Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του κύκλου Έλληνες σολίστ στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, παρουσιάζει συναυλία με μουσική δωματίου για βιόλα, κλαρινέτο και πιάνο.
Τρεις ακμαίοι έλληνες μουσικοί – ο Σπύρος Μουρίκης, o Ηλίας-Ίων Λιβιεράτος & η Νεφέλη Μούσουρα – με έντονη συναυλιακή δράση και εγνωσμένη αξία, φαντασία και δεξιοτεχνία, αναδεικνύουν τον βελούδινο ήχο του κλαρινέτου, τον σκούρο αλλά ζεστό ήχο της βιόλας και τον επιβλητικό, αρμονικά πλούσιο ήχο του πιάνου.
Μια περιπλάνηση σε γνωστές ‒αλλά και… λιγότερο γνωστές‒ συνθέσεις κορυφαίων μουσουργών, την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου στις 8:30 μ.μ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
***
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ηλίας-Ίων Λιβιεράτος (βιόλα)
Ο Ηλίας Λιβιεράτος μεγάλωσε στην Πρέβεζα. Σπούδασε στο Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ (υπότροφος ΣΦΜ), στο Μόναχο και στη Στοκχόλμη με τους C. Poppen, K. Flieder, G. Zhislin, M.Seiler (ιστορική ερμηνεία), E. Nisbeth κ.ά. Παράλληλα φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, που ωστόσο εγκατέλειψε για τη μουσική. Διετέλεσε κορυφαίος στο βιολί και στη βιόλα στην Ορχήστρα της ΕΛΣ, ενώ υπήρξε μέλος της Φιλαρμονικής του Άουγκσμπουργκ και της Καμεράτας καθώς και της Ευρωπαϊκής Ορχήστρας Νέων. Ως σολίστ έχει συνεργαστεί με τους R. Göbel, Γ. Πέτρου, και με την ΚΟΑ στην ηχογράφηση/βιντεοσκόπηση της Συμφωνίας κοντσερτάντε του Μότσαρτ. Τo 2022 άρχισε να συνεργάζεται με τον Λεωνίδα Καβάκο: τον Απρίλιο σε Κουαρτέτα του Μπραμς, στο πλαίσιο φιλανθρωπικής συναυλίας για την Ουκρανία∙ τον Ιούνιο στη Συμφωνία κοντσερτάντε, στο πλαίσιο συναυλίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Η καρποφόρα τους συνεργασία συνεχίζεται και το 2023.
-Πώς θα περιγράφατε το πρόγραμμα της συναυλίας της Τετάρτης 17 Ιανουαρίου;
Ηλίας Λιβιεράτος: Είναι δυο μικρά ρεσιτάλ (βιόλας & κλαρινέτου) που στο τέλος ενώνονται σε μια σύμπραξη. Χρονικά κινούμαστε μεταξύ 19ου και 20ου αιώνα και αισθητικά μεταξύ ύστερου γερμανικού ρομαντισμού και ονειρικής-φαντασιακής μουσικής. Θα υπάρχουν πολλές διαφορετικές εναλλαγές σε ηχοχρώματα και διαθέσεις και -ελπίζω- θα κρατήσει το ενδιαφέρον του κοινού!
-Τι σας γοήτευσε αρχικά στην βιόλα & το βιολί;
Η.Λ.: Η απόφαση συνήθως όταν είσαι μικρό παιδί δεν έρχεται συνειδητά, αλλά μάλλον τυχαία. Μεγαλώνοντας όμως νιώθω τυχερός για την επιλογή ενός οργάνου, που δίνει τεράστιες εκφραστικές δυνατότητες-αν και οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι είναι ένα βάσανο η εκμάθηση και η τελειοποίηση του… Συγκεκριμένα η βιόλα στην οποία έχω συγκεντρωθεί έχει ένα βαθύ, μεστό, μειλίχιο ήχο ο οποίος είναι πιο σκοτεινός, πιο αισθησιακός, πιο προσωπικός και δεν “τρυπάει” το αυτί όπως καμία φορά το βιολί. Είναι ένα λίγο παραγνωρισμένο όργανο που αξίζει να αναδειχτεί παραπάνω.
-Τι σημαίνει για τη σταδιοδρομία σας μια διάκριση όπως το σουηδικό βραβείο Jan Wallander 2022;
Η.Λ.: Ήταν ένα εφαλτήριο για μια διεθνή σταδιοδρομία και με έφερε στην προσοχή για παράδειγμα του Λεωνίδα Καβάκου με τον οποίο πλέον συνεργαζόμαστε στενά τα τελευταία δύο χρόνια. Επίσης έχω στα χέρια μου για οχτώ χρόνια μια σπάνια βιόλα Gagliano του 1800, η οποία ήταν έπαθλο του βραβείου.
Σπύρος Μουρίκης (κλαρινέτο)
Το α΄ βραβείο που κατέκτησε o Σπύρος Μουρίκης στον Διεθνή Διαγωνισμό «Καρλ Νήλσεν» στη Δανία, το 1997, στάθηκε ουσιαστικό βήμα για την καταξίωσή του εντός κι εκτός Ελλάδας. Ακολούθησαν συνεργασίες με σπουδαίες ορχήστρες κι αρχιμουσικούς, και εμφανίσεις στις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών του κόσμου. Άρχισε τις μουσικές σπουδές του στην Κέρκυρα, αργότερα σπούδασε κλαρινέτο στο Ωδείο Αθηνών (τάξη Χ. Φαραντάτου) καθώς και στο Ωδείο του Παρισιού με τον Μισέλ Αρρινιόν. Διετέλεσε σόλο κλαρινέτο της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, της Ορχήστρας των Χρωμάτων και της Ορχήστρας Δωματίου Μάλερ καθώς και της MusicAeterna. Έχει την ίδια θέση στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και είναι μέλος του Συνόλου Πνευστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1998 διδάσκει κλαρινέτο στο Ωδείο Αθηνών. Συχνά προσκαλείται να δώσει μάστερκλας σε ακαδημίες και μουσικά ιδρύματα του εξωτερικού, ενώ εξίσου συχνά προσκαλείται ως μέλος κριτικής επιτροπής διεθνών διαγωνισμών. Η δισκογραφία του περιλαμβάνει τα σημαντικότερα έργα του ρεπερτορίου για κλαρινέτο.
-Θα θέλατε να μας πείτε για το σόλο κλαρινέτο «Άβυσσος των πουλιών» («Abîme des oiseaux») που θα παρουσιάσετε στο Μέγαρο Μουσικής;
Σπύρος Μουρίκης: Φαντάζομαι ότι ο Μεσιάν δεν δυσκολεύτηκε να συλλάβει και εντέλει να μας χαρίσει αυτό το αριστούργημα. Το Κουαρτέτο για το Τέλος του Χρόνου.
Όντας κρατούμενος σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (ή εξόντωσης) το 1941 και βιώνοντας αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες αθλιότητας και smerou@megaron.gr φόβου προσπάθησε να σταματήσει το χρόνο και να δώσει μια αίσθηση αιωνιότητας.
Η Άβυσσος των πουλιών που θα παρουσιάσω στη συναυλία μας είναι το τρίτο μέρος του κουαρτέτου. Οι μακρόσυρτές του νότες εκφράζουν τη θλίψη, την Άβυσσο του χρόνου, μέσα από μια σκοτεινή μάτια στο αβέβαιο μέλλον. Ενώ οι ήχοι των πουλιών φέρνουν την αισιοδοξία και το Φως αλλά με έναν μεταφυσικό τρόπο, με μια ουράνια διάσταση.
-Η διδασκαλία μουσικής, εκτός των οικονομικών απολαβών, τι σας προσφέρει;
Σπ.Μ.: Διδάσκω τα τελευταία 26 χρόνια στη χώρα μας. Η αγάπη μου για τη Μουσική με έκανε να νιώθω ότι το να μεταδίδω τις γνώσεις μου στους νέους μουσικούς ήταν για μένα ένα ιερό καθήκον.
Το να τους διαπλάθω ως μελλοντικούς ολοκληρωμένους καλλιτέχνες αλλά και ως ανθρώπους με ήθος και άρτια συμπεριφορά είναι ένα στοίχημα που είμαι πανευτυχής όποτε το κερδίζω. Θέλει υπομονή και γεναιοδωρία η διδασκαλία. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή δε, είναι όταν οι κόποι του δασκάλου πιάνουν τόπο και οι μαθητές του έχουν επιτυχίες και διακρίσεις.
Αυτό είναι που μετατρέπει τη διδασκαλία από δουλειά σε λειτούργημα.
-Υπάρχει κάποια στιγμή που ξεχωρίζετε από την καριέρα σας;
Σπ.Μ.: Υπάρχουν πολλές στιγμές που μπορώ να θυμηθώ από συναυλίες στις πιο σημαντικές αίθουσες με εξίσου σημαντικές ορχήστρες. Όμως για να γίνουν όλα αυτά έπρεπε πρώτα να ανοίξουν κάποιες πόρτες. Αυτό έγινε το 1997 στη Δανία όταν κέρδισα το 1ο Βραβείο στο Διεθνή Διαγωνισμό Carl Nielsen. Η όλη διαδικασία ήταν τόσο έντονη συγκινησιακά που την ανακαλώ στη μνήμη μου αναγνωρίζοντας πόσο σημαντική στιγμή ήταν για τη μετέπειτα πορεία μου.
Νεφέλη Μούσουρα (πιάνο)
Η Νεφέλη Μούσουρα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε με τον Αναστάσιο Πάππας στο Ωδείο Κόνταλυ, και με τους Rolf Plagge και Imre Rohmann στο Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ της Αυστρίας αποκτώντας τους τίτλους σπουδών Bachelor of Arts και Master of Arts. Έχει λάβει υποτροφίες από το Ίδρυμα Α. Ωνάσης, τον Σύλλογο Φίλων της Μουσικής, το Ίδρυμα Παιδείας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού και το Σωματείο Τζίνα Μπαχάουερ, ενώ έχει βραβευτεί σε διεθνείς και εθνικούς διαγωνισμούς καθώς και από την Ακαδημία Αθηνών.
Ως σολίστ συμπράττει τακτικά με ορχήστρες στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ενώ προσκαλείται τακτικά σε διεθνή φεστιβάλ: «Σκριάμπιν» στη Μόσχα, Εϊλάτ στο Ισραήλ και Ζάλτσμπουργκ. Έχει πραγματοποιήσει περιοδείες στην Κίνα και τη Νότια Κορέα. Το 2022 πραγματοποίησε το ντεμπούτο της στο Κοντσέρτχαους της Βιέννης. Ξεχωρίζουν, μεταξύ άλλων, οι συνεργασίες της με τον μαέστρο Κρίστοφ Έσενμπαχ, τον πιανίστα Μπόρις Μπερεζόφσκι και τον βιολονίστα Ίβρι Γκίτλις.
-Μπορείτε να μας μυήσετε στην προετοιμασία που κάνετε για τη συναυλία;
Νεφέλη Μούσουρα: Η προετοιμασία κάθε συναυλίας είναι σα την προετοιμασία για μία γέννα, την κυοφορείς για καιρό, και παίρνει Χρόνο για να γίνει από σπόρος κάτι έτοιμο να γεννηθεί, εργάζεσαι γι’ αυτήν καθημερινά και συνειδητά, με το μόνο όπλο που έχει ο μουσικός, τη μελέτη• εκεί ξεκινάει και τελειώνει η προετοιμασία κάθε μουσικού έργου
-Τι έχετε να πείτε για αυτή τη συνεργασία με τον Ηλία Λιβιεράτο & τον Σπύρο Μουρίκη;
Ν.Μ.: Η μουσική δωματίου είναι η επιτομή της μουσικής συνεργασίας, και άρα και της ανθρώπινης. Οι κανόνες που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις, διέπουν και τις σχέσεις των μουσικών που φτιάχνουν μαζί μια μουσική φράση. Το να «αναπνέεις» μαζί με τον άλλον δεν είναι αυτονόητο ούτε στη μουσική ούτε και στη ζωή. Είναι όμως το ζητούμενο και είναι μαγικό όταν συμβαίνει.
-Από το πρόγραμμα της συναυλίας υπάρχει κάποιο κομμάτι που ξεχωρίζετε; Αν ναι, γιατί;
Ν.Μ.: Κάθε έργο έχει την δική του ομορφιά, και ανταποκρίνεται σε διαφορετικές γωνιές της ψυχής. Το ταξίδι μέσα από όλα τα συναισθήματα είναι αυτό που θα βιώσει ο ακοατης στη συναυλία αυτή, και νομίζω αυτό είναι το πιο ξεχωριστό.
Διαβάστε επίσης:
Έλληνες σολίστ: Μουσική δωματίου για βιόλα, κλαρινέτο και πιάνο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών