«Το ταξίδι μιας ευχής», είναι ο τίτλος της νέας έκθεσης της Νότας Τσίτουρα που εγκαινιάζεται στις 9 Ιανουαρίου στη Γκαλερί 7 και περιλαμβάνει 12 γλυπτά, κατασκευές και σχέδια. Η ιδιαίτερη, ευαίσθητη και πάντα δημιουργική καλλιτέχνις αναδεικνύει την αξία της «ευχής» που συχνά ως έννοια ομογενοποιείται σε έναν σωρό τυπικών λέξεων που χρησιμοποιούμε μηχανικά στην καθημερινότητά μας. Λίγες ημέρες μετά την έλευση της νέας χρονιάς, η Νότα Τσίτουρα απάντησε στις ερωτήσεις μας, με αφορμή την έκθεσή της, για το δύσβατο μεν αλλά γοητευτικό αυτό ταξίδι των ευχών προς την πραγματοποίησή τους!
Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη
Culturenow.gr: Στις 9 Ιανουαρίου θα εγκαινιαστεί, στη Γκαλερί 7, η έκθεσή σας με τίτλο «Το ταξίδι μιας ευχής». Πείτε μας λίγα λόγια τόσο για τα έργα όσο και για τον τίτλο της έκθεσης.
Νότα Τσίτουρα: Τα συγκεκριμένα έργα ξεκίνησαν σαν αντίδραση, πριν 5 χρόνια, που τελείωνα την Σχολή Καλών Τεχνών και είχα μπροστά μου μια ρευστή κατάσταση. Είναι η πίστη μου στον άνθρωπο και τη δύναμη που έχει, να επεμβαίνει και να μεταμορφώνει τον μέσα και τον έξω κόσμο του. Το δικό μου νήμα που με βάζει και με βγάζει από τον λαβύρινθο μιας πραγματικότητας, που δεν μπορώ να την δεχτώ παθητικά.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Όσο για τον τίτλο, είναι μια επισήμανση στην αξία της ευχής. Όλα αρχίζουν με ευχές. Στην καθημερινότητα μας επικοινωνούμε μεταξύ μας με ευχές. Από την «καλημέρα» μέχρι τις ευχές που ανταλλάσουμε ακόμα για τον καινούργιο χρόνο. Πόσο συνειδητά προσφέρουμε κάτι από καρδιάς στο κοινό καλό που όλοι μοιραζόμαστε; Αφού η αξία δεν είναι στις λέξεις, αλλά στη διάθεση και την αγάπη που τις περιβάλλει, έκρυψα τις δικές μου ευχές κάτω από τα νήματα των έργων μου και τις αφήνω να συνοδέψουν το ταξίδι της ζωής μας.
Cul.N.: Η έμπνευση για τη συγκεκριμένη έκθεση πώς προέκυψε και πώς προκύπτει κάθε φορά; Πώς θα περιγράφατε τη δημιουργική διαδικασία από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι το τελικό στήσιμο της έκθεσης;
N.T.: Ξεκινάει με την ανάγκη να εκφράσουμε κάτι έντονο και απροσδιόριστο που πιέζει να γίνει αντιληπτό στον αισθητό μας κόσμο. Αναζητούμε τότε το μέσο και το υλικό που συμπυκνώνει μέσα του την πορεία της ιδέας. Το υλικό παρεμβαίνει πλέον και αυτό πάνω σε ένα μέρος του έργου που αυτονομείται πέρα από την δική μας θέληση, παραμένοντας απροσέγγιστο και μυστήριο. Έτσι το βίωσα, σαν την ανάγκη μιας εσωτερικής βουτιάς, προκειμένου να βρω την άκρη του νήματος και να ξετυλίξω ένα καινούργιο κουβάρι νοημάτων για την ζωή μας πέρα από όσα είχα κατανοήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Είναι διαδικασία που χρειάζεται χρόνο, για έρευνα, συγκέντρωση και ηρεμία. Όλο αυτό το διάστημα μοιάζει ν’ αναδύεται μπροστά σου ένας καινούργιος ορίζοντας, που δύσκολα μπορείς να τον περιγράψεις .
Cul.N.: Τα έργα της έκθεσης, πώς θα τα χαρακτηρίζατε; Ποια υλικά προτιμάτε στις δουλειές σας και για ποιους λόγους;
N.T.: Είναι δύσκολο να τα κλείσω σε λέξεις και να τα χαρακτηρίσω ως γλυπτά ή συνθέσεις, ή φόρμες . Θα έλεγα πως μοιάζουν με ενέργειες που πίεζαν να πάρουν μορφή. Εγώ τις διευκόλυνα ανοίγοντας τους δρόμο με τα χέρια μου. Τους έδωσα και ένα συμβολικό όνομα για να είναι καλύτερα κατανοητές.
Τα υλικά είναι όσο το δυνατό φυσικά, για να μην επιβαρύνουν οι επιλογές μου αυτό που σέβομαι και το θεωρώ σημαντικότερο από εμένα, τη φύση. Ξεχωρίζω το νήμα και το σύρμα γιατί δίνουν αέρινες , ανάλαφρες φόρμες και διάτρητες που παίζουν με το φως. Είναι και οι μνήμες με τη γιαγιά μου και τον αργαλειό της, ένας λόγος που λατρεύω το νήμα. Αλλά και η φροντίδα των μύθων, ν’ ανακαλύπτουμε μέσα από αυτούς, τους αλλεπάλληλους κόσμους της ζωής μας. Το νήμα της Αριάδνης είναι η υπόδειξη του τρόπου που μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει κανείς από το δικό του εσωτερικό λαβύρινθο, στο λαβύρινθο μιας πραγματικότητας, κινούμενος προσεχτικά από το νου προς την καρδιά του και αντίστροφα . Από τη νευροφυσιολογία του εγκεφάλου μέχρι και την αστροφυσική, από το μέρος μέχρι το όλον, χρησιμοποιείτε η λέξη « νήμα».
Cul.N.: Γεννηθήκατε στο Σέκουλα δίπλα στον ποταμό Αλφειό. Είναι ο τόπος καταγωγής σημαντική επιρροή για έναν καλλιτέχνη; Εσάς πόσο σας έχουν επηρεάσει οι εικόνες του τόπου σας;
N.T.: Τα βιώματα των πρώτων παιδικών μας χρόνων συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας. Ο τόπο καταγωγής, με τις πρώτες προσλαμβάνουσες του ευρύτερου και του οικογενειακού περιβάλλοντος, καθορίζουν τη σύνδεση ή απώθησή μας από αυτόν. Μόνο που το καταλαβαίνουμε αργότερα, όταν ο ανήσυχος νους της εφηβείας καταλαγιάσει και επανειλημμένος κάποιες εικόνες του έρχονται και επανέρχονται στην μνήμη . Ο Αλφειός, το ποτάμι μου που πέρασα πολλές φορές τα νερά του μικρή, είναι η δυνατότερη εικόνα που διαπέρασε και εκείνο την ύπαρξή μου και ακόμα ανακαλύπτω την έκταση της επιρροής του. Γι΄ αυτό και το αναφέρω κάθε φορά στο βιογραφικό μου, αφού το νιώθω σαν τον πρώτο αγαπημένο μου δάσκαλο.
Cul.N.: Οι πολιτικές επιστήμες που σπουδάσατε αρχικά στη Νομική Σχολή πώς προέκυψαν; Ποια στοιχεία έχετε κρατήσει από αυτό το κομμάτι της ζωής σας και πώς αποφασίσατε μετά να στραφείς σε κάτι εντελώς διαφορετικό και να σπουδάσετε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας;
N.T.: Είναι μια χορογραφία που μοιάζει άλλοι να μου υπέδειξαν τα πρώτα βήματα και να μου εντόπισαν καίρια σημεία για να σταθώ. Σε μένα έμεινε η θέληση ν’ αναζητήσω και να συνθέσω την μεταξύ τους αρμονία. Τις σπουδές στο πανεπιστήμιο τις ήθελε ο πατέρας μου, ο δάσκαλος μου στη γ΄ δημοτικού του έλεγε να με κάνει ζωγράφο. Ζωγράφιζε και ο ίδιος κι εγώ αντέγραφα από τα ημερολόγια της Εθνικής Τράπεζας, τα έργα των μεγάλων ζωγράφων . Άκουσα και τους δύο. Σπούδασα πρώτα πολιτικές επιστήμες μαθαίνοντας σ’ έναν αναλυτικό τρόπο σκέψης. Και μετά έδωσα εξετάσεις στην σχολή καλών τεχνών αναπολώντας εκείνη την δημιουργική και λυτρωτική ελευθερία στην έκφραση. Θεωρώ και τα δύο εξίσου σημαντικά.
Cul.N.: Η πολιτική και η τέχνη τελικά συνδέονται ; Είστε της άποψης πως κάθε ενέργεια είναι πράξη πολιτική; Το αντίθετο γιατί δεν ισχύει κατά τη γνώμη σας;
N.T.: Η πολιτική και η τέχνη είναι αλληλεξαρτώμενες και συνδέονται αναπόσπαστα και οι δύο με την ζωή μας. Άσχετα αν απωθούμαστε από την πολιτική όπως την βλέπουμε να ασκείται σήμερα και να περιορίζεται στη ματαιοδοξία κάποιων πολιτικών. Με την ευρεία έννοια που κάθε άνθρωπος έχει μια ιδεολογία, με κάθε ενέργεια που εκδηλώνει, καταθέτει μια άποψη, κρίνει με συνέπειες και αντίκτυπο στο ευρύτερο περιβάλλον, έτσι κάθε ενέργεια είναι μια πράξη πολιτική. Το αντίθετο δεν μπορεί να ισχύσει, όσο η τέχνη αντιδρά στην χειραγώγηση της από την πολιτική εξουσία, που έπαψε να αναζητά λύσεις για την κοινωνία των πολλών. Έπαψε να έχει την ικανότητα να οργανώνει και να συντονίζει την εξέλιξη με διάθεση δημιουργική. Η πολιτική χάνει την εμπιστοσύνη μας, αντίθετα με την τέχνη που μοιάζει να συγκεντρώνει τις ελπίδες μας και τα οράματα του μέλλοντος μας.
Cul.N.: Για να επιστρέψουμε στον τίτλο της έκθεσής σας, ποια στοιχεία πρέπει να συντελούν ώστε μια ευχή να είναι καλοτάξιδη και να πραγματοποιηθεί;
N.T.: Οι άνθρωποι, αλληλεπιδρούμε ο ένας στην ζωή του άλλου. Μπλέκονται οι χαρές και οι λύπες μας και μας επηρεάζουν βαθύτερα από αυτό που συνειδητοποιούμε. Πολλές ευχές αναφέρονται σε ολόκληρη την ζωή μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι στο ταξίδι της ζωής είμαστε συνοδοιπόροι και μοιραζόμαστε τον ίδιο αέρα γεμάτο με τις προθέσεις, τις διαθέσεις, τα συναισθήματα μας και άλλα πολλά. Η φροντίδα μας είναι απαραίτητο ν’ αρχίζει από εμάς αλλά να εμπεριέχει και τους άλλους. Η ευχή έχει τη δύναμη να πραγματοποιηθεί όταν τοποθετηθούμε αξιολογώντας μια κατάσταση, βάλουμε σε προτεραιότητες της επιθυμίες μας και προσηλωθούμε στο στόχο μας.
Cul.N.: Κλείνοντας, με αφορμή την έκθεσή σας, ποια ευχή θα θέλατε να κάνετε για τη νέα χρονιά;
N.T.: Ότι συμβαίνει αυτή την εποχή εντός και εκτός Ελλάδας, ανατρέπει τις συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής ασφάλειας, που μάθαμε να ζούμε μέχρι πρόσφατα. Εύχομαι να επικρατήσει το δίκαιο, η τόλμη να δούμε πέρα από το ατομικό συμφέρον του ο καθένας μας. Να επικρατήσει η ενότητα και η συνειδητοποίηση του αδιάσπαστου της ύπαρξης μας γενικότερα. Σε αυτό μας βοηθάει η επιστήμη με καινούργιες απαντήσεις που δίνει σε παλιά ερωτήματα και η τέχνη μέσα από τις ελευθερίες που αφήνει να το αντιληφθούμε.
Cul.N.: Επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια υπάρχουν; Έχετε αρχίσει ήδη να επεξεργάζεστε την ιδέα της επόμενης έκθεσης ή είναι νωρίς ακόμα;
N.T.: Ιδέες και σχέδια υπάρχουν σαν χείμαρροι … Θα δούμε πως θα συνδεθούν με μια εξωτερική κατάσταση
Photo: Θάνος Ηλιόπουλος
Η έκθεση της Νότας Τσίτουρα, “Το ταξίδι μιας ευχής” θα εγκαινιαστεί στη Γκαλερί7 στις 9 Ιανουαρίου 2014. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ