Ο ενεργός πολίτης: Εποχές ομαλότητας, Εποχές κρίσης: Εκδήλωση – Αφιέρωμα στον Περικλή Πάγκαλο

Σε στιγμή ρευστότητας και σύγχυσης, φίλοι και συνεργάτες του Περικλή Πάγκαλου, σε συνεργασία …

με το Megaron Plus, τιμούν έναν κορυφαίο ενεργό πολίτη, που αφοσιώθηκε στην υπεράσπιση της ανθρώπινης προσωπικότητας, των ατομικών δικαιωμάτων, της ατομικής ελευθερίας και έγινε παράδειγμα αναφοράς για πολλούς, στην Ελλάδα των κοινωνικών αγώνων.

Την εκδήλωση θα προλογίσει ο Ιωάννης Μάνος, πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής, την εισαγωγή στον βίο και την πολιτεία του Περικλή Πάγκαλου θα κάνει ο Χαράλαμπος Ντόλκας και στη συζήτηση θα συμμετάσχουν ο συνταγματολόγος, Νίκος Αλιβιζάτος, ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος, ο εκπαιδευτικός Κωστής Παπαϊωάννου και η δημοσιογράφος Μαρία Κατσουνάκη. Θα συντονίσει η Ελισάβετ Παπαζώη ενώ θα προβληθεί και το ντοκιμαντέρ που έχει κάνει ο Στυλιανός Πάγκαλος για τη ζωή του Περικλή Πάγκαλου.

Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με μια ομάδα παλιών φίλων και συνεργατών του Περικλή Πάγκαλου: Αθανασιάδης Αλέκος, Αρεταίος Γιάννης, Γουσέτης Διονύσης, Ζαχαριάδης Νίκος, Μάνος Ιωάννης, Ντόλκας Λάμπης, Μανιατόπουλος Ντίνος, Παπαζώη Ελισάβετ, Καπνιάς Σπύρος, Κάρμης Γιάννης, Παγκάλου-Ταμπακάκη Άννα, Πάγκαλος Στυλιανός, Παπαθανασίου Άλκιμος.

Ο Περικλής Πάγκαλος (1942-2002) υπήρξε μια φωτεινή και ισχυρή προσωπικότητα και ενσάρκωσε με τον  πιο απόλυτο τρόπο την έννοια του πολίτη, που είναι ανιδιοτελώς χρήσιμος για την κοινωνία. Αντιλήφθηκε έγκαιρα, σε εποχές εσωτερικών πολιτικών ταραχών, τη σημασία των θεσμών, της κοινωνίας των πολιτών και των οργανωμένων μορφωμάτων, που θα ενίσχυαν την ολοκλήρωση του σύγχρονου πολίτη.

Ηγετική φυσιογνωμία του προδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, πρόεδρος της ΕΦΕΕ στο διάστημα 1965-66, ο Πάγκαλος διώχθηκε για συμμετοχή σε απαγορευμένη φοιτητική διαδήλωση, προφυλακίστηκε επί εννέα μήνες, μαζί με άλλα μέλη της ηγεσίας της ΕΦΕΕ και καταδικάστηκε για απείθεια, λίγο πριν την επτάχρονη δικτατορία.

Το περιοδικό «Προσανατολισμοί», που εξέδωσε μαζί με τον Τάσο Χριστοδουλάκη και με διευθυντή τον Γιάννη Τζανετάκο, ήταν η συμβολή του στον αντιδικτατορικό αγώνα και ένα παράθυρο στην κίνηση των ιδεών της εποχής, σε περίοδο που ήταν επίσημα εξόριστες. Στα 21 τεύχη του, που κυκλοφόρησαν από τον Απρίλιο του 1972 μέχρι την απαγόρευσή του από τη χούντα του Ιωαννίδη, τον Ιανουάριο του 1974, δημοσιεύτηκαν πρωτότυπα και παλιότερα κείμενα, μεταφράσεις και αναδημοσιεύσεις κειμένων, με υπογραφές Ελλήνων και ξένων στοχαστών.

Τον Μάιο του 1973 συνελήφθη μαζί με άλλα μέλη της ομάδας των Προσανατολισμών και κρατήθηκε και βασανίστηκε στον ΕΑΤ-ΕΣΑ. Στην μεταπολίτευση πολιτεύθηκε με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις, δεν εξελέγη, αμέσως μετά αναμείχθηκε στην ίδρυση της Σοσιαλιστικής Πρωτοβουλίας και πολύ σύντομα πήρε τις αποστάσεις του από την ενεργό πολιτική για να αφοσιωθεί στον  αγώνα για τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Ακολούθησε μια έντονη δραστηριότητα και διαδρομή στο χώρο αυτόν: Πρόεδρος και ιδρυτικό μέλος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας (1984-94), μέλος της πρώτης σύνθεσης της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (από το 1997), Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (από το 2000), εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τον  Ρατσισμό και την Ξενοφοβία (από το 1997) και την αντίστοιχη επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, ECRI (από το 1998).

«Η εμπλοκή του αυτή και το πλούσιο βιογραφικό του», έγραψε ο  Νίκος Αλιβιζάτος σε σημείωμά του μετά τον θάνατο του Περικλή Πάγκαλου, « δεν αρκούν για να φωτίσουν τη λαμπερή προσωπικότητά του, που ήταν ένας συνδυασμός ρεαλισμού και ουτοπίας, οξύτητας αντίληψης για τους συσχετισμούς και προσήλωσης σε αρχές. Από αυτό το εκρηκτικό μίγμα προέκυπτε ένας συζητητής με διεισδυτική σκέψη, με σαφή, αλλά και λακωνικό λόγο, επιρροή στερεής θετικής παιδείας από το Βαρβάκειο της δεκαετίας του 50 και το Μετσόβιο της δεκαετίας του 60…..Με τη στάση του έδειξε ότι μπορεί να είναι κανείς παρών στην κεντρική πολιτική σκηνή, χωρίς να ενδίδει στις καθιερωμένες πρακτικές της πολιτικής ανέλιξης, χωρίς να παρασύρεται από το στόμφο και τη δημαγωγία του συρμού, χωρίς να ξεχνάει αρχές και αξίες».