Εδώ και 10 χρόνια, απηχώντας τη φιλοσοφία του ιδρυτή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ο ΝΕΟΝ αναπτύσσει ένα μοντέλο εμπλοκής των πολιτών και συμμετοχής των καλλιτεχνών και συνεργάζεται με δημόσιους και άλλους πολιτιστικούς φορείς για να αναδείξει την σύγχρονη τέχνη στο δημόσιο χώρο ως μέσο αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος και της καθημερινότητας του πολίτη.
Η ίδρυση του ΝΕΟΝ το 2013 βασίστηκε στην πεποίθηση του δημιουργού του Δημήτρη Δασκαλόπουλου ότι η σύγχρονη τέχνη έχει την ικανότητα να εμπνεύσει, να αφυπνίσει, να συγκινήσει τους ανθρώπους και να κεντρίζει τη συλλογική συνείδηση.
Όπως τονίζει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, «Μέσα από την εμπειρία μου ως επιχειρηματίας, μου έγινε αντιληπτό ότι η βασική αιτία για την κρίση που ξέσπασε το 2009 στην Ελλάδα υπήρξε η αδυναμία του κράτους και της κοινωνίας μας να αντιμετωπίσουν δυναμικά τις προκλήσεις του εκσυγχρονισμού και της παραγωγικής ανασυγκρότησης που απαιτούσαν οι εποχές. Ο σκοπός που ίδρυσα τότε και χρηματοδοτώ σταθερά τον ΝΕΟΝ είναι να δώσει στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα την ευκαιρία να εκτεθεί στις προκλήσεις και τις συγκινήσεις της σύγχρονης τέχνης. Διότι έχω την πίστη ότι η τέχνη είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη και πρέπει να είναι προσιτή σε όλους. Η σύγχρονη τέχνη είναι επίκαιρη, προκαλεί γόνιμο προβληματισμό, ανατρέπει στερεότυπα, δημιουργεί ευρύτητα αντίληψης.
Στον απολογισμό των 10 χρόνων, το αποτύπωμα του ΝΕΟΝ από το πλούσιο πρόγραμμα δράσεων υπάρχει στις ψυχές και τον νου των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που επέλεξαν να παρακολουθήσουν την πορεία του, είναι συνειδητό ή ασυνείδητο περιουσιακό στοιχείο του καθενός και έτσι -ελπίζω- αθροιστική περιουσία της κοινωνίας μας».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στόχος του ΝΕΟΝ είναι να απευθυνθεί στο ευρύ κοινό, να διευρύνει την εκτίμηση και την κατανόηση της σύγχρονης τέχνης, δημιουργώντας χώρους συνύπαρξης ανοιχτούς μέσα στο αστικό περιβάλλον, ελεύθερα προσβάσιμους σε όλους.
Στα 10 χρόνια δραστηριότητάς του, ο ΝΕΟΝ έχει πραγματοποιήσει εκθέσεις σε 28 διαφορετικές τοποθεσίες, σε μουσεία, αρχαιολογικούς, ιστορικούς και αστικούς χώρους. Έχει παρουσιάσει έργα 253 καλλιτεχνών (94 ελλήνων και 159 από το εξωτερικό) και έχει πραγματοποιήσει 93 αναθέσεις νέων έργων σε 70 καλλιτέχνες. Έχει συνεργαστεί με 22 επιμελητές τέχνης (14 έλληνες και 8 από το εξωτερικό).
Ουσιώδη θέση στη δράση του ΝΕΟΝ έχουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα προγράμματα υποστήριξης των νέων καλλιτεχνών. Το πρόγραμμα Χορηγιών έχει υποστηρίξει 212 ανεξάρτητες πρωτοβουλίες με το ποσό των €3,7 εκ., ενώ περίπου 1.800 καλλιτέχνες επωφελήθηκαν μέσω αυτών των προγραμμάτων. Το πρόγραμμα Υποτροφιών έχει απονείμει 79 υποτροφίες για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές και συνεχίζει να χτίζει ένα σταθερό δίκτυο επαγγελματιών που θα συμβάλουν με την τεχνογνωσία τους στο πολιτιστικό οικοσύστημα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Είναι αυτό Τέχνη;» είναι το πρώτο πρόγραμμα σε δημόσια σχολεία που εστιάζει στη σύγχρονη τέχνη. Έχουν πραγματοποιηθεί 994 προγράμματα σε 161 σχολεία με τη συμμετοχή 18.850 μαθητών και 90 εκπαιδευτικών.
Το πρόγραμμα ανταλλαγής επιμελητών ΝΕΟΝ σε συνεργασία με τη Whitechapel Gallery έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο 210 νέων επιμελητών και επαγγελματιών που ενισχύουν την καλλιτεχνική διασύνδεση μεταξύ της Ελλάδας και της Βρετανίας.
Παράλληλα, έχουν πραγματοποιηθεί εκατοντάδες εκπαιδευτικά προγράμματα στο πλαίσιο των εκθέσεων με τη συμμετοχή 17.000 μαθητών, καθηγητών, γονέων, φοιτητών, ενώ περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν εκπαιδευθεί στο πρόγραμμα Educate the Educator σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Βόλο.
Από το 2013 έως το 2020, ο ΝΕΟΝ υπήρξε μοναδικός χορηγός της Outset.Greece, του ελληνικού τμήματος της Outset Contemporary Art Fund. Η Outset.Greece υποστήριξε 69 πρωτοβουλίες, περιλαμβανομένων εκθέσεων, νέων καλλιτεχνικών δημιουργιών και εκπαιδευτικών δράσεων, διαθέτοντας €490.000 προς 891 ιδιώτες.
Με τομέα δραστηριότητας την Πόλη, ο ΝΕΟΝ συνεργάστηκε με κρατικούς πολιτιστικούς φορείς και αξιοποίησε εμβληματικά ιστορικά κτίρια και αρχαιολογικούς χώρους για να τα φέρει στο προσκήνιο της πολιτιστικής δραστηριότητας. Αποκορύφωμα ήταν η ανακαίνιση 6.500 τ.μ. του κτιρίου του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου, μια επένδυση €1,4 εκατ., και δημιουργία του σύγχρονου κέντρου πολιτισμού που παρέδωσε στη Βουλή των Ελλήνων. Επιπλέον, ανακαίνισε και δημιούργησε έναν χώρο τέχνης στο Ωδείο Αθηνών, ενώ έχει πραγματοποιήσει έργα υποδομής €1,5 εκατ. σε 10 ελληνικά ιδρύματα ως συνέχεια συνεργασιών και εκθέσεων που πραγματοποιήθηκαν στους χώρους τους. Μέσα από συμπράξεις με δημόσιους φορείς έχουν πραγματοποιηθεί 10 εκθέσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίες συνέδεσαν δημιουργικά το κλασικό παρελθόν με τον σύγχρονο πολιτισμό.
Σύμφωνα με την Διευθύντρια του ΝΕΟΝ Ελίνα Κουντούρη, «H δράση του ΝΕΟΝ συνοψίζεται στη φράση ‘ο χώρος μας είναι η Πόλη’. Σκοπός μας είναι να εμπλακούμε εποικοδομητικά με τις ιστορίες και τις αφηγήσεις των πόλεων, παρέχοντας στους καλλιτέχνες την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν και να επικοινωνήσουν με το κοινό μέσα από ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών, χώρων, αστικών και κοινωνικών συμφραζόμενων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την πράξη της ανάκτησης του δημόσιου χώρου (ιστορικά κτίρια, αρχαιολογικοί χώροι), του αστικού χώρου μας ως πολίτες. Μέσω του ΝΕΟΝ, θέλουμε να προσφέρουμε μια κοινή εμπειρία πολιτισμού με απεριόριστη, ελεύθερη πρόσβαση σε όλους».
Κεντρική φωτογραφία θέματος: AS ONE, 2016 | Aνάθεση και διοργάνωση NEON + Marina Abramović Institute | Θοδωρής Τράμπας, Παγγαία, 2016 | Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα | Φωτογραφία © ΝαταλίαΤσουκαλά
