To Black Mirror (Μαύρος καθρέφτης), η νέα βίντεο-περφόρμανς του αμερικανού εικαστικού Νταγκ Άιτκεν (Doug Aitken) παρουσιάζεται …
για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μια συνεργασία του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ με το Ελληνικό Φεστιβάλ. Με τη μορφή βιντεοπροβολής και παράστασης, που εκτυλίσσονται ταυτόχρονα, πάνω σε ένα πλοίο, (σύμφωνα και με τον ίδιο τον Aitken) ο Μαύρος Καθρέφτης δεν είναι παρά μια αλληγορία πάνω στις ζοφερές πτυχές της ζωής των ανθρώπων στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα «…ένας παράλληλος κόσμος όπου η παγκοσμιοποιημένη αγορά, η επίδραση της ψηφιακής κουλτούρας και η εξάρτηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε συνέργεια με την καθημερινή ζωή διαφορετικών μεταξύ τους ανθρώπων ανά την υφήλιο, κατασκευάζουν μια εύθραυστη πραγματικότητα όπου τα πάντα κινούνται με αστραπιαία ταχύτητα και τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται…».
Η παρουσίαση του έργου του Doug Aitken, Black Mirror, περιλαμβάνει δύο μέρη:
Την έκθεση, μια παραγωγή του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, που θα παρουσιαστεί στο χώρο του Ιδρύματος, στα Σφαγεία της Ύδρας (20 Ιουνίου-25 Σεπτεμβρίου).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Την περφόρμανς, μια παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών σε συνεργασία με το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, που θα παρουσιαστεί στο λιμάνι του Πειραιά (16-17 Ιουνίου) και στο Μανδράκι της Ύδρας (19-20 Ιουνίου).
Το κοινό θα επιβιβαστεί σε ένα φεριμπότ, στο οποίο, μετά τη δύση του ήλιου, θα ξεκινήσει η βίντεο – περφόρμανς. Στις τρεις μεγάλες οθόνες σε σχήμα Π που ορίζουν την περίμετρο της σκηνής, θα προβάλλεται η ταινία Black Mirror. Στη διάρκεια του έργου, το οποίο διαδραματίζεται σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, θα εναλλάσσονται βίντεο – προβολές και ηχογραφήσεις με ζωντανή μουσική και ερμηνείες.
Το αποτέλεσμα είναι μια ενιαία ιστορία ειπωμένη μέσω πολλαπλών κινηματογραφικών προβολών με πρωταγωνίστρια την Chloë Sevigny, αλλά και τη συμμετοχή τραγουδιστών gospel, χορευτών και μουσικών. Η μοναδική, πρωτότυπη αυτή δουλειά θα συνοδεύεται από μουσική, την οποία θα εκτελέσει το ροκ ντουέτο No Age από το Λος Άντζελες.
Ο Νταγκ Άιτκεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους εκπροσώπους της βίντεο-αρτ. Το Electric Earth, που βραβεύτηκε το 1999 στην 48η Μπιενάλε της Βενετίας, είναι το έργο που εξασφάλισε στον Αμερικανό εικαστικό δημοτικότητα και καλλιτεχνική αναγνώριση. Γεννημένος το 1968 στην Καλιφόρνια, ο Άιτκεν είναι ουσιαστικά ένας καλλιτέχνης πολυμέσων. Ναι μεν χρησιμοποιεί ως κύρια μορφή έκφρασης το βίντεο, ωστόσο δεν προβάλλει απλώς μια ταινία σε μια οθόνη – δημιουργεί μια θεατρική κατάσταση, ένα εικαστικό περιβάλλον όπου ο θεατής βυθίζεται κυριολεκτικά μες στις εικόνες και τη μουσική. Οι βίντεο εγκαταστάσεις του συνδυάζουν αρχιτεκτονική, περφόρμανς, χορό, εγκαταστάσεις, φωτογραφία και ήχο.
Ο ήχος, ειδικά, παίζει σημαντικό ρόλο στην τέχνη του τα τελευταία χρόνια. Ο Άιτκεν έχει συνεργαστεί με διάφορους μουσικούς, από τον André 3000 των Outkast που συμμετείχε στο Interiors (2002) μέχρι εναλλακτικά σχήματα σαν το Lichens, του οποίου η μουσική ακούγεται στο Migration (2008), ένα βίντεο που δείχνει άγρια ζώα κλεισμένα μέσα σε δωμάτια μοτέλ. Ακόμα και στη βωβή ταινία Sleepwalkers (Υπνοβάτες, 2007), που σχεδιάστηκε για να προβληθεί στην πρόσοψη του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (MοMA), με υπόκρουση το θόρυβο από τους δρόμους της Νέας Υόρκης, χρησιμοποιεί ως ηθοποιούς τους ποπ σταρ Cat Power και Seu Jorge. «Ο ήχος μού έχει γίνει εμμονή» παραδέχεται ο ίδιος, που αποφοίτησε το 1991 από το Art Center College of Design στην Καλιφόρνια.
Εκτός από βίντεο-αρτ, έχει δημιουργήσει μια σειρά από ηχητικές εγκαταστάσεις. Το 2009, εγκαινίασε το Sonic Pavilion στο δάσος της Βραζιλίας: έθαψε ένα ειδικό επιστημονικό μικρόφωνο βαθιά μες στη γη, για να μεταφέρει απευθείας στο κοινό τους «πρωτόγονους» ήχους της. Τα έργα του, που έχουν παρουσιαστεί σε μεγάλα μουσεία του κόσμου, αποτελούν ένα είδος αφηγηματικού ντοκιμαντέρ που αντανακλά τις κοσμοθεωρίες του. «Δεν στριμώχνω τα πάντα σ’ ένα σενάριο ή σε μια οθόνη• προσπαθώ να σπάω τη φόρμα, να δημιουργώ κάτι σαν καλειδοσκόπιο. Προσπαθώ να καλλιεργήσω έναν αγνό διάλογο μεταξύ θεατή και περιεχομένου» σχολιάζει.