Μία από τις γυναίκες της Αλεξίεβιτς λέει: “Δε θέλω να θυμάμαι. Ήμουν στον πόλεμο τρία χρόνια..και τρία χρόνια δεν αισθανόμουν γυναίκα. Ο οργανισμός μου νέκρωσε. Δεν είχα περίοδο, σχεδόν καμία γυναικεία επιθυμία. Και ήμουν όμορφη.”
Τί λόγια μπορεί να βρει κανείς να πει για τον πόλεμο; Τί είναι ο πόλεμος και τί ν’ απαντήσει; Γιατί σκοτώνονται άνθρωποι εκεί; Γιατί βομβαρδίζονται σπίτια; Γιατί παιδιά ζουν σε καταυλισμούς μέσα σε ερείπια; Γιατί αυτός ο κόσμος κλέβει κάθε φαντασία, συναίσθημα, τρυφερότητα από τη ζωή;
Οι γυναίκες της Αλεξίεβιτς δεν απαντούν σε τίποτα. Η καθεμιά λέει τη δική της ιστορία- τη δική της αλήθεια για το πώς έζησε τον πόλεμο στον πόλεμο. Μιλάνε για τη λαχτάρα τους να πολεμήσουν δίπλα στους αγαπημένους τους, κι ας ήταν μόλις 15-18 ετών, για τον έρωτα που έζησαν κάποιες απ’ αυτές στο μέτωπο, για την ομορφιά που προσπαθούσαν να διατηρήσουν με νύχια και με δόντια, για την ελευθερία και για την ιδέα. Γιατί, όπως οι ίδιες λένε, η εποχή ήταν μεγάλη κι εκείνες δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να ανυψωθούν, δείχνοντας τέτοια πίστη στον εαυτό τους, τέτοια προσήλωση στον αγώνα- στον αγώνα να μη χαθεί η ψυχή τους.
Κορίτσια που έγιναν σπουδαίες μαχήτριες, ζούσαν με τη σκέψη του θανάτου, κι έτσι, ζούσαν πιο άγρια, ως το μεδούλι τον έρωτα, το γέλιο, την οδύνη, το πάθος, το πένθος, την προσδοκία, τον φόβο. Ανακάλυψαν τον άνθρωπο που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο και τον προστάτεψαν. Τον έσωσαν μέσα στα βασανιστήρια της Γκεστάπο και στα κελιά των μελλοθανάτων που συζητούσαν με τις άλλες συγκρατούμενές τους για ποίηση και για την Άννα Καρένινα. Τον έσωσαν, στην μάχη που ρίχνονταν με κάθε τους κύτταρο, την ώρα που διέσωζαν άντρες δυo και τρεις φορές βαρύτερους από κείνες. Γυναίκες που όταν ο πόλεμος τελείωσε και γύρισαν σπίτια τους τις υποτίμησαν, τις έβρισαν, τις κρύψανε στα κοινόβια. Μετά από 40 χρόνια άρχισαν να τις τιμούν. Σεβασμός και εκτίμηση;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Υπάρχει μια ιστορία μιας γυναίκας με κομμένα και τα δυο της πόδια από γάγγραινα, έχοντας λοιπόν περάσει μετά τον πόλεμο όλη τη ζωή της φτωχικά σ’ένα κοινόβιο λέει: “Ζήσαμε δύσκολα, αλλά όμορφα και τίμια και δεν ντρέπομαι για τον εαυτό μου για τη ζωή μου. Έζησα τίμια.”
Μέσα σ’ αυτό το χάος εκτυφλωτικού φωτός και τυφλού σκότους, μέσα σ’ αυτό το χάος που κουρελιάζεται κάθε ανθρώπινη αξιοπρέπεια και κάθε επιθυμία, αυτές οι γυναίκες κάνανε “οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου”.
Την ποιητική διάσταση της παράστασης επιθυμήσαμε όλοι οι συντελεστές και προς τα εκεί στρέψαμε την προσοχή μας όπως και στη λιτότητα. Η Κάτια Γέρου, ο Σάββας Στρούμπος, ο Λεωνίδας Μαριδάκης, ο Ηλίας Παπανικολάου, η Κατερίνα Σωτηρίου κι εγώ, συντονιστήκαμε και τεντώσαμε της ψυχές μας για να συλλάβουμε αυτή την ομορφιά που καθεμιά από αυτές τις ιστορίες αποκαλύπτει. Ένα τέτοιο μεγαλείο ανθρώπου που λες: Ναι! Γι’ αυτό αξίζει να ζεις, να ονειρεύεσαι να δημιουργείς!
Photo Credit: Δημήτρης Μαόφης
Διαβάστε επίσης:
Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας, της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς για 2η χρονιά στο Θέατρο Φούρνος