Ο εξέχων Ίταλο Καλβίνο είχε ορίσει στο βιβλίο του “Γιατί να διαβάζουμε τους κλασσικούς” πως κλασσικό είναι ένα βιβλίο το οποίο δεν έχει ολοκληρώσει αυτά που έχει να πει. Αυτό το απόφθεγμα αποτυπώνεται άψογα στο μυθιστόρημα του Λώρενς, αυτό το τόσο ερωτικό και αφηγηματικά χυμώδες βιβλίο που αν το αναπαριστούσε κανείς με έναν πίνακα θα επέλεγε σίγουρα κάτι από Ρούμπενς ή Τιτσιάνο. Φλογισμένα πάθη, σκανδαλώδεις εξωσυζυγικές σχέσεις, πάθη, μίση καθώς και αναφορές στην εργατική τάξη αλλά και στην αλλοτρίωση του ανθρώπου από τον θεό του χρήματος είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά στοιχεία που αναφέρονται μέσα σε αυτό το τόσο μεστό και πλούσιο σε αφήγηση βιβλίο, ένα βιβλίο σταθμός για το είδος της ερωτικής λογοτεχνίας. Ο κόσμος του Λώρενς δεν έχει περιορισμούς, δεν έχει όρια, δεν δεσμεύεται από κανέναν καθωσπρεπισμό αλλά ξεχύνεται σαν ποτάμι γιατί τέτοια είναι η ανθρώπινη φύση, κάθε τι άλλο θα ήταν ψέμα.
Ο έρωτας τάξεις και κοινωνικές διαφορές δεν κοιτά, κυλάει ατάραχος στο αίμα των ανθρώπων
Ας ορίσουμε όμως πρώτα τι εστί ερωτική λογοτεχνία. Ερωτική λογοτεχνία είναι το είδος εκείνο που ασχολείται με την ψυχή και την καρδιά του ανθρώπου, τις συναισθηματικές εξάρσεις του, τις ερωτικές περιπτύξεις του, είναι το μυθιστόρημα που αναλύει και προσεγγίζει τους χαρακτήρες των ανθρώπων που συμμετέχουν στις ιστορίες και πάλλονται συθέμελα από τις επιθυμίες τους, τις οποίες λαχταρούν να εκφράσουν και να ξεστομίσουν. Περιγράφει η ερωτική λογοτεχνία τις ηθικές και ανήθικες συμπεριφορές των προσώπων, τους εγωισμούς τους, τους ανεκπλήρωτους έρωτες, τους αποτυχημένους έρωτες και τις συνέπειές αυτών. Η ερωτική λογοτεχνία είναι όμως αυτή που μας μιλάει ανοιχτά για τα κοινωνικά ήθη και τις παλινωδίες που ταράζουν την κοινωνία.
Τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα, οι ιστορικές ανατροπές και οι εξελίξεις, οι πολλές φορές απρόβλεπτες, οδηγούν την κοινωνία, τους ανθρώπους της δηλαδή, να νιώσουν την ελευθερία της ερωτικής περιπέτειας και να εκτονωθούν μέσω ενός φτερωτού Θεού που ποτέ δεν παύει να χειραγωγεί τους ανθρώπους και να εξαπολύει τα βέλη του. Ο άνθρωπος εκτός από πολιτικό ζώο όπως έλεγε ο Αριστοτέλης είναι και ένα ερωτικό ον από την γέννησή του μέχρι και τον θάνατό του και αυτό η ερωτική λογοτεχνία, το αναδεικνύει περίτρανα. Ο έρωτας είναι η ίδια η ζωή. Οι πόθοι και τα πάθη αναλύονται από τους συγγραφείς και αναδεικνύουν την αδύναμη φύση των ανθρώπων που προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν τις ορέξεις τους για έρωτα, να αντισταθούν στην απιστία και να εκφράσουν τα θέλω τους ή τα όχι τους.
Τα γεγονότα που πλαισιώνουν την αφήγηση είναι πολλά και οι αλλαγές πράγματι τεκτονικές, αλλαγές που ο συγγραφέας δεν μπορεί να αψηφήσει και για αυτό εξάλλου εντάσσει στον λόγο του τόσο τον αιματηρό μεγάλο πόλεμο όσο και την ολοένα και αυξανόμενη βιομηχανοποίηση του κόσμου, την επικράτηση του πλούτου και του χρήματος ως αριθμό ένα παράγοντα αλλοτρίωσης των σύγχρονων ανθρώπων. Το χρήμα είναι αυτό στο οποίο αναφέρεται ο συγγραφέας ουκ ολίγες φορές μέσω του θηροφύλακα και κύριου πρωταγωνιστή Όλιβερ Μέλορς ενός άντρα που στοχοποιείται διότι έτυχε να αγαπήσει μια μυλαίδη, την Κόνι Τσάτερλι. Ποιος όμως ορίζει τις τύχες του έρωτα και πώς μπορεί να κατευθύνει ο άνθρωπος τον έρωτα που στα χείλη των Αρχαίων Ελλήνων έγινε θεός και μάλιστα φτερωτός; Φιμώνεται και λογοκρίνεται ο έρωτας ή οφείλει να αφήνεται ελεύθερος να σμίγει ανθρώπους; Ποιος θα σκεφτόταν άραγε να μπει στη διαδικασία να τον τιθασεύσει; Δεν θα ήταν μια πράξη δίχως αντίκρυσμα;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η μυλαίδη Τσάτερλι είναι από την άλλη το σώμα και η σάρκα όλων εκείνων των ηρωίδων που σκέφτηκαν και έγραψαν στο χαρτί συγγραφείς όπως ο Ζολά με την Νανά, ο Φλωμπέρ με την Μαντάμ Μποβαρύ, ο Τολστόι με την Άννα Καρένινα, ο Δουμάς με την Μαργαρίτα Γκωτιέ για να αναφέρουμε μόνο λίγες από τις γυναίκες που τόλμησαν και δήλωσαν ανοιχτά τον έρωτά τους μακριά από τον φόβο πως θα καταδικαστούν από την κοινωνία, κάτι που τελικά έγινε δυστυχώς. Είναι η Κόνι Τσάτερλι όμως όμοια και με την Ολυμπία του Μανέ, μια γυναίκα που κοιτάει τον θεατή και αναγνώστη στα μάτια και δηλώνει παρούσα, μια γυναίκα που ερωτεύεται έναν άντρα θεωρητικά χαμηλότερης τάξης από εκείνη, μια γυναίκα όμως που δεν λειτουργεί με τη λογική αλλά με την καρδιά και το συναίσθημα, μια γυναίκα που αψηφά κάθε κοινωνική επιταγή γιατί ζει εγκλωβισμένη μέσα σε έναν ανιαρό γάμο και λαχταρά να νιώσει τον έρωτα που θα την κάνει να ξανανιώσει, να αναγεννηθεί σαν άλλη Αφροδίτη του Μποτιτσέλλι.
Οι κατάρες του ανάπηρου σε αμαξίδιο σερ Κλίφορντ δεν είναι ικανές να της αλλάξουν γνώμη και εμμένει στην απόφασή της να φτάσει ως το τέλος, αυτό είναι το δικό της δράμα. Ο Λώρενς μέσα από το μυθιστόρημα αυτό που είχε λογοκριθεί για τις τόσο αποκαλυπτικές του αναφορές στην ερωτική πράξη είναι ένα διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας που δεν φτάνει μια φορά να διαβαστεί για να μας μεταδώσει όλον αυτόν τον ερωτικό πυρετό που αγκαλιάζει το παράνομο ζευγάρι. Είναι ένα βιβλίο ύμνος στον άνθρωπο και τις πολλές φορές αδηφάγες ορέξεις και διαθέσεις του που δεν ελέγχονται από κανέναν κανόνα και κανένα πρέπει, όσο αντίποινα και αν επιφέρει ο έρωτας αυτά δεν είναι ικανά να τον σταματήσουν. Η μετάφραση του Γιώργου Τζήμα καταφέρνει να μεταφέρει στα ελληνικά όλη αυτήν την ποιητικότητα της γραφής του Λώρενς που σαν χείμαρρος ξετυλίγεται για να μας κατακτήσει χωρίς εμείς ως αναγνώστες να μπορούμε να προβάλλουμε την παραμικρή αντίσταση και χαιρόμαστε που συμμετέχουμε ενεργά ως θεατές σε αυτό το θέατρο εξελίξεων, παρατηρώντας με αγωνία την πορεία του ερωτικού δράματος.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ιδιωτικές Άβυσσοι»
«Όσο άσχημοι καιροί κι αν ήρθαν, δεν το κατόρθωσαν να εξαφανίσουν τον κρόκο από τα λιβάδια – ούτε την αγάπη για τη γυναίκα. Δεν θα μπορέσουν λοιπόν να ρημάξουν τον πόθο μου για σένα και τη μικρή φλόγα που καίει ανάμεσά μας. Του χρόνου θα ‘μαστε μαζί. Κι αν κι έχω τρομάξει, πιστεύω ότι θα σμίξεις μαζί μου».