Ο αφρός των ημερών – Μπορίς Βιαν

Από τις εκδόσεις Νεφέλη κυκλοφορεί το μυθιστόρημα του Μπορίς Βιαν, Ο αφρός των ημερών.

«— Με βρίσκεις όμορφη;

Η Κλοέ καθρεφτιζόταν στο νερό μιας ασημένιας δεξαμενής όπου κολυμπούσε ανενόχλητο το χρυσόψαρο. Στον ώμο της, το γκρίζο ποντίκι με τα μαύρα μουστάκια έτριβε τη μύτη του με τα ποδαράκια του και παρατηρούσε τις μεταβαλλόμενες αντανακλάσεις.

Η Κλοέ είχε φορέσει τις κάλτσες της, διάφανες σαν τον καπνό του θυμιάματος, στο χρώμα της ανοιχτόχρωμης επιδερμίδας της, και τις ψηλές άσπρες δερμάτινες γόβες της. Κατά τ’ άλλα, ήταν γυμνή, εκτός από ένα βραχιόλι από μπλε χρυσό
που έκανε να φαίνεται ακόμη πιο εύθραυστος ο λεπτεπίλεπτος καρπός της.

— Νομίζεις ότι πρέπει να ντυθώ;…»

Αναγνώστη, καλωσόρισες στον κόσμο του Μπορίς Βιαν: έναν κόσμο ονειρικό, ιδωμένο μέσα από «το μαγικό παράθυρο» του συγγραφέα, έναν κόσμο τεχνητό και ευφάνταστο, πολύχρωμο, αφρώδη, γευστικό και μελωδικό.

Ο Αφρός των ημερών είναι ένα μυθιστόρημα μιας εποχής, μιας χώρας, μιας γλώσσας και ταυτόχρονα ένα μυθιστόρημα εκτός χρόνου, εκτός γεωγραφικών συντεταγμένων, ένα μυθιστόρημα κατεξοχήν της γλώσσας, στην παράδοση του Ραμπελαί, του Λιούις Κάρρολ, του Αλφρέντ Ζαρρύ και του Ρεημόν Κενώ, στο πνεύμα του Κολεγίου της Παταφυσικής. Είναι επίσης ένα μυθιστόρημα μιας μουσικής, της τζαζ, ένα μυθιστόρημα «πολύ πολύ σουίνγκ», σύμφωνα με την αγαπημένη έκφραση του συγγραφέα.

Πρόσφατα, ο Αφρός των ημερών μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Μισέλ Γκοντρύ, με πρωταγωνιστές την Ωντρέ Τωτού και τους Ρομαίν Ντυρί, Γκαντ Ελμαλέ, Ομάρ Συ.

Γόνος γαλλικής αστικής οικογένειας, ο Μπορίς Βιαν γεννήθηκε το 1920 στη Βιλ ντ’ Αβρέ, στα περίχωρα του Παρισιού, και πέθανε το 1959. Τα πρώτα αμέριμνα παιδικά του χρόνια ακολουθεί η οικονομική καταστροφή της οικογένειας και οι επιπτώσεις της, το καρδιακό νόσημα από το οποίο θα υποφέρει όλη του τη ζωή και τα δυσοίωνα μηνύματα του επερχόμενου πολέμου, τον οποίο ο Βιαν θα ζήσει στα μετόπισθεν. Εφοδιασμένος με γερή κλασική και μουσική παιδεία, ο Βιαν σπούδασε και εργάστηκε ως μηχανικός, αλλά ταυτόχρονα υπήρξε μυθιστοριογράφος, ποιητής, τραγουδοποιός, μεταφραστής, χρονικογράφος, ηθοποιός, ζωγράφος, μουσικός, φανατικός της τζαζ, τρομπετίστας. Γνωστός, τα πρώτα χρόνια της Απελευθέρωσης και του υπαρξισμού, ως «ο πρίγκιπας του Σαιν-Ζερμαίν-ντε Πρε», συγχρωτίστηκε με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τον Ρεημόν Κενώ και έπαιξε στο Hot Club de France και στο Tabou. Μεταξύ άλλων, έγραψε το Φθινόπωρο στο Πεκίνο, τον Καρδιοβγάλτη, την Κόκκινη χλόη κ.ά. και συνέθεσε το Λιποτάκτη, αντιμιλιταριστικό τραγούδι όλων των εποχών.

Το ποικίλο λογοτεχνικό έργο του φέρει την υπογραφή του, αλλά και ένα μεγάλο αριθμό ψευδωνύμων. Vernon Sullivan είναι το καταραμένο alter ego του συγγραφέα με το οποίο υπογράφει τις εμπορικές του επιτυχίες, όπως το περιβόητο Θα φτύσω στους τάφους σας.

Ο Μπορίς Βιαν δημιουργός μιας «γλώσσας-σύμπαντος» δηλώνει μέσω του ήρωά του: «Υπάρχουν στιγμές που διερωτώμαι αν παίζω με τις λέξεις. Μήπως τελικά οι λέξεις είναι φτιαγμένες ακριβώς γι’ αυτό;».

Η εικονοκλαστική του σχέση με τη γλώσσα και τους θεσμούς, η πολυπραγμοσύνη του, ο μύθος της προσωπικότητάς του, δεν επέτρεψαν στον Βιαν να έχει τη θέση που του άρμοζε στον καιρό του. Τα βιβλία του ανακαλύπτονται εκ νέου τη δεκαετία του ’60 και γίνονται αναγνώσματα καλτ για τη γενιά του Μάη του ’68, αλλά και για τις μετέπειτα γενιές.

Ο «αιώνιος έφηβος», κατά τον Μωρίς Ναντώ, εξακολουθεί να σαγηνεύει τους απανταχού αναγνώστες του.