Sleeping with a tiger. H έβδομη καλοκαιρινή έκθεση της K-Gold Temporary Gallery στη Λέσβο παρουσιάζει το έργο δεκαπέντε Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών. Δανείζεται το τίτλο της από το ζωγραφικό πίνακα Mit einem Tiger schlafen (1975) της Αυστριακής εικαστικού Maria Lassnig (1919-2014), η οποία διερεύνησε τη σωματικότητα μέσα από την παρατήρηση ζώων και ανθρώπων.
Στην αγγλική γλώσσα, τα συλλογικά ουσιαστικά για ομάδες ζώων πρωτο-εμφανίστηκαν στο Βιβλίο του Saint Albans, που γράφτηκε το 1486 από την Juliana Berners. Στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν ως όροι κυνηγιού και έπειτα ενσωματώθηκαν στην καθημερινή γλώσσα. Κάποιοι χαρακτηρισμοί, όπως το ‘σμήνος μελισσών’ και η ‘αποικία μυρμηγκιών’ είναι κοινοί με την ελληνική, ενώ άλλοι όπως το ‘κοινοβούλιο κουκουβάγιων’ και το ‘κόμμα παγωνιών’ χαρακτηρίζονται για την ευφάνταστη διάθεσή τους.
Τα ποιητικά αυτά ονόματα βασίστηκαν στα μοναδικά χαρακτηριστικά του κάθε ζώου, ως προς τη συμπεριφορά, την εμφάνιση ή την τοποθεσία του και μαρτυρούν μια πολύ συγκεκριμένη κοινωνική διάθεση από μέρους των ανθρώπων. Κάθε άλλο, τα ζώα αποτελούσαν πάντα προσφιλή θέματα στην τέχνη, αρχής γενομένης από τη στιγμή που ο πρώτος ταύρος ζωγραφίστηκε στη σπηλιά Lubang Jeriji Saléh στην Ινδονησία πριν από 40.000 χρόνια.
Η έκθεση επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ των κοινωνιών που δημιουργούν άνθρωποι και ζώα, εξετάζοντας τις δυναμικές που τις διακρίνουν: τη συνύπαρξη, τη μετακίνηση, την κυριαρχία και τον αποκλεισμό. Ξεκινώντας από τον ορισμό της λογικής και του ενστίκτου, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες διερευνούν τις πιθανές συνδέσεις μεταξύ των ειδών, μέσω της ιστορίας, της πολιτικής, της ηθικής και της παράδοσης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το πλαίσιο της Λέσβου προσφέρει άφθονα σημεία εκκίνησης που υπογραμμίζουν αυτές τις παραλληλίες σε κοινωνικό, φυσικό και καλλιτεχνικό επίπεδο. Μυθολογικά, ο ποιητής Αρίων σώθηκε από πνιγμό καθώς προσέλκυσε δελφίνια με το τραγούδι του, ενώ ιστορικά, η βιολογική έρευνα του Αριστοτέλη στη λιμνοθάλασσα της Καλλονής αποτελεί ορόσημο της Φυσικής επιστήμης.
Άνθρωποι και ζώα παραμένουν μέχρι σήμερα σε πολύ στενή επαφή στο νησί, τόσο μέσω της κτηνοτροφίας και της αλιείας, όσο και συντροφικά και λατρευτικά. Στην καρδιά των πανηγυριών είναι αποτυπωμένη η εικόνα των στολισμένων αλόγων με τους πανηγυριστές να μεριμνούν ειδικά για τη φροντίδα τους, καθώς και το έθιμο του στεφανωμένου ταύρου ως αναθηματική προσφορά. Επιπλέον, η Λέσβος αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς bird watching στη Μεσόγειο λόγω της εποχικής διέλευσης αποδημητικών ειδών, όπως τα φλαμίνγκο.
Εκτός από την πλούσια ιστορία και τη φύση του, η προσοχή των μέσων ενημέρωσης και της διεθνούς κοινότητας έχει στραφεί στο νησί ενόσω η προσφυγική κρίση εντείνεται. Άνθρωποι και ζώα αποτυπώνονται στα όρια — συνόρων, περιοχών και καταστάσεων. Η νομαδικότητα και των δυο τι έννοια αποκτά κάτω από ένα κοινό πρίσμα; Τι μπορούν να μας καταδείξουν οι κοινωνίες των ζώων και ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσονται και συνυπάρχουν;
Η έκθεση Sleeping with a tiger συγκεντρώνει ιστορίες για ανθρώπους και ζώα. Οι αφηγήσεις αυτές αποκαλύπτουν πώς τα σημεία αναταραχής μπορούν να μετατραπούν σε εστίες για την επανεξέταση της παγιωμένης οπτικής μας για τον κόσμο και πώς η τέχνη μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη ενός συμβιωτικού μέλλοντος.
*Ο τίτλος του κειμένου προέρχεται από την Ιστορία της κυρίας-αρκούδας σε μια αμμοσπηλιά (2011) της Haegue Yang.
Βιογραφικό
O Nικόλας Βαμβουκλής είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής της K-Gold Temporary Gallery. Έχει επιμεληθεί εκθέσεις στο Ίδρυμα Benetton, Biennale Θεσσαλονίκης και Ίδρυμα Sandretto Re Rebaudengo ενώ έχει συνεργαστεί με την Εθνική Λυρική Σκηνή, Béjart Ballet Lausanne, Prague Quadrennial και Triennale Milano. Συνεπιμελήθηκε το 30ο Βραβείο Carlo Scarpa για Κήπους και τη Mediterranea 19 Biennale.
Η K-Gold Temporary Gallery ιδρύθηκε το 2014 στη Λέσβο με σκοπό να φέρει το ευρύ κοινό σε επαφή με την σύγχρονη τέχνη μέσα από εκθέσεις, περφόρμανς, εκδόσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Έχει παρουσιάσει το έργο καλλιτεχνών όπως Joan Jonas, Bas Jan Ader, Lucy+Jorge Orta, Ηλία Παπαηλιάκη και Jonathas de Andrade μεταξύ άλλων.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Νικόλας Βαμβουκλής, Shek Po Kwan
Διαβάστε επίσης:
Sleeping with a tiger: Ομαδική έκθεση στην K-Gold Temporary Gallery
