Σαν παιδί, δεν είχα τη χαρά να έχω πολλά παιχνίδια στο σπίτι των βιολογικών μου γονιών. Πάντα «ζήλευα» τα παιχνίδια των άλλων παιδιών, συμμαθητών, φίλων. Σαν χθες φέρνω στο μυαλό τον τεράστιο αρκούδο που έφερε στο σχολείο η Καρολίνα (δώρο των γονιών της από το εξωτερικό) όταν ήμασταν στην ΣΤ’ δημοτικού. Και θυμάμαι να ορκίζομαι στον εαυτό μου πως, με την πρώτη ευκαιρία, θα αποκτήσω και εγώ έναν τέτοιο αρκούδο.
Και παρόλο που χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια από τότε, τελικά τα κατάφερα!
Όταν έπιασα στα χέρια μου το καινούριο παραμύθι της Ελένης Γερουλάνου, «Ένας Αρκούδος μια φορά» αυτές και πολλές ακόμα αναμνήσεις ήρθαν στο μυαλό μου.
Μπορεί ο μεγάλος αρκούδος μου να χάθηκε σε μία περίεργη μετακόμιση, αλλά σύντομα τον αντικατέστησα με έναν μικρότερο που συνάντησα σε ένα κατάστημα να με κοιτάζει γεμάτος αθωότητα μέσα από το κουτί του. Και από τότε, έγινε ο «μικρός» μου αδελφός! Έτσι, μόλις μπήκα στο σπίτι πριν μια εβδομάδα κρατώντας στα χέρια μου το παραμύθι της Ελένης, ήξερα ότι η καλύτερη θέση για να το τοποθετήσω, ήταν στον απέναντι καναπέ, δίπλα στον δικό μου μονάκριβο αρκούδο…
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Για αυτή την «Ελένη» τώρα, τι να πω; Γνωριστήκαμε πριν μερικά καλοκαίρια στην Ύδρα και αμέσως πλημύρισε η ψυχή μου με φως και ασφάλεια. Μετά χαθήκαμε για λίγο, μα οι δρόμοι μας συναντήθηκαν ξανά σε ένα αεροδρόμιο στο Παρίσι στην επιστροφή για το «σπίτι». Και τελικά, στην ασφάλεια αυτού του «σπιτιού», συναντηθήκαμε πάλι ένα μεσημέρι για να επισημοποιήσουμε την αρχή μιας τρυφερής φιλίας.
Και να που τώρα κρατώ τον δικό της αρκούδο στα χέρια μου, τον φιλοξενώ σπίτι μου και νιώθω πως έχω τον κόσμο ολόκληρο. Νιώθω πως έχω στο διπλό όσα μου έλειψαν ως παιδί, νιώθω ότι έχω έναν ακόμα καινούριο φίλο, νιώθω πως καμία αναμονή δεν πάει χαμένη και κανένα όνειρο δεν είναι περιττό.
Ένα τέτοιο «σπίτι» ήθελε και ο Αρκούδος της Ελένης, ένα σπίτι γεμάτο χαμόγελα, παιδιά και παιχνίδια. Και παρόλο που είχε πολλές ευκαιρίες να ξεφύγει από την πορεία του, εκείνος δεν το έκανε. Παρέμεινε πιστός στο στόχο και το δικό του όνειρο, παρέμεινε πιστός στη δική του ανάγκη για ασφάλεια και συντροφιά. Και να που τα κατάφερε και εκείνος! Και να που έγινε «πρωταγωνιστής» της δικής του ιστορίας, μιας ιστορίας αληθινής, μιας ιστορίας γεμάτης ελπίδα και φως, όπως αξίζει να είναι και η ιστορία κάθε παιδιού.
Βέβαια, κάποιες ιστορίες, δεν έχουν πάντα τόσο όμορφο τέλος. Ίσως γιατί η ζωή έχει άλλα σχέδια για κάποιες φωτεινές ψυχές… Ο Αρκούδος της «Μαρίας», έγινε ο Αρκούδος της «Ελένης» και στη συνέχεια, χάρη σε αυτό το βιβλίο, έγινε ο Αρκούδος όλων μας. Κι’ αν η «Μαρία» δεν είναι πια κοντά μας, η ψυχή της ζει μέσα στο Μουσείο Παιχνιδιών και πλέον ταξιδεύει σε πολλά παιδικά δωμάτια μέσα από αυτό το παραμύθι. Γιατί ξέρετε, σημασία κάποιες φορές δεν έχει τι παίρνεις μαζί σου, αλλά τι άφησες πίσω σου…
Κι’ αν αυτές είναι οι δικές μου σκέψεις και τα δικά μου συναισθήματα, το πιο σημαντικό είναι να διαβάσουμε τις σκέψεις της ίδιας της δημιουργού! Η Ελένη Γερουλάνου, η «δική» μου Ελένη, είναι εδώ και μοιράζεται μαζί μας τις δικές τις λέξεις…
Τι μπορεί να σημαίνει για ένα παιδί και τι να συμβολίζει για έναν ενήλικα, ένα λούτρινο αρκουδάκι; Τι σημαίνει για εσένα;
Ένα λούτρινο ζωάκι σημαίνει πολλά για ένα μικρό παιδί. Τα παιδιά έχουν συνήθως ένα αγαπημένο χνουδωτό ζωάκι που τους κρατά συντροφιά στον ύπνο τους, τα χαλαρώνει σε στιγμές που το έχουν ανάγκη. Πολλές φορές του εμπιστεύονται τα μυστικά και τις ανησυχίες τους. Τα βοηθούν να αποχωριστεί τους αγαπημένους του, γιατί δημιουργεί την πρώτη του σχέση μετά από αυτούς. Ένα αρκουδάκι είναι το όχημα για να κάνει το παιδί το πρώτο του βήμα μακριά από εκείνους. Του προσφέρει ασφάλεια, αναπτύσσει τη φαντασία του, συμβολίζει την αγκαλιά, είναι η αγάπη, η μαγεία. Ποιος δεν θυμάται το δικό του λούτρινο ζωάκι; Είχα και εγώ ένα λευκό αρκουδάκι, τον Νουνούκι. Από το πολύ πλύσιμο το ένα του χέρι είχε φαγωθεί και είχε τόσα μπαλώματα. Τον αγαπούσα πολύ. Τον έχω φυλάξει, γιατί μου βγάζει μόνο τρυφερά συναισθήματα και όμορφες αναμνήσεις.
Έχουν τελικά ηλικία τα παιχνίδια, όπως επίσης, έχουν ηλικία τα παραμύθια;
Δεν πιστεύω πως τα παιχνίδια έχουν ηλικία. Τα παιχνίδια έχουν ιστορία! Μας ταξιδεύουν στο χρόνο. Μας ταξιδεύουν στον κόσμο της παιδικής ηλικίας, με τον οποίο είναι ταυτισμένα. Πολλά μπορούμε να μάθουμε από ένα παιχνίδι. Σε κάποιο μπορεί να είναι το υλικό, σε άλλο η τεχνοτροπία, η χρήση του, το πρόσωπο στο οποίο ανήκει, η ιστορική περίοδος. Άλλο έχει μία τρυφερή ιστορία που το συνοδεύει. Τα παιχνίδια μπορούν να ξαναγεννηθούν στα χέρια άλλων παιδιών και να βρουν καινούρια ζωή. Γι αυτό το λόγο χαρίζουν πάντα τόση χαρά.
Τι σημασία έχει για ένα παιδί το «σπίτι»; Πόσο σημαντικό να νιώθουμε ασφαλείς σε έναν χώρο που μας «ανήκει»;
Η λέξη «σπίτι» για τον καθένα μας σημαίνει κάτι διαφορετικό. Είναι αυτό που έχουμε μέσα μας. Η ζεστασιά, η ασφάλεια, μια αγκαλιά, η αποδοχή, το ανήκειν, το μαζί. Το κάθε ένα παιχνίδι έχει τη δική του μοναδική ταυτότητα, αλλά στο μουσείο όλα τα παιχνίδια είναι μία παρέα και είναι ευτυχισμένα.
Πόσο σημαντικό είναι να μένουμε πιστοί στο στόχο μας, και όπως και ο πρωταγωνιστής μας, να συνεχίζουμε μπροστά;
Είναι πολύ σημαντικό. Ο στόχος είναι ταυτισμένος με την προσπάθεια. Αυτή θα μας οδηγήσει εκεί που θέλουμε. Αυτό μάς δίνει ελπίδα, τη δύναμη να συνεχίζουμε, να έχουμε κίνητρο. Όπως ο αρκούδος, που επιμένει και τελικά βρίσκει το στόχο του. Βρίσκει το σπίτι του και την αγκαλιά που αναζητούσε.
Ο μικρός μας αρκούδος βρήκε τελικά μια ζεστή θέση στο νέο του «σπίτι», όσο και μια θέση στην καρδιά σου. Τι αποκόμισε, πιστεύεις, από όλη αυτή την περιπέτεια και τι τελικά αποκόμισες εσύ;
Ο αρκούδος με τη γαλάζια κορδέλα ήταν μοναδικός για τη συλλέκτρια Μαρία Αργυριάδη, στην οποία οφείλουμε το Μουσείο Μπενάκη Παιχνιδιών. Για τον αρκούδο πάλι η Μαρία ήταν η οικογένειά του. Όταν τον αντίκρυσα για πρώτη φορά, μου έκλεισε πονηρά το μάτι και μου ψιθύρισε πως είναι πολύ χαρούμενος που θέλω να γράψω την ιστορία του. Δεν χρειάστηκε να πούμε κάτι. Οι λέξεις άρχισαν να τρέχουν επάνω στο χαρτί όταν γύρισα στο σπίτι μου και γρήγορα η ιστορία του αρκούδου μας έγινε παραμύθι. Ξέρω πολύ καλά τη δύναμη που έχει μία αγκαλιά. Ένιωσα λοιπόν την αγωνία του, την ανυπομονησία του, την κούρασή του, τη λαχτάρα του, τη χαρά του όταν βρέθηκε στην αγκαλιά της Μαρίας του. Εύχομαι τα παιδιά που θα διαβάσουν την ιστορία του να γεμίσουν μέσα τους δύναμη και ελπίδα και να μην πάψουν ποτέ να αναζητούν το όνειρο…