Ο Δημήτρης Αληθεινός προτείνει: μια σειρά εκθέσεων στο νέο χώρο Οπλοστάσιο

Στην οδό Μηλιώνη, απέναντι από το Πρυτανείο, βρίσκεται ένας μικρός χώρος ο οποίος ανήκει στον ιδιοκτήτη του Πρυτανείου Νίκο Ηλιόπουλο, φίλο της τέχνης και προσωπικό φίλο πολλών καλλιτεχνών.

Με αφορμή τις συζητήσεις τους πάνω στην σύγχρονη ελληνική τέχνη, ο Νίκος Ηλιόπουλος πρότεινε στον Δημήτρη Αληθεινό να αξιοποιήσει αυτόν τον μικρό χώρο, διοργανώνοντας μια σειρά εκθέσεων. Εκείνος, με τον γενικό τίτλο «Ο Δημήτρης Αληθεινός προτείνει», έφτιαξε ένα πρόγραμμα τεσσάρων ατομικών εκθέσεων καλλιτεχνών που ο ίδιος πιστεύει ότι αξίζει να αναγνωρίσουμε και να ανακαλύψουμε.

Το πρόγραμμα –σαν φόρος τιμής από έναν ομότεχνο–περιλαμβάνει δύο καλλιτέχνες που πρόσφεραν στην ελληνική σύγχρονη τέχνη κι έφυγαν από τη ζωή χωρίς το κοινό να έχει γίνει -όσο θα έπρεπε- οικείο με το έργο τους και δυο νεώτερους  που δεν έχουν ακόμα εκθέσει αρκετά, αλλά η δουλειά τους υπόσχεται να συνεχίσει αυτό που άρχισαν οι προηγούμενοι.

Ο Δημήτρης Αληθεινός έδωσε στον χώρο το όνομα «Οπλοστάσιο» ως αναφορά στο αρχαίο Οπλοστάσιο, το οποίο βρισκόταν κοντά στο Πρυτανείο στην Αρχαία Αγορά, αλλά και φέρνοντας στην επιφάνεια την επίκαιρη έννοια της λέξης, ως «το σύνολο των διαθέσιμων μέσων για την επίτευξη σκοπού».

Το «Οπλοστάσιο» δεν είναι μία γκαλερί, είναι χώρος συνάντησης καλλιτεχνών και κοινού, προτάσεων και διαλόγου κι ο ρόλος του Δημήτρη Αληθεινού δεν είναι ρόλος επιμελητή, άλλα ενός ζωγράφου που επιθυμεί να υπενθυμίσει στους νεότερους ότι η σύγχρονη ελληνική τέχνη έχει άξιους εργάτες που παραμένουν στην αφάνεια λόγω της σεμνότητας τους. Να προτείνει επίσης να ψάξουν λίγο πιο βαθιά ώστε να βρουν τους άξιους προγόνους τους και στο πλαίσιο της ελληνικής τέχνης.

Η πρώτη έκθεση αναφέρεται στον Βαλέριο Καλούτση, που έφυγε από κοντά μας πριν από λίγες μόλις εβδομάδες.

Ο Βαλέριος Καλούτσης γεννήθηκε στα Χανιά το 1927 και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, στο Saint Martin’s School of Art στο Λονδίνο και στην École des Beaux Arts στο Παρίσι. Ήδη από τη δεκαετία του ’50 έχει έντονη παρουσία στον ευρωπαϊκό χώρο, προσπαθώντας να συνδυάσει την τεχνολογία με την καλλιτεχνική έκφραση. Το 1955 συμμετέχει σε μεγάλη ομαδική έκθεση στην Picadilly Gallery της Cork Street στο Λονδίνο. Το 1957 η πρώτη ατομική του έκθεση στο Παρίσι (Galerie 93, Faubourg) αποσπά εκτενείς αναφορές στον γαλλικό Τύπο. Το 1960 υπογράφει συμβόλαιο με τη Redfern Gallery στο Λονδίνο, όπου εκθέτει συνεχώς από το 1961 έως το 1968.

Την ίδια εποχή γράφουν γι’ αυτόν κριτικοί κύρους σε έντυπα όπως οι εφημερίδες Guardian και Times το περιοδικό Arts Review, το γαλλικό Art, κ.ά. Το 1968 λαμβάνει μέρος στην ομαδική έκθεση που διοργανώνει ο Χρήστος Ιωακειμίδης στο Βερολίνο, με τίτλο “Avantgarde, Griechenland” (μαζί με τους Δανιήλ, Λογοθέτη, Νίκο Κεσσανλή, Παύλο, Τάκι, Τσόκλη και Ξενάκη). Tο 1969 εκθέτει στην έκθεση Exposition Art et Matière στο πλαίσιο της “Expo ’69” στο Μόντρεαλ. Την εποχή εκείνη επεξεργάζεται μια σειρά από φωτοκινητικά και ηχοκινητικά έργα (“Kinoptics” και “Naturmatic”). Το 1992 συμμετέχει στην έκθεση Réalités Nouvelles στο Παρίσι. Το 1973 αρχίζει η συνεργασία του με τον “Δεσμό” του Μάνου Παυλίδη και της Έπης Πρωτονοταρίου. Από το 1974 έως το 1980 συμμετέχει ανελλιπώς στη Fiac του Παρισιού. Από το 1990 ζούσε στο Παρίσι και στα Χανιά. Το 2005 πραγματοποιήθηκε αναδρομική έκθεση έργων του στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων.

Ο Βαλέριος Καλούτσης εξέφρασε με το έργο του την κριτική του στάση απέναντι στην πραγματικότητα χρησιμοποιώντας μικτές τεχνικές με συνδυασμούς ετερόκλητων βιομηχανικών υλικών, τεχνολογικά μέσα (κάτοπτρα, φωτοκύτταρα, μετασχηματιστές ηλεκτρικού ρεύματος, κινητήρες κ.ά.) που παράγουν απροσδόκητα φωτοκινητικά αποτελέσματα, φωτογραφικές μεθόδους, χημικές ουσίες και υλικά φυσικής προέλευσης. Η θεματολογία του καλύπτει ανάλογα θέματα, όπως η επικοινωνία στη σύγχρονη κοινωνία, η αυτοματοποιημένη φύση (Naturmatic), ο κύκλος φθοράς-αναδημιουργίας της φύσης, στον οποίο πλέον επεμβαίνει ενεργά και ο άνθρωπος (Διαβρώσεις).