την ευρύτερη περιφέρεια του Ελληνισμού, καθώς και από την Ευρώπη, την Αμερική, την Αφρική και την Ασία. Στην έκθεση παρουσιάζονται 3.000 από αυτά.

Η ενότητα της ελληνικής συλλογής περιλαμβάνει βρεφικά και παιδικά αντικείμενα και άλλα αντικείμενα από τους αρχαίους έως τους νεώτερους χρόνους, όπως χειροποίητα παραδοσιακά παιχνίδια και αντικείμενα του 18ου-20ού αι., λαϊκά πανηγυριώτικα και τα αστικά εμπορικά παιχνίδια του 20ού αι., επιτραπέζια παιχνίδια, καθώς και ομαδικά παιχνίδια δρόμου και παιδικά έθιμα.

Ξεχωριστό σύνολο αποτελούν τα χειροποίητα παιχνίδια, που έφτιαξαν τα μέλη των Κ.Α.Π.Η. (Κέντρων Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων), αναβιώσεις αυτών που έπαιζαν ως παιδιά.

Στην ενότητα της ευρωπαϊκής συλλογής συγκαταλέγονται παιχνίδια αγοριών και κοριτσιών, αστικά και λαϊκά, που χρονολογούνται από τον 18ο έως τον 20ό αι. και προέρχονται κυρίως από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, καθώς και από τις ευρωπαϊκές κούκλες του 19ου και 20ού αι. με φορεσιές από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Βιβλία-μελέτες σε ό,τι αφορά το “Παιδί και το Παιχνίδι”, σχετικό αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, επιστολικά δελτάρια, στοιχεία για Έλληνες κατασκευαστές παιχνιδιών, 3.000 βιβλία παιδικής λογοτεχνίας και εκπαίδευσης ή γενικά πληροφοριακά, συμπληρώνουν τη συλλογή και συνθέτουν μια εξειδικευμένη βιβλιοθήκη για κάθε ενδιαφερόμενο.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Μουσείου Μπενάκη καλωσορίζουν τα παιδιά στο μαγικό αυτό χώρο, προτείνοντας συναρπαστικές διαδρομές ειδικά σχεδιασμένες αρχικά για μαθητές του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού.

Πληροφορίες – Κρατήσεις: Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Δευτέρα-Πέμπτη 10.00-14.00, Τ 210 3671067-69, education@benaki.gr

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΗΤΡΙΑ

Η Μαρία Αργυριάδη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Είναι μέλος της United Federation on Doll Clubs.

Έχει γράψει τέσσερα βιβλία και έχει συμμετάσχει σε πολλά συλλογικά έργα για το παιδικό παιχνίδι.

Άρχισε να συλλέγει κούκλες και παιχνίδια από το 1970. Χαρακτηριστικά αναφέρει η ίδια στην προθήκη του Μουσείου Παιχνιδιών που επέλεξε να συγκεντρώσει τα παιχνίδια που είχε όταν ήταν παιδί:
Σημαντική στιγμή ήταν για μένα, όταν γύρω στο 1970, ξημερώματα Σαββάτου προς Κυριακή στις 3 η ώρα με το λιγοστό φως του φεγγαριού και έναν φακό πρωτοείδα μια μικρή αρκούδα. Την αγόρασα από τον γυρολόγο και την πήρα στα χέρια μου. Ήταν μια μικρή, κίτρινη αρκούδα μαδημένη, ταλαιπωρημένη, κομμένη με ψαλίδι σε μία μεριά απ’ όπου ξεπεταγόταν το άχυρο. Το ένα της πόδι κρεμόταν έτοιμο να κοπεί και της έλειπε το ένα μάτι. Καθώς την κοιτούσα θυμήθηκα τη δική μου αρκούδα και αναρωτήθηκα πώς είναι δυνατόν κάποιοι να τις πετάνε κάποια στιγμή αφρόντιστες στα σκουπίδια. Την κράτησα και από τότε ξεκίνησα να μαζεύω παλιά παιχνίδια.

Η Μαρία Αργυριάδη αναφέρει μεταξύ άλλων για το Μουσείο:

Βρισκόμαστε​ ​σε​ ​έναν​ ​παραμυθένιο​ ​πύργο​ ​με​ ​πολεμίστρες,​ ​που διαμορφώθηκε​ ​από​ ​τον​ ​μουσειογράφο​ ​Σταμάτη​ ​Ζάννο​ ​και​ ​την​ ​συνεργάτιδά του,​ ​Αλεξάνδρα​ ​Νικηφορίδου,​ ​για​ ​να​ ​στεγάσει​ ​αυτή​ ​τη​ ​συλλογή​ ​παιχνιδιών. Μια​ ​συλλογή​ ​που​ ​ξεκίνησα​ ​γύρω​ ​στο​ ​1980,​ ​και​ ​αποτελείται​ ​σήμερα​ ​πάνω από​ ​20.000​ ​παιχνίδια​ ​και​ ​αντικείμενα​ ​σχετικά​ ​με​ ​την​ ​παιδική​ ​ηλικία.​ ​Τη δώρησα​ ​στο​ ​Μουσείο​ ​Μπενάκη​ ​όταν​ ​κατάλαβα​ ​ότι​ ​οι​ ​τελικοί​ ​αποδέκτες​ ​θα έπρεπε​ ​να​ ​είναι​ ​τα​ ​παιδιά.

Τα​ ​3000​ ​εκθέματα​ ​που​ ​βλέπεται​ ​σήμερα​ ​στις​ ​προθήκες,​ ​θα​ ​εναλλάσσονται με​ ​τα​ ​υπόλοιπα​ ​παιχνίδια​ ​και​ ​αντικείμενα​ ​της​ ​συλλογής​ ​στο​ ​πλαίσιο θεματικών​ ​εκθέσεων. Στην​ ​είσοδο​ ​σε​ ​υποδέχεται​ ​μια​ ​μεγάλη​ ​κούκλα-κυρία​ ​του​ ​Διονύση Φωτόπουλου​ ​και​ ​το​ ​αλογάκι​ ​που​ ​δώρησε​ ​ο​ ​Ελευθέριος​ ​Βενιζέλος,​ ​στον αγαπημένο​ ​του​ ​εγγονό,​ ​Λεφτεράκι. Η​ ​διαδρομή​ ​ξεκινάει​ ​με​ ​παιχνίδια​ ​των​ ​παιδιών​ ​της​ ​αρχαιότητας​ ​των Ρωμαϊκών​ ​και​ ​των​ ​βυζαντινών​ ​χρόνων.​ ​Στον​ ​ίδιο​ ​χώρο​ ​αλλά​ ​σε​ ​ξεχωριστές προθήκες​ ​παρουσιάζουμε​ ​ενότητες,​ ​όπως​ ​το​ ​πως​ ​φτιάχνονται​ ​τα​ ​παιχνίδια, το​ ​τι​ ​πρόκειται​ ​γενικά​ ​να​ ​δει​ ​ο​ ​θεατής,​ ​τις​ ​κούκλες​ ​μόδας​ ​με​ ​το​ ​μπαούλο​ ​και τα​ ​ρούχα​ ​τους,​ ​τα​ ​σημαντικότερα​ ​μηχανικά​ ​παιχνίδια​ ​και​ ​κατασκευές,​ ​και​ ​τα οπτικά​ ​παιχνίδια.​ ​Δεν​ ​θα​ ​μπορούσα​ ​να​ ​μην​ ​αναφερθώ​ ​στην​ ​προθήκη​ ​με​ ​τα παιχνίδια​ ​και​ ​τις​ ​κούκλες​ ​από​ ​τα​ ​μέλη​ ​των​ ​ΚΑΠΗ​ ​όλης​ ​της​ ​Ελλάδας.

Στον​ ​κάτω​ ​χώρο​ ​που​ ​είναι​ ​και​ ​ο​ ​κυρίως​ ​εκθεσιακός​ ​χώρος,​ ​έχουμε αφιερώσει​ ​ένα​ ​δωμάτιο​ ​στην​ ​ελληνική​ ​παραδοσιακή​ ​κοινωνία,​ ​ξεκινώντας από​ ​το​ ​σκαμνί​ ​της​ ​γέννας,​ ​τις​ ​κούνιες-​ ​νάκες​ ​ή​ ​σαρμανίτσες,​ ​τα​ ​θήλαστρα, τα​ ​βρεφικά​ ​ρούχα,​ ​τις​ ​κουδουνίστρες,​ ​και​ ​τα​ ​παιχνίδια​ ​των​ ​παιδιών​ ​από​ ​την βρεφική​ ​ηλικία,​ ​που​ ​έφτιαχναν​ ​οι​ ​γονείς​ ​αλλά​ ​και​ ​τα​ ​ίδια​ ​τα​ ​παιδιά.​ ​Στην ενότητα​ ​αυτή​ ​έχουμε​ ​εντάξει​ ​την​ ​βάπτιση​ ​και​ ​τα​ ​παιδικά​ ​εθιμικά​ ​παιχνίδια στον​ ​κύκλο​ ​του​ ​χρόνου.

Σε​ ​άλλες​ ​προθήκες​ ​μπορεί​ ​κανείς​ ​να​ ​δει​ ​σημαντικές​ ​κατηγορίες,​ ​όπως​ ​τις κούκλες​ ​με​ ​ελληνικές​ ​φορεσιές,​ ​μινιατούρες​ ​και​ ​μια​ ​κούκλα​ ​της​ ​βασίλισσας Όλγας,​ ​τον​ ​καραγκιόζη,​ ​το​ ​ελληνικό​ ​και​ ​ξένο​ ​κουκλοθέατρο,​ ​μαριονέτες​ ​και στημένο​ ​ένα​ ​μεγάλο​ ​πανηγύρι.​ ​Υπάρχουν​ ​στρατιωτάκια​ ​και​ ​πολεμικά παιχνίδια,​ ​κούκλες​ ​από​ ​την​ ​παιδική​ ​λογοτεχνία,​ ​τα​ ​κόμικς​ ​και​ ​ήρωες​ ​από τον​ ​κινηματογράφο.​ ​Ένα​ ​δωμάτιο​ ​αφιερωμένο​ ​στο​ ​σχολείο​ ​και​ ​τέλος​ ​έναν μεγάλο​ ​χώρο​ ​αφιερωμένο​ ​στα​ ​καταστήματα​ ​παιχνιδιών​ ​της​ ​εποχής. Ύστερα​ ​από​ ​25​ ​χρόνια​ ​πορείας​ ​με​ ​πολλές​ ​καλές,​ ​αλλά​ ​και​ ​δύσκολες στιγμές,​ ​σήμερα​ ​κλείνει​ ​για​ ​μένα​ ​ένας​ ​κύκλος.

Αρχικά​ ​θέλω​ ​να​ ​πω​ ​ένα​ ​ιδιαίτερα​ ​θερμό​ ​ευχαριστώ​ ​στην​ ​Αιμιλία Γερουλάνου,​ ​καθώς​ ​και​ ​στην​ ​υποδιευθύντρια​ ​Ειρήνη​ ​Γερουλάνου​ ​που​ ​δεν έπαψε​ ​να​ ​παρακολουθεί​ ​τα​ ​διάφορα​ ​στάδια​ ​δημιουργίας​ ​του​ ​Μουσείου​ ​και να​ ​συμβουλεύει​ ​.​ ​Επίσης​ ​ευχαριστώ​ ​όλους​ ​τους​ ​συναδέλφους​ ​μου​ ​από​ ​τα διάφορα​ ​παραρτήματα​ ​​του​ ​Μουσείου​ ​Μπενάκη,​ ​που​ ​δούλεψαν​ ​σκληρά​ ​για να​ ​βγάλουμε​ ​το​ ​αποτέλεσμα​ ​που​ ​βλέπετε​ ​σήμερα,​ ​καθώς​ ​και​ ​τους εθελοντές,​ ​όπως​ ​την​ ​Δέσποινα​ ​Καρακομνηνού,​ ​την​ ​Χαρά​ ​Ιωακείμογλου, και​ ​την​ ​πρώην​ ​υπάλληλο​ ​του​ ​Μουσείου,​ ​Τζένη​ ​Μαλιαρίτη.​

Σε​ ​λίγο​ ​καιρό​ ​η έως​ ​τώρα​ ​εθελόντρια​ ​Μαίρη​ ​Βέργου,​ ​πρόκεται​ ​να​ ​ενταχθεί​ ​σαν​ ​υπάλληλος στο​ ​χώρο​ ​του​ ​Μουσείου​ ​Παιχνιδιών. Παραδίδω​ ​τη​ ​σκυτάλη​ ​στην​ ​Νόρα​ ​Χατζοπούλου,​ ​που​ ​15​ ​χρόνια​ ​δίπλα​ ​μου και​ ​με​ ​τον​ ​ίδιο​ ​με​ ​μένα​ ​ενθουσιασμό,​ ​παίρνει​ ​επάξια​ ​τη​ ​θέση​ ​μου​ ​σαν υπεύθυνη​ ​του​ ​τμήματος​ ​Παιχνιδιών.​ ​Εγώ,​ ​θα​ ​βρίσκομαι​ ​καθημερινά​ ​εκεί, και​ ​θα​ ​δουλεύω.​ ​Όπως​ ​πάντα,​ ​η​ ​συνεργασία​ ​μας​ ​με​ ​το​ ​Τμήμα εκπαιδευτικών​ ​προγραμμάτων​ ​του​ ​Μουσείου​ ​είναι​ ​ιδιαίτερα​ ​σημαντική, ειδικά​ ​τώρα​ ​που​ ​αναφέρεται​ ​στο​ ​παιδί​ ​και​ ​τα​ ​παιχνίδια​ ​του. Τέλος​ ​αξίζει​ ​να​ ​αναφερθούμε​ ​στο​ ​Πωλητήριο​ ​που​ ​όπως​ ​πάντα​ ​αξίζει​ ​την προσοχή​ ​και​ ​τον​ ​θαυμασμό. Εντελώς​ ​ξεχωριστά​ ​θα​ ​ήθελα​ ​να​ ​ευχαριστήσω​ ​με​ ​όλη​ ​μου​ ​την​ ​καρδια​ ​τον άντρα​ ​μου​ ​Αποστολο​ ​Αργυριάδη​ ​που​ ​δεν​ ​έπαψε​ ​ποτέ​ ​όλα​ ​αυτά​ ​τα​ ​χρόνια να​ ​με​ ​βοηθάει​ ​και​ ​να​ ​με​ ​εμψυχώνει.​

Αλλά​ ​και​ ​τον​ ​Άγγελο​ ​Δελληβοριά​ ​που σε​ ​μια​ ​στιγμή​ ​δικής​ ​μου​ ​απογοήτευσης​ ​και​ ​αδυναμίας,​ ​μου​ ​είπε​ ​”Μαρία​ ​μου μην​ ​στεναχωριέσαι​ ​και​ ​μην​ ​ανησυχείς.​ ​Πριν​ ​φύγω​ ​από​ ​το​ ​Μουσείο,​ ​σου υπόσχομαι​ ​ότι​ ​θα​ ​ανοίξω​ ​το​ ​Μουσείο​ ​Παιχνιδιών​ ​σου.”

Και​ ​το​ ​έκανε.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ

Το Μουσείο Μπενάκη Παιχνιδιών στεγάζεται σε εκλεκτικιστικό κτήριο του τέλους του 19ου αιώνα. Δωρίθηκε στο Μουσείο Μπενάκη το 1976 από τη Βέρα Κουλούρα σύμφωνα με την επιθυμία του συζύγου της Αθανάσιου Κουλούρα.

Ο Πύργος του Μουσείου Παιχνιδιών, που παραπέμπει από μόνος του σε παραμύθι, χτίστηκε μεταξύ 1897-1900 και η αρχιτεκτονική του μορφολογία περιέχει κυρίως στοιχεία γοτθικού ρυθμού με αναφορές στον Ευρωπαϊκό Μεσαίωνα, αλλά και στοιχεία μπαρόκ και art nouveau στις εσωτερικές οροφογραφίες και τοιχογραφίες.

Το κτήριο κρίθηκε διατηρητέο με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ το 1997. Η αποκατάσταση και αναστύλωσή του εντάχθηκε με σχετικό αίτημα στο Υπουργείο Πολιτισμού τον Ιούλιο του 2011, στο έργο που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Αττική 2007-2013 του ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Η αρχική μελέτη αποκατάστασης πραγματοποιήθηκε από την ομάδα:

Γιάννη Κίζη, Δρα αρχιτέκτονα καθηγητή ΕΜΠ, και συνεργάτες
Κώστα Ζάμπα, Δρα πολιτικό μηχανικό, και συνεργάτες, και
Γιάννη Ασκητόπουλο, ηλεκτρολόγο μηχανολόγο.
Κλεοπάτρα Τσουράκη συντηρήτρια έργων τέχνης

Τις εργασίες αποκατάστασης ανέλαβε η κοινοπραξία των εργοληπτικών εταιρειών ΑΚΛΙΜΩΝ Α.Ε. – ΑΠΕΛΛΑ A.Ε. και RESTORE ATE.

Διαβάστε επίσης:

Το Μουσείο Παιχνιδιών ανοίγει τις πόρτες του!