Ζωγραφίζοντας την απελπισία. Όλη την ημέρα σφυρηλατώ την πανοπλία μου μα έρχεται η νύχτα και με βρίσκει ξαρμάτωτο Μ.Σ.
Ο Νίκος Κασκούρας είναι ο αισιόδοξος ζωγράφος της απελπισίας. Είναι ο μινιμαλιστής των μεγάλων θεμάτων κι εκείνος που επιστρέφει συνειδητά στις απαρχές, στα ελάχιστα πράγματα, στο τίποτε που μπορεί όμως να μιλήσει για το παν. Που επιμένει πως η τέχνη, εν προκειμένω η ζωγραφική, πριν γίνει φαντασμαγορία ή πολυτελής διακόσμηση, ήταν και είναι η έκφραση του εσωτερικού δράματος, ο τρόπος με τον οποίο τα θνητά σώματα μπορούν να διεκδικήσουν την αθανασία της ψυχής τους. Με μια και μόνο γραμμή, μία φόρμα, ένα χρώμα – ίχνος ή μια απόχρωση – γραφή πάνω στην άσπρη επιφάνεια. Σαν μπουκάλι ριγμένο στο πέλαγος. Με το μήνυμα δυσανάγνωστο και τυφλό τον αποδέκτη του. (Η απελπισία που υπαινίχθηκα πιο πάνω). Έπειτα έρχεται ο τρόμος μπροστά στον χρόνο, δηλαδή τον θάνατο…που πάντως μπορεί να μεταμορφωθεί σε θρίαμβο. Αφού οι λέξεις κι οι εικόνες μπορούν να μας σώσουν… Ακόμη.
Υ.Γ. Έπειτα είναι κι η γλυπτική του. Ειδώλια στο εδώλιο της κρίσης. Την εποχή της πτώσης των ειδώλων. Μικρά μνημεία της ματαιότητας των μνημείων. Πόσο μοιάζουν με τους γύψους των μαιάνδρων που έβλεπε ο Καρυωτάκης στο ταβάνι της απελπισίας του κι ο σαλός μπάρμπα Γιαννούλης δούλευε πυρετικά στον Πύργο της Τήνου. Αλλά και στο υπόγειο της δικής του…
Kείμενο: Μάνος Στεφανίδης | Ιστορικός Τέχνης | Καθηγητής
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Νίκος Κασκούρας αιχμαλωτίζει καθημερινές στιγμές παρατήρησης, τις οποίες αποδίδει μέσα από μια εσωτερική διαδικασία έντονης αφαίρεσης. Επηρεάζεται από την ελληνική εντοπιότητα και τη λαϊκή παράδοση των κυκλαδίτικων ειδωλίων, της σύγχρονης αφαίρεσης του Αμερικάνικου αφηρημένου εξπρεσιονισμού και της χειρονομιακής (action painting) ζωγραφικής του J.-M. Basquiat και του G. Baselitz.
Μας φέρνει αντιμέτωπους με στοιχεία υπαρξιακού προβληματισμού, καθώς οι γρήγορες μορφές του αιχμαλωτίζουν το εφήμερο και το φευγαλέο μέσα σ’ ένα αέναο παιχνίδι επανάληψης.
Διαφαίνονται ανθρωποκεντρικές απεικονίσεις που μιλούν για λεπτές πτυχές συναισθημάτων. Οι μορφές του είναι νωχελικές και οι κινήσεις τους υπαινικτικές. Η σταυροειδής γραφή του θυμίζει πλέγμα ύφανσης, που άλλοτε μπλέκεται επ’ άπειρο κρατώντας μας αιχμάλωτους και άλλοτε λύνεται αφήνοντας ένα διάφανο πέπλο αναπνοής. Τα χρώματά του κινούνται στις διαβαθμίσεις του άσπρου – μαύρου, ενώ συχνά κάποιο έντονο επαναστατικό χρώμα συμμετέχει για να σπάσει την ‘’μονοτονία’’. Τα γλυπτά του είναι έντονα δομικά, προσπαθώντας να αποτυπώσουν σαν μονοκοντυλιά την ουσία των μορφών.
Η ματιά του Ν. Κασκούρα γίνεται βαθιά συμπονετική προς τις κοινωνικοπολιτικές κακουχίες που βιώνουν οι άνθρωποι, του περιθωρίου και όχι μόνο. Το βλέμμα του αγκαλιάζει και ενοποιεί.
Υποφώσκοντα σύμβολα, όπως ο κύκλος, αποκαλύπτουν ακριβώς την προβληματική που τον απασχολεί, αφήνοντας εννοιολογικές προεκτάσεις στο βλέμμα του θεατή.
Ιανουάριος 2022
Κείμενο: Νιόβη Κρητικού | Ιστορικός τέχνης | Καλλιτέχνης