Μουσείο Μπενάκη: Οι φθινοπωρινές εκθέσεις στα κτήρια του Μουσείου

Το φθινοπωρινό πρόγραμμα του Μουσείου ξεκινάει στις 7 Σεπτεμβρίου με την έκθεση των συμμετοχών στον αρχιτεκτονικό φοιτητικό διαγωνισμό για τον σχεδιασμό κατασκευής ενημέρωσης και πληροφόρησης στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης. Η έκθεση έχει τίτλο Παράλιο Σήμα και θα διαρκέσει έως τις 8 Οκτωβρίου στο κτήριο της Πειραιώς.

Από τις 14 Σεπτεμβρίου και πάλι στο κτήριο της Πειραιώς, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την Αθήνα του 1917 μέσα από σπάνιο οπτικό υλικό από τη φωτογραφική υπηρεσία του συμμαχικού εκστρατευτικού σώματος, το οποίο έδρασε στα Βαλκάνια στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι γνωστό ως «Στρατιά της Ανατολής».

Το κτήριο της Πειραιώς επίσης θα φιλοξενήσει την απονομή των Βραβείων Αρχιτεκτονικής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και την έκθεση των βραβείων από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 19 Νοεμβρίου 2017.

Η ιδιαίτερη έκθεση – αφιέρωμα στον Toulouse – Lautrec, “Το νέο Salon Des Cent – Διεθνής έκθεση αφίσας. Αφιέρωμα στον Toulouse – Lautrec”, δημιουργήθηκε το 2001 με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από το θάνατο του και 16 χρόνια μετά επιστρέφει στην Αθήνα εμπλουτισμένη με νέα έργα, από τις 25 Σεπτεμβρίου στην Πειραιώς.

Το κεντρικό κτίριο στην Κουμπάρη θα εγκαινιάσει στις 27 Σεπτεμβρίου την έκθεση “Ίκαρος. Το Εργοστάσιο Κεραμικών της Ρόδου / 1928-1988”, όπου θα παρουσιαστούν κεραμικά και αδημοσίευτο αρχειακό υλικό της ροδίτικης βιομηχανίας, από τη συλλογή του Γιάννου Θ. Ιωαννίδη.

Για τον Οκτώβριο το Μουσείο Μπενάκη έχει προγραμματίσει μέχρι στιγμής τρεις εκθέσεις, δύο κεραμικής – γλυπτικής και μία ενδιαφέρουσα έκθεση αρχιτεκτονικής.

Στις 4 Οκτωβρίου στην οδό Πειραιώς θα εγκαινιαστεί η έκθεση της Μαρίτσας Τραυλού, “Κεραμική – Γλυπτική 1990-2017”, ενώ το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης θα φιλοξενήσει από τις 5 Οκτωβρίου την έκθεση “Η μαγεία των κεραμικών Ιζνίκ”.

Τέλος, το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής παρουσιάζει στο Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς, από τις 16 Οκτωβρίου, την πρωτότυπη και άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 1:1, με θέμα ένα πρωτοποριακό εκπαιδευτικό πείραμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, της περιόδου 1995-2000.

Αναλυτικά οι εκθέσεις:

ΠΑΡΑΛΙΟ ΣΗΜΑ

Κτήριο οδού Πειραιώς, 2ος μικρός
Εγκαίνια: 7 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 8 Σεπτεμβρίου – 8 Οκτωβρίου 2017

Το ΠΑΡΑΛΙΟ ΣΗΜΑ είναι η έκθεση των συμμετοχών στον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό φοιτητικό διαγωνισμό για τον σχεδιασμό κατασκευής ενημέρωσης και πληροφόρησης στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2017, ενώ η απονομή των βραβείων και τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2017.

Πρόκειται για μία κατασκευή που θα λειτουργήσει ως σημείο πληροφόρησης για δράσεις και εκδηλώσεις που διεξάγονται μόνιμα, περιοδικά ή για ορισμένη χρονική διάρκεια στην Νέα Παραλία. Η κατασκευή θα τοποθετηθεί σε δύο σημεία της Νέας Παραλίας, όπου σημειώνεται στο σχέδιο και θα πρέπει να είναι ευδιάκριτη από απόσταση.

Τα έργα που απέσπασαν το 1ο και το 2ο βραβείο θα κατασκευαστούν στις δύο δοθείσες θέσεις από την προκήρυξη του διαγωνισμού, καθώς η επιτροπή θεωρεί ότι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός κάθε πρότασης συμπληρώνει με επιτυχία το περιβάλλον της δεύτερης και πρώτης θέσης αντίστοιχα και εναρμονίζεται με το συνθετικό πνεύμα σχεδιασμού της Νέας Παραλίας.

Η επιτροπή για την κρίση της, βασίστηκε στους στόχους και τα κριτήρια που αναφέρονται στην προκήρυξη του διαγωνισμού. Εξέτασε με προσοχή και αξιολόγησε το δομικό σύστημα, την οικονομία της κατασκευής καθώς και την δυνατότητα κατασκευής και έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην αρχιτεκτονική ποιότητα που ενσωματώνει την αναγνωσιμότητα ως τοπόσημου, την ένταξη της πληροφορίας στον σχεδιασμό, την ενεργειακή της αυτονομία, την πρωτοτυπία της πρότασης και την χρήση των υλικών κατασκευής.

ΑΘΗΝΑ 1917. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Κτήριο οδού Πειραιώς, β μισό του Ισογείου
Εγκαίνια: 14 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 15 Σεπτεμβρίου – 12 Νοεμβρίου 2017

Η Γαλλική Σχολή Αθηνών διοργανώνει στο Μουσείο Μπενάκη (Κτήριο της οδού Πειραιώς) έκθεση αφιερωμένη στην Αθήνα του 1917 με σπάνιο οπτικό υλικό που προέρχεται από τη φωτογραφική υπηρεσία του συμμαχικού εκστρατευτικού σώματος, το οποίο έδρασε στα Βαλκάνια στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι γνωστό ως «Στρατιά της Ανατολής».

Πριν από εκατό χρόνια ακριβώς, στη διάρκεια του 1917, Γάλλοι φωτογράφοι και κινηματογραφιστές της Στρατιάς της Ανατολής πραγματοποίησαν εκατοντάδες λήψεις της Αθήνας. Πρόκειται για σπάνιες πτυχές και εικόνες της πόλης, οι οποίες έχουν με την πάροδο του χρόνου λησμονηθεί ή χαθεί. Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται αυτό το εξαιρετικά πλούσιο οπτικό αρχείο για την καθημερινή ζωή της πόλης, τα μνημεία, τους δρόμους και τις γωνιές της Αθήνας.

Η έκθεση βλέπει την Αθήνα του 1917 μέσα από τη ματιά και τις αναζητήσεις αυτών των ξένων στρατιωτών και προσπαθεί να εντοπίσει και να αναδείξει τα σημεία εκείνα που τους κέντρισαν το ενδιαφέρον και αποτέλεσαν βασική πηγή έμπνευσης.

Το υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση φυλάσσεται σήμερα στο Παρίσι (Établissement de Communication et de Production Audiovisuelle de la Défense, Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine).

ΒΡΑΒΕΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2017 + ΒΡΑΒΕΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Κτήριο οδού Πειραιώς, 2ος μεγάλος
Απονομή των Βραβείων και εγκαίνια της έκθεσης: 20 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 19:00
Διάρκεια έκθεσης: 21 Σεπτεμβρίου – 19 Νοεμβρίου 2017

Τον Σεπτέμβριο του 2017 θα απονεμηθούν τα Βραβεία Αρχιτεκτονικής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Τα βραβεία αφορούν στο πραγματοποιημένο έργο Ελλήνων αρχιτεκτόνων και απονέμονται κάθε τέσσερα χρόνια από το 2000. Στη φετινή διοργάνωση, θα απονεμηθούν βραβεία σε τρεις κατηγορίες: η πρώτη κατηγορία αφορά στην κατοικία, η δεύτερη κατηγορία αφορά στα κτίρια κοινόχρηστης λειτουργίας, ενώ η τρίτη κατηγορία αφορά στην ανακαίνιση.

Στόχος των Βραβείων Αρχιτεκτονικής είναι η επισήμανση και η ανάδειξη εκείνων των σύγχρονων αρχιτεκτονικών πραγματοποιήσεων των οποίων ο κατασκευαστικός, τυπολογικός και μορφολογικός χαρακτήρας, καθώς και η ένταξη στο περιβάλλον, συνθέτουν μια δημιουργική πρόταση με ανανεωτικά στοιχεία, στο πλαίσιο του υφιστάμενου δομημένου περιβάλλοντος.

Η έκθεση θα περιλαμβάνει όλες τις συμμετοχές, ώστε να καταγραφούν οι τάσεις της ελληνικής αρχιτεκτονικής της τελευταίας πενταετίας. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής πιστεύει ότι ο βασικός σκοπός ενός βραβείου είναι η αναγνώριση της ποιότητας ενός επιτεύγματος, πράγμα που σημαίνει επιβράβευση όχι μόνον του αποτελέσματος αλλά και της προσπάθειας όλων εκείνων που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση του. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι σε αντίθεση από ό, τι γίνεται συνήθως η δεύτερη επιτροπή επιλογής των Βραβείων Αρχιτεκτονικής επισκέπτεται τα προτεινόμενα έργα.

Παράλληλα με τις συμμετοχές στη διοργάνωση των Βραβείων Αρχιτεκτονικής, στην έκθεση θα παρουσιαστούν και τα αποτελέσματα του Διαγωνισμού Αρχιτεκτονικής Φωτογραφίας για σπουδαστές, ο οποίος αφορά την φωτογραφική αποτύπωση των έργων που θα επιλεγούν στην πρώτη φάση επιλογής των Βραβείων Αρχιτεκτονικής. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού, οι σπουδαστές καλούνται να κατανοήσουν βιωματικά και να προβάλουν με τη δική τους οπτική τα προς βράβευση έργα.

ΤΟ ΝΕΟ SALON DES CENT
ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΑΦΙΣΑΣ. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ TOULOUSE-LAUTREC

Κτήριο οδού Πειραιώς, α’ μισό Ισογείου
Εγκαίνια: 25 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 28 Σεπτεμβρίου – 12 Νοεμβρίου 2017

Το Μουσείο Μπενάκη, το περιοδικό GR Design και η Alpha Bank παρουσιάζουν την έκθεση «Το Nέο Salon des Cent. Διεθνής Έκθεση Αφίσας. Αφιέρωμα στον Toulouse-Lautrec.» H έκθεση εγκαινιάζεται τη Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2017 στο κτήριο της οδού Πειραιώς και θα διαρκέσει έως τις 12 Νοεμβρίου 2017.

To 2001 συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από το θάνατο του Henri de Toulouse-Lautrec. Με αφορμή την επέτειο αυτή, εκατό κορυφαίοι γραφίστες από όλο τον κόσμο σχεδίασαν από μια αφίσα, τιμώντας τον ίδιο και το έργο του. Οι αφίσες αυτές παρουσιάστηκαν στην έκθεση Le Nouveau Salon des Cent, στο Centre Pompidou, στο Παρίσι, το χειμώνα της ίδιας χρονιάς και έκτοτε σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, της Ασίας και στην Αμερική.

Δεκαέξι χρόνια μετά, η έκθεση παρουσιάζεται στην Αθήνα, εμπλουτισμένη με: Πέντε πρωτότυπες αφίσες του Henri de Toulouse-Lautrec και μια του Pierre Bonnard από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλέξανδρου Σούτζου.

Δεκαέξι αφίσες που δημιουργήθηκαν από δεκαέξι Έλληνες δημιουργούς, με τις ίδιες προδιαγραφές της έκθεσης του 2001.

Τέλος, την έκθεση πλαισιώνουν προσωπογραφίες του Toulouse-Lautrec που έγιναν με διάφορες τεχνικές σε sketchbooks από τους σπουδαστές της Σχολής Βακαλό.

Επιμέλεια: Πάνος Κωνσταντόπουλος

ΙΚΑΡΟΣ
ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ, 1928-1988

Κεντρικό Κτήριο
Εγκαίνια: 27 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 28 Σεπτεμβρίου – 19 Νοεμβρίου 2017

Η έκθεση «Ίκαρος. Το Εργοστάσιο Κεραμικών της Ρόδου / 1928-1988» παρουσιάζει κεραμικά και αδημοσίευτο αρχειακό υλικό της ροδίτικης βιομηχανίας. Τα εκθέματα προέρχονται από τη συλλογή του Γιάννου Θ. Ιωαννίδη και διατρέχουν όλη την περίοδο λειτουργίας του εργοστασίου.

Η ιταλική εταιρεία ICARO ιδρύθηκε το 1928 με στόχο την κατασκευή καλλιτεχνικών κεραμικών και κυρίως αντιγράφων των περιζήτητων κεραμικών Ιζνίκ, τα οποία υπήρχαν σε μεγάλες ποσότητες στα αρχοντικά της Λίνδου. Το 1946, λίγο πριν από την αποχώρηση των Ιταλών, ο Ρόδιος επιχειρηματίας Κωνσταντίνος Δ. Χατζηκωσταντής απέκτησε την πλειονότητα των μετοχών της εταιρείας και στη συνέχεια έγινε ο αποκλειστικός ιδιοκτήτης της επιχείρησης με την ελληνική πλέον επωνυμία ΙΚΑΡΟΣ. Ο ξαφνικός θάνατός του το 1987 σηματοδότησε το τέλος του ΙΚΑΡΟΥ.

Η βιομηχανία καλλιτεχνικών κεραμικών ΙΚΑΡΟΣ αποτέλεσε σημαντικό πυλώνα για την οικονομία της Ρόδου, τόσο την περίοδο της Ιταλοκρατίας, όσο και μετά την ενσωμάτωση του νησιού με την Ελλάδα. Παρέμεινε σε συνεχή λειτουργία για σχεδόν 59 έτη, παράγοντας τεράστια ποικιλία διακοσμητικών κεραμικών. Συνδέθηκε στενά με την τοπική κοινωνία μέσω της απορρόφησης σημαντικού εργατικού δυναμικού και της παραγωγής προϊόντων, τα οποία αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα.

Χάρις στο μέγεθος και το εύρος της συλλογής αλλά και στη μακροχρόνια μελέτη του συλλέκτη, η έκθεση αποτελεί την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια να αναδειχθεί η συνολική ιστορία του ΙΚΑΡΟΥ, μια ιστορία άρρηκτα συνδεδεμένη με το νησί της Ρόδου.

Επιμέλεια: Γιάννος Θ. Ιωαννίδης

ΜΑΡΙΤΣΑ ΤΡΑΥΛΟΥ
ΚΕΡΑΜΙΚΗ – ΓΛΥΠΤΙΚΗ 1990-2017

Κτήριο οδού Πειραιώς, 1ος όροφος
Εγκαίνια: 4 Οκτωβρίου 2017
Διάρκεια έκθεσης: 5 Οκτωβρίου – 19 Νοεμβρίου 2017

Η πρώτη αναδρομική έκθεση της Μαρίτσας Τραυλού στο Μουσείο Μπενάκη περιλαμβάνει πεντακόσιες περίπου γλυπτικές συνθέσεις που σκιαγραφούν τους πειραματισμούς της εικαστικού με τις φόρμες, τις τεχνικές και τα υλικά της κεραμικής τα τελευταία τριάντα χρόνια. Οι πολύχρωμες δημιουργίες της, κυρίως από πορσελάνη αλλά και γκρε (stoneware), είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την οπτική πραγματικότητα και τον απέραντο κόσμο της θάλασσας. Τα τρισδιάστατα κεραμικά της «Ψάρια», όπως και οι υποβλητικοί της «Αχινοί» μας μεταφέρουν στη μαγεία της σιωπής του βυθού. Παράλληλα, στις εγκαταστάσεις της με τα λεπτεπίλεπτα σμήνη ψαριών ζωντανεύει η αίσθηση της αιώνιας ζωής. Πρόκειται για έργα με δυνατή αίσθηση υφής και χρώματος, έντασης και πάθους, που εκφράζουν το μεγαλείο και τη χαρά της ζωής.

Επιμέλεια: Τάκης Μαυρωτάς

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ ΙΖΝΙΚ

Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης
Εγκαίνια: 5 Οκτωβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 6 Οκτωβρίου – 19 Νοεμβρίου 2017

Το Μουσείο Μπενάκη διοργανώνει μια έκθεση με θέμα την ακτινοβολία της κεραμικής που προέρχεται από τα εργαστήρια της πόλης του Ιζνίκ κατά τον 19ο και 20ό αιώνα. Τα κεραμικά της οθωμανικής περιόδου και συγκεκριμένα τα αγγεία του 16ου αιώνα, που εκπροσωπούν την περίοδο ακμής των εργαστηρίων, αποτελούν ένα από τα πιο λαμπρά επιτεύγματα στην ιστορία της κεραμικής. Σκοπός της έκθεσης είναι να αναδείξει μια διαδρομή που ξεκινά στα μέσα του 19ου αιώνα με το πρώτο ενδιαφέρον των Ευρωπαίων, τον σταδιακό σχηματισμό συλλογών και τις πρώιμες μελέτες και καταλήγει στα εργαστήρια της Ελλάδας και συγκεκριμένα του Φαλήρου και της Ρόδου που επιχειρούν την αναβίωση των κεραμικών Ιζνίκ.

Ένα τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στα ελληνικά κεραμικά του 20ού αιώνα και στη σχέση τους με την αισθητική των Ιζνίκ. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα εργαστήρια Κιουτάχεια-Αθήναι,στον Κεραμεικό και τέλος στα εργαστήρια Icaro Rodi της Ρόδου.

Το υλικό της έκθεσης προέρχεται κυρίως από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη και περιλαμβάνει επιλεγμένα κεραμικά Ιζνίκ, που δεν βρίσκονται στη μόνιμη έκθεση, καθώς και σχετικά κεραμικά του 19ου και 20ού αιώνα από τη Συλλογή Νεοελληνικού Πολιτισμού. Η επιλογή εμπλουτίζεται με αγγεία από άλλες συλλογές καθώς και με παλιές εκδόσεις από τη Βιβλιοθήκη του Μουσείου που εικονογραφούν τα παραπάνω θέματα.

Επιμέλεια: Μίνας Μωραΐτου

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 1:1
ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ

Κτήριο οδού Πειραιώς, 2ος μικρός
Εγκαίνια: 16 Οκτωβρίου 2017, ώρα 20:00
Διάρκεια έκθεσης: 19 Οκτωβρίου – 19 Νοεμβρίου 2017

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής παρουσιάζει στο Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς, την πρωτότυπη και άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 1:1, με θέμα ένα πρωτοποριακό εκπαιδευτικό πείραμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, της περιόδου 1995-2000. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη των εμπνευστών και καθοδηγητών του πολύ επιτυχημένου εγχειρήματος, πρόωρα εκλιπόντων Καθηγητών Δημήτρη Μπίρη και Δημήτρη Παπαλεξόπουλου.

Στο πλαίσιο του πειράματος, είχε ζητηθεί από τους σπουδαστές να επιλύσουν και να υλοποιήσουν από μία διαφορετική κατασκευή κάθε χρόνο, σε κλίμακα Ένα προς Ένα, δηλαδή σε φυσικό μέγεθος: 1. Ένα σκηνικό θεατρικής παράστασης, 2. Ένα πλωτό μέσο σε δεξαμενή εγκατεστημένη στο αίθριο της Σχολής Αρχιτεκτόνων, 3. Τη συναρμολόγηση εξέδρας για βουτιές στην παραλία Λεωνιδίου, 4. Μία γέφυρα ανοίγματος 4.50 μέτρων και αντοχής σε συγκεκριμένο βάρος, 5. Μία πεζογέφυρα και 6. Ένα ανυψωτικό μηχανισμό για ανέλκυση φορτίου 50 κιλών.

Η εφευρετικότητα των προτεινόμενων κατασκευών, η φαντασία στην επίλυση των προβλημάτων, ο ενθουσιασμός και ο υγιής ανταγωνισμός των ομάδων, ξεπέρασε κάθε προσδοκία και σφράγισε με τον καλύτερο τρόπο τον κύκλο των πειραματικών μαθημάτων. Η έκθεση είναι φωτογραφική με υλικό από το αρχείο της Σχολής Αρχιτεκτόνων και το προσωπικό αρχείο του Δημήτρη Μπίρη.

Φωτογραφία θέματος: Από την έκθεση “ΑΘΗΝΑ 1917. ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ”