Μια περιήγηση στις αντινομίες και στις υποσχέσεις της πολιτικής, από τον Μαρξ μέχρι ορισμένους σύγχρονους στοχαστές της δημοκρατικής χειραφέτησης. Ο Νικόλας Σεβαστάκης προσεγγίζει γνωστά και σχετικά άγνωστα ονόματα της νεότερης και σύγχρονης σκέψης. Ο Μαρξ, ο Τοκβίλ και ο Νίτσε συναντούν εδώ τον μύστη του ανθρωπιστικού σοσιαλισμού Πιερ Λερού και τον φιλόσοφο της ρεπουμπλικανικής αδελφοσύνης Ζιλ Μπαρνί. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας εξετάζει τα διακριτά ίχνη του σύγχρονου ρεπουμπλικανικού προβληματισμού για την κυριαρχία, τη σχέση με το κράτος και τον περιορισμό της ιδιωτικής ή κρατικής αυθαιρεσίας.
Οι νεωτερικές αστικές κοινωνίες έχουν ως θεμέλιο το άτομο και τις αξιώσεις του από την Πολιτεία και τους άλλους. Η προτεραιότητα του ατόμου, της ελευθερίας ή της ευτυχίας του, έγινε συστατικό στοιχείο μιας μακραίωνης πολιτισμικής και κοινωνικής εξέλιξης. Πώς μπορεί να χειριστεί ο πολιτικός στοχασμός αυτή την πρόκληση και τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες που έχει για την οργάνωση και την κουλτούρα των σύγχρονων κοινωνιών;
Οι απαντήσεις που δόθηκαν από τον δέκατο ένατο αιώνα εμφορούνται από μικρότερες ή ριζικές και καταλυτικές φιλοδοξίες. Ο Μαρξ και η ριζοσπαστική παράδοση θα επιμείνουν στη δομική αδυναμία της αστικής καπιταλιστικής κοινωνίας να συγκροτήσει κάποιο κοινό καλό, αφού αυτή η μορφή κοινωνίας βασίζεται στα εγωιστικά συμφέροντα και στις ταξικές διαιρέσεις. Άλλοι στοχαστές όμως, μέσα ή γύρω από τη φιλελεύθερη παράδοση, θα σταθούν στη δημιουργικότητα του ατομικισμού, προσβλέποντας κυρίως σε έξυπνους φιλελεύθερους θεσμούς. Τέλος, μια άλλη οικογένεια πολιτικής σκέψης, ο νεότερος ρεπουμπλικανισμός, ισχυρίζεται ότι η ατομικότητα διασφαλίζει αποτελεσματικά την ανεξαρτησία της μέσα από τους νόμους ενός αληθινού δημοκρατικού κράτους και τον έλεγχο των αυθαίρετων εξαρτήσεων του ατόμου από ισχυρές ιδιωτικές εξουσίες.
Στο παρόν βιβλίο αναδεικνύεται η συζήτηση για τη δυνατότητα να συνδεθούν μια πολιτική, μια κοινωνική και μια οικολογική (πλέον) οπτική της χειραφέτησης, με στόχο τη βαθιά μεταρρύθμιση των φιλελεύθερων δημοκρατιών και του ηθικού τους θεμελίου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Νικόλας Σεβαστάκης – Πληροφορίες για τον συγγραφέα
Ο Νικόλας Αλ. Σεβαστάκης γεννήθηκε στο Καρλόβασι Σάμου το 1964. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Έχει συνεργαστεί επί σειρά ετών με εφημερίδες (Ελευθεροτυπία, Αυγή, Βήμα) και περιοδικά (Νέα Εστία, Σημειώσεις, Σύγχρονα Θέματα, The Books’ Journal, FREAR). Από τις αρχές του 2015 συνεργάζεται σε τακτική βάση με τη Lifo με στήλες ιδεών.
Πιο πρόσφατα δοκίμια πολιτικού στοχασμού: Φαντάσματα του καιρού μας: Αριστερά, κριτική, φιλελεύθερη δημοκρατία (Πόλις, 2016), Ταξίδι στο Άγνωστο: Φιλελεύθερη δημοκρατία και κρίση πολιτισμού (Στερέωμα, 2020).
Έχει μια παράλληλη λογοτεχνική πορεία, με πιο πρόσφατο το μυθιστόρημα Καταγωγή ή οι ιστορίες των άλλων (Πατάκης, 2023).