60 Γυναίκες. 7 Μέρες. Ένας κόσμος.
O σκηνοθέτης, Νίκος Κορνήλιος, που έχει διαγράψει αξιόλογη πορεία στον κινηματογράφο και το θέατρο, όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, μας μίλησε για τις εξαιρετικές γυναίκες της Μητριαρχίας και γι’ αυτή την κινηματογραφική εμπειρία που θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε από 5 Μαρτίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, «οι ταινίες ταξιδεύουν ανεξάρτητα από εμάς και συναντούν μέσα στο σκοτάδι πολλούς σιωπηλούς/ες συνοδοιπόρους».
Γι’ αυτό κι εμείς ευχόμαστε στην ταινία του να είναι “καλοτάξιδη”!
Culturenow.gr: Η ταινία Μητριαρχία, που προβλήθηκε στις Νύχτες Πρεμιέρας 2014 καθώς και στο 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, έρχεται από 5 Μαρτίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, λίγο πριν την Ημέρα της Γυναίκας! Πως προέκυψε η ιδέα γι’ αυτό το κινηματογραφικό εγχείρημα και ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις από την προβολή του;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Νικός Κορνήλιος: Η ιδέα είναι παλιά. Προέκυψε από τη σταδιακή αλλά καθοριστική συνειδητοποίηση ότι ο κόσμος δεν μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά παρά μόνο με την καταλυτική παρουσία των γυναικών στα πράγματα αυτού του κόσμου. Αυτό που μέχρι σήμερα ονομάζουμε «ανθρώπινος πολιτισμός» είναι ο ανδρικός πολιτισμός – ένας «πολιτισμός» επιβολής, βίας, ιεραρχίας, επιθετικότητας και καταστροφής. Ακόμα και η λέξη «μητριαρχία» είναι ανδρική κατασκευή για να υπονοήσει ότι υπήρξε κάποτε μια εξουσία των γυναικών (πράγμα που η σύγχρονη έρευνα έχει αποκλείσει) και να απενοχοποιήσει έτσι την πατριαρχία.
Είχαμε την εξαιρετική εμπειρία, με τους συνεργάτες μου, μετά την προβολή στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, να αισθανθούμε οτι οι θεατές – γυναίκες και άνδρες – έκαναν την ταινία δική τους. Ακολούθησε έτσι μια ζωντανή συζήτηση σαν να ήταν προέκταση των συζητήσεων που έχουν οι ηρωίδες μέσα στην ταινία.
Cul. N.: Στην ταινία συμμετέχουν γυναίκες από 19 μέχρι 83, ηθοποιοί αλλά και γυναίκες των τεχνών, της διανόησης και του ακτιβισμού… Μιλήστε μας λίγο για τις γυναίκες της Μητριαρχίας και τα θέματα που τις απασχολούν.
Ν. Κ.: Οι γυναίκες της ¨Μητριαρχίας¨ είναι γυναίκες της διπλανής πόρτας και ταυτόχρονα αυτό που τις διαφοροποιεί είναι το ότι έχουν συνείδηση του φύλου τους. Μιλούν και τους απασχολούν τα πάντα, μικρά και μεγάλα: η κοινωνία, η εργασία, το σώμα, η ηδονή του αλλά και ο βιασμός του, η βία και οι πόλεμοι, η μητρότητα, οι σχέσεις με το ίδιο τους το φύλο αλλά και το άλλο φύλο, η μοναξιά και συλλογικότητα, η καθημερινότητα και η ποίηση…
Cul. N.: Εξήντα γυναίκες λοιπόν, προσπαθούν να αρθρώσουν τη δική τους φωνή σε μια κοινωνία δομημένη εδώ και αιώνες πάνω στον αντρικό λόγο. Δώστε μας μία εικόνα από τις πρόβες αυτής της κινηματογραφικής εμπειρίας.
Ν. Κ.: Οι πρόβες διήρκεσαν 5 μήνες. Όλοι οι ρόλοι «γράφτηκαν» προφορικά, σωματικά, μετά από πολλές και έντονες συζητήσεις με τις ηθοποιούς έτσι ώστε ο κάθε ρόλος να έχει «κάτι να πει» αναφορικά με τη θέση της γυναίκας σήμερα και να είναι συμπληρωματικός σε σχέση με τους υπόλοιπους. Το ζητούμενο ήταν να δημιουργηθεί έτσι ένα «γυναικείο σύμπαν» αυτάρκες και αυτόνομο που να περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικές γυναικείες ζωές.
Τα γυρίσματα έγιναν καλοκαίρι του 2013, στη διάρκεια ενός μεγάλου καύσωνα όπου οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό του χώρου άγγιζαν τους 50 βαθμούς! Και όμως όλες αυτές οι εξαιρετικές γυναίκες ηθοποιοί συνυπήρξαν κάτω από φοβερά δύσκολες συνθήκες με αίσθημα αλληλεγγύης και δημιουργικότητας.
Cul. N.: Τεκμήρια, αυτοσχεδιασμός αλλά και μυθοπλασία.. Ποια ήταν η διαδρομή που ακολουθήσατε για να πάρει το βιωματικό υλικό το δρόμο προς την μεγάλη οθόνη;
Όλοι οι ρόλοι είναι τελικά ρόλοι μυθοπλασίας, με την έννοια ότι ακόμη και το βιωματικό υλικό μετασχηματίζεται μέσα από τη δραματουργική του επεργασία και γίνεται «μύθος», «ιστορία», «χαρακτήρας». Οι δοσολογίες μυθοπλασίας, αυτοσχεδιασμού και τεκμηρίωσης από ρόλο σε ρόλο διαφέρουν αλλά για τον θεατή αυτό δεν έχει καμία σημασία, αυτό που μετράει είναι η αίσθηση της αλήθειας, ανεξάρτητα από τα υλικά που είναι φτιαγμένη.
Cul. N.: Πόσο δύσκολο είναι να παράγεις τέχνη μέσα σε αντίξοες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες; Πως απαντά ο σύγχρονος ελληνικός κινηματογράφος στην κρίση πάσης φύσεως;
Ν. Κ.: Ο καθένας απαντάει με τον τρόπο του – δεν υπάρχει συλλογική απάντηση στην τέχνη. Η τέχνη ακόμη και όταν οι κοινωνικές συνθήκες δεν είναι αντίξοοες δημιουργεί η ίδια την αντιξοότητα με την έννοια ότι η θέση της είναι απέναντι στον εφησυχασμό και στην εξουσία.
Cul. N.: Στη σημερινή κοινωνία που η βία –σωματική, συναισθηματική, ψυχολογική- αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, ποια είναι κατά τη γνώμη σας η θέση της γυναίκας; Πως θα ήταν ο κόσμος αν οι γυναίκες βρίσκονταν στους ίδιους θεσμικούς ρόλους με τους άνδρες στις πατριαρχικές κοινωνίες;
Ν. Κ.: Το εξαιρετικά δύσκολο και πολύπλοκο για τις γυναίκες είναι να βρουν τη δική τους φωνή, να δημιουργήσουν μια κοινωνία στα δικά τους μέτρα, με τους δικούς τους τρόπους και όρους. Η δική τους όμως φωνή έχει θαφτεί κάτω από χιλιετίες ανδρικής επικυριαρχίας και πρέπει λίγο-λίγο να την ξεθάψουν, να την αποκαθάρουν. Μέχρι τότε, σε όλη αυτήν την πορεία, είναι σημαντικό να βρίσκονται στα υπάρχοντα κέντρα εξουσίας, έχοντας συνείδηση όμως ότι αυτές οι δομές έχουν φτιαχτεί στα μέτρα των ανδρών. Ταυτόχρονα και οι άνδρες οφείλουν να απελευθερώσουν τη θηλυκή τους πλευρά έτσι ώστε ο κόσμος μας να γίνει πιο θηλυκός, λιγότερο βίαιος.
Cul. N.: Ποιοι είναι οι στόχοι και οι προσδοκίες σας για την Μητριαρχία, μετά την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη θα ταξιδέψει και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας ή και του εξωτερικού;
Ν. Κ.: Οι ταινίες ταξιδεύουν ανεξάρτητα από εμάς και συναντούν μέσα στο σκοτάδι πολλούς σιωπηλούς/ες συνοδοιπόρους – αυτό τουλάχιστον ευχόμαι να συμβεί. και στη Μητριαρχία.
Cul. N.: Κλείνοντας.. τι συμβολίζει για εσάς τον ίδιο η Μητριαρχία;
Ν. Κ.: Η Μητριαρχία συμβολίζει για εμένα το απόλυτο καλό!
Η ταινία «Μητριαρχία» του Νίκου Κορνήλιου θα προβάλλεται από την Πέμπτη 5 Μαρτίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Η ταινία «Μητριαρχία» του Νίκου Κορνήλιου συνεχίζει τις προβολές της από 2 Απριλίου 2015 στον κινηματογράφο Αλκυονίδα. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ