«Οι ασήμαντοι καλλιτέχνες μιμούνται, οι σπουδαίοι καλλιτέχνες κλέβουν», έλεγε ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ για τη δημιουργική διαδικασία. Ο ίδιος, είχε επηρεαστεί βαθύτατα από φόρμες του παρελθόντος, ωστόσο, χρησιμοποίησε ευρηματικά όλες του τις επιρροές πετυχαίνοντας να θεωρείται καινοτόμος, αλλά και επίκαιρος μέχρι σήμερα.
Το Κοντσέρτο του για βιολί και ορχήστρα σε ρε που θα ερμηνεύσει στις 5 Νοεμβρίου η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με σολίστ τον Αντώνη Σουσάμογλου, είναι χαρακτηριστικό της ικανότητας του να υιοθετεί στοιχεία από παλαιότερα μουσικά ρεύματα υποτάσσοντάς τα όμως στο μοναδικό προσωπικό του ύφος. Το πρόγραμμα θα ανοίξει η νέα σύνθεση του μοντέρνου συνθέτη Χρήστου Σαμαρά, Ελευθερία ή Θάνατος, παραγγελία της Κ.Ο.Α. για την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη του Αγώνα για την Ελευθερία.
Η βραδιά θα κλείσει με έναν φόρο τιμής στον σπουδαίο Δάντη, από το θάνατο του οποίου συμπληρώνονται φέτος 700 χρόνια. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ακούσει την τραγική ιστορία της Φραντσέσκα ντα Ρίμινι, όπως την αποτύπωσε μουσικά ο Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι στην ομώνυμη Συμφωνική Φαντασία του. Στο πόντιουμ, ο αναγνωρισμένος Ιταλός μαέστρος Πιερ Κάρλο Ορίτσιο.
Το σχόλιο του σολίστ
Ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ αναμφισβήτητα δεν θα ήταν ο πιο χαρακτηριστικός συνθέτης ως προς τη χρήση του βιολιού και η ιδιωματική του γραφή είναι παρούσα σε ολόκληρο το έργο. Στο Κοντσέρτο για βιολί δεν συναντάει κανείς τις συνήθεις πρακτικές του οργάνου και τις “γενναιόδωρες” μελωδίες. Αντ’ αυτού υπάρχουν εντελώς ιδιωματικές τεχνικές ακροβασίες και μια πολύ προσωπική, με φοβερή οικονομία, αντίληψη του λυρισμού και της εκφραστικότητας.
Ο Στραβίνσκυ μοιάζει με κάποιον που σε προσκαλεί σε μια γιορτή που υπόσχεται να είναι συναρπαστική, με την διαφορά όμως πως έχει φροντίσει εκ των προτέρων να ελέγξει κάθε πτυχή της διασκέδασης έως το τελευταίο δευτερόλεπτο. Στο έργο δεν υπάρχει καμία από τις συνηθισμένες σολιστικές εκφραστικές ελευθερίες, παρά μια συνεχής, πολύ υψηλών απαιτήσεων μουσική δωματίου με την ορχήστρα. Κάθε ξέσπασμα χαράς τοποθετείται σε ένα απολύτως δομημένο πλαίσιο.
Πέρα από την μεγάλη καλλιτεχνική τιμή που αποτελεί για μένα η πρόσκληση που μου απηύθυνε η ΚΟΑ, υπάρχει και μια έντονη προσωπική διάσταση. Με την ΚΟΑ και τους ανθρώπους της με συνδέει μια σχέση που φέτος μετράει 20 χρόνια – από το 2001 που ξεκίνησα να παίζω στα βιολιά της ορχήστρας ως Κορυφαίος, και γι’ αυτό κάθε σύμπραξη με την ΚΟΑ είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά για μένα.
Πρόκειται για ένα κορυφαίο ορχηστρικό σύνολο που στελεχώνεται από σπουδαίους καλλιτέχνες, και πλέον από το μετερίζι της “αδερφής ορχήστρας” ΚΟΘ, νιώθω υπερήφανος να παρακολουθώ την ΚΟΑ να διευρύνει ακόμη περισσότερο την ακτινοβολία της.
Το σχόλιο του μαέστρου
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να βρεθεί ο σωστός ήχος για τόσο διαφορετικές μεταξύ τους συνθέσεις. Για τον Στραβίνσκυ θα χρειαστούμε μια διαύγεια και μια άρθρωση που σχεδόν θυμίζει μουσική δωματίου, ενώ στον Τσαϊκόφσκι θα πρέπει να βρούμε μια σκοτεινότερη, πιο πυκνή και βαθύτερη απόχρωση. Στη μέση, το γραπτό του Χρήστου Σαμαρά που χρειάζεται και τα δύο.
Είμαι πολύ χαρούμενος που επιστρέφω στην Αθήνα και ξεκινώ μια νέα συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Η Αθήνα αντιπροσωπεύει για εμένα την καρδιά του Δυτικού πολιτισμού. Στις 5 Νοεμβρίου η μουσική θα εκπροσωπηθεί από την υπέροχη ΚΟΑ. Είναι μεγάλη τιμή για εμένα που θα διευθύνω τη συγκεκριμένη ορχήστρα στην πιο χαρακτηριστική και διεθνούς ακτινοβολίας αίθουσα όπως αυτή του Μεγάρου.
Το πρόγραμμα με μια ματιά
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (γεν. 1956)
Ελευθερία ή Θάνατος, παραγγελία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση
ΙΓΚΟΡ ΣΤΡΑΒΙΝΣΚΙ (1882-1971)
Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα σε ρε
ΠΙΟΤΡ ΙΛΙΤΣ ΤΣΑΪΚΟΦΣΚΥ (1840–1893)
Φραντσέσκα ντα Ρίμινι, συμφωνική φαντασία, έργο 32
ΣΟΛΙΣΤ
Αντώνης Σουσάμογλου, βιολί
ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Πιερ Κάρλο Ορίτσιο
