Μπάμπης Μακρίδης: Ίσως ελευθερία να είναι η γνώση

Μια αξέχαστη παράσταση έγινε αφορμή για ταινία. Oι «Όρνιθες (ή πώς να γίνεις πουλί)» του Μπάμπη Μακρίδη σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση προσγειώνονται στον θερινό κινηματογράφο Στέλλα στην Κυψέλη. Ακολουθήστε τα απαραίτητα βήματα και ονειρευτείτε ότι πετάτε…

Η θεατρική παράσταση Όρνιθες του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου, αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης της ταινίας. Η θεατρική παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση έκανε πρεμιέρα στην Επίδαυρο τον Αύγουστο του 2016, κατέκτησε τη Νέα Υόρκη τον Μάιο του 2018, όπου παρουσιάστηκε στον κανονικό προγραμματισμό του St. Ann’s Warehouse στο Μπρούκλιν, ενώ τον Ιανουάριο του 2020 ταξίδεψε στο Σαντιάγο της Χιλής, στο πλαίσιο του διεθνούς φεστιβάλ Santiago a Mil.

-Θα θέλατε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια την ταινία «Όρνιθες (ή πώς να γίνεις πουλί)»; Ποιο θα λέγατε πως είναι το «θέμα» που διαπραγματεύεστε;

Η ταινία παρομοιάζει τους ανθρώπους με πουλιά, άρα αν δει κάποιος τον τίτλο της λίγο διαφορετικά νομίζω ότι θα καταλάβει το θέμα της. Αν ακολουθήσει τα βήματα που προτείνονται θα καταλάβει ακόμα καλύτερα. Εγώ δίνω τώρα εδώ ένα κερασάκι για όποιον την παρακολουθήσει. Τα υπόλοιπα είναι στο κεφάλι του καθενός.

-Πρόκειται για ένα ποιητικό ταξίδι που αφορμή του αποτέλεσε η θεατρική παράσταση του Νίκου Καραθάνου. Ποια είναι, όμως τελικά, η σχέση της ταινίας με την παράσταση;

Οι ηθοποιοί της παράστασης πρωταγωνιστούν στην ταινία φέρνοντας κατά κάποιο τρόπο το πνεύμα της στις εικόνες μας, άρα η σχέση με την παράσταση είναι ουσιαστική . Μην ξεχνάτε ότι όλα ξεκίνησαν από την παράσταση του Νίκου. Στην πορεία όμως η ταινία πήρε τον δικό της δρόμο και έγινε κάτι διαφορετικό . Αυτό ήταν και το ζητούμενο από όλους μας όταν ξεκινήσαμε. Τώρα με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι αν δεν υπήρχε η παράσταση δεν θα υπήρχε και η ταινία. Αν δεν υπήρχε το έναυσμα για ένα making of της παράστασης η ταινία και η ιστορία αυτή μπορεί να μην περνούσε ποτέ από το μυαλό μου. Η παράσταση ήταν η μητέρα της ταινίας.

-Θα λέγατε πως το αριστοφανικό πνεύμα διαπερνά την ταινία σας;

Η ταινία εμπνέεται από τους Όρνιθες του Αριστοφάνη. Το πνεύμα του νομίζω τρέχει στις φλέβες της ταινίας. Έχει κωμικές στιγμές, έχει ταξίδι, σουρεαλισμό, φτερά, πολιτική, χορό, μεταμόρφωση, μουσική .

Αλλά υπάρχουν και στοιχεία που διακατέχουν την σκέψη μου χρόνια τώρα, όπως κάποιες ανάσες του Μπέκετ, του Θερβάντες και του παραλόγου.

-Ο εγκλεισμός των ανθρώπων σε αστικά κλουβιά, ειδικά εν μέσω πανδημίας, θεωρείτε πως δημιούργησε μια ακόμα πιο επίκαιρη οπτική για την ταινία;

Το βλέμμα της ταινίας μας είναι έξω από τα παράθυρα, κοιτά προς τους ανοιχτούς ορίζοντες και για αυτό μπορεί να είναι πιο επίκαιρη τώρα σε αυτό το κλειστό που ζούμε. Επίκαιρη θα ήταν και σε άλλη χρονική συνθήκη γιατί ο άνθρωπος θέλει να βλέπει ανοιχτά . Τώρα όμως που γίναμε όλοι σπίτια και παράθυρα και μπαλκόνια και ταράτσες η ευρυγώνια οπτική της ταινίας είναι πιο απαραίτητη . Το βλέμμα της είναι από πάνω προς τα κάτω και από κάτω προς τα πάνω. Είναι προς τα έξω αλλά και προς τα μέσα. Δεν προσπαθεί τελικά να είναι τίποτα άλλο πέρα από το βλέμμα του ανθρώπου.

-Οι εικόνες και τα συναισθήματα που γεννούν τα ταξίδια αποτελούν πηγή έμπνευσης για εσάς;

Δεν είμαι ταξιδευτής. Μου αρέσει όταν ταξιδεύω αλλά τίποτα παραπάνω. Δεν είμαι λάτρης του τοπίου. Περισσότερο μου αρέσουν τα ξενοδοχεία και τα αεροδρόμια, όταν ταξιδεύω. Ο άγνωστος άνθρωπος που φοράει το μπουρνούζι του και τις παντόφλες του μέσα στο ασανσέρ του ξενοδοχείου ή ο άγνωστος που κοιμήθηκε στο ίδιο κρεβάτι που κοιμάμαι εγώ , όπως και o “where are you coming from” στην αναμονή για την πτήση που σου ανοίγει κουβέντα ξαφνικά γιατί νιώθει μοναξιά είναι η αληθινή πηγή έμπνευσης για μένα.

-Πιστεύετε πως η ουσία της ελευθερίας χωράει μέσα σε έναν ορισμό; Και αν ναι, ποιος θα ήταν αυτός;

Δύσκολο πράγμα ο ορισμός της ελευθερίας. Ο καθένας έχει τον δικό του ή προσπαθεί να τον ορίσει κατά την διάρκεια της ζωής του.

Ίσως η ευτυχία να έχει άμεση σχέση με την ελευθερία και το αντίστροφο . Ίσως η ηθική να έχει σχέση με την ελευθερία. Ίσως ελευθερία να είναι η γνώση. Ίσως ελευθερία να είναι η ίδια η ζωή. Ίσως να μην υπάρχει ελευθερία. Ίσως , ίσως, ίσως.

-Τα πουλιά καταρρίπτουν κάθε είδους σύνορο, καθώς πετούν πάνω από κάθε ανθρώπινο κατασκεύασμα. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την δική σας οπτική πάνω στα σύνορα και τους διαχωρισμούς;

Τα πράγματα είναι απλά. Δεν υπάρχουν σύνορα και δεν υπάρχουν διαχωρισμοί. Όποιος πιστεύει το αντίθετο είναι ο ίδιος που τσιμεντώνεται στο τείχος που χτίζει για να χωρίσει είτε γη είτε ανθρώπους.

Διαβάστε επίσης:

Σινεμά εκτός Στέγης: Oι «Όρνιθες» του Μπάμπη Μακρίδη στον θερινό Στέλλα