Διευθυντής του μεγαλύτερου θεάτρου ρεπερτορίου της Ολλανδίας «Toneelgroep», πολυβραβευμένος σκηνοθέτης και μαιτρ στις μεταφορές ταινιών από την μεγάλη οθόνη στη σκηνή, ο Ίβο βαν Χόβε επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 2011 ανεβάζοντας την ταινία-ορόσημο του Μπέργκμαν «Σκηνές από ένα γάμο» (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση).
Έχοντας μελετήσει σε βάθος την εργογραφία του μεγάλου Σουηδού κινηματογραφιστή, επανέρχεται αυτή τη φορά με το δίπτυχο Μετά την πρόβα – Περσόνα στο οποίο εξετάζει τη λεπτή γραμμή που χωρίζει τη φαντασία από την πραγματικότητα, το άρρωστο από το λεγόμενο «φυσιολογικό».
Η ένταση, η ασυμβίβαστη διάθεση, αλλά και η βαθιά κατανόηση απέναντι στην ανθρώπινη συνθήκη διαπνέουν αυτά τα δύο έργα, τα οποία εξετάζουν πώς η τέχνη νοηματοδοτεί τη ζωή μας και την κοινωνία. Σε μια σχεδόν γυμνή σκηνή, με μινιμαλιστική απλότητα, ο Ίβο βαν Χόβε βάζει δύο ιστορίες κάτω από το μικροσκόπιο.
Στο Μετά την πρόβα, ο σκηνοθέτης Χέντρικ Φόγκλερ οργανώνει τη ζωή του με βάση τους περιορισμούς της πρόβας. Η δουλειά του τον απορροφά ολοκληρωτικά και έτσι, οι πρόβες μετατρέπονται σε ημερολογιακές καταγραφές. Η πραγματική ζωή όμως δεν μπορεί να μείνει απρόσβλητη από εξωτερικούς παράγοντες. Η αγάπη, η φθορά και ο θάνατος υπεισέρχονται στο φαινομενικά απόρθητο φρούριο των προβών με τη μορφή δύο γυναικών, της Ρέιτσελ και της Άννας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στην Περσόνα, μια ηθοποιός ενώ παίζει πάνω στη σκηνή, παύει ξαφνικά να μιλάει. Στο μυαλό της, οι ρόλοι που υποδύεται ταυτίζονται με τους ρόλους της καθημερινότητας. Για ακόμα μια φορά, η πραγματική ζωή επεμβαίνει βίαια και αποσπά τον άνθρωπο από το ελεγχόμενο, ασφαλές πεδίο του θεάτρου. Η σύγκρουση της ηθοποιού με τις προσδοκίες των άλλων θα οδηγήσει σε μια βαθιά ρήξη με το περιβάλλον της, συμπαρασύροντας τον γιατρό και τη νοσοκόμα που τη φροντίζουν.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Ivo van Hove
Δραματουργία: Peter van Kraaij
Μετάφραση του Μετά την πρόβα: Karst Woudstra
Μετάφραση του Περσόνα: Peter van Kraaij
Σκηνικά – Φωτισμοί: Jan Versweyveld
Ήχος: Roeland Fernhout
Κοστούμια: An D’Huys
Στο Μετά την πρόβα παίζουν: Marieke Heebink (Ρέιτσελ), Gijs Scholten van Aschat (Χέντρικ Φόγκλερ), Gaite Jansen (Άννα)
Στο Περσόνα παίζουν: Marieke Heebink (Ελίσαμπετ Φόγκλερ), Frieda Pittoors (γιατρός), Gijs Scholten van Aschat (σύζυγος της Ελίσαμπετ), Gaite Jansen (Άλμα)
Συμπαραγωγή: Théâtre de la Place (Λιέγη), Théâtres de la Ville de Luxembourg, Maison des arts de Créteil
Σε συνεργασία με: Auteursbureau ALMO bvba
Με ανάθεση από: Josef Weinberger Ltd, London και το Ίδρυμα Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Διάρκεια παράστασης: 150′ (με 20′ διάλειμμα)
* Με την παράσταση αυτή εγκαινιάζεται και η συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών με το Μέγαρο Μουσικής, μία συνεργασία η οποία θα επισφραγιστεί με την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας το προσεχές διάστημα.
10+1 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζατε για τον Ivo van Hove
1. Σκηνοθετεί σταθερά από το 1981. Είναι σκηνοθέτης και διευθυντής του Toneelgroep Amsterdam από το 2001, ωστόσο έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους θεατρικούς οργανισμούς στον κόσμο: Φεστιβάλ Αβινιόν, Φεστιβάλ Εδιμβούργου, Μπιεννάλε της Βενετίας, Holland Festival, Comédie-Française, Deutsches Schauspielhaus του Αμβούργου, Staatstheater στη Στουτγκάρδη, New York Theatre Workshop, National Theatre του Λονδίνου κ.α.
2. Ήταν προσωπική επιλογή του David Bowie, για να σκηνοθετήσει το 2015 το Lazarus στη Νέα Υόρκη, το μιούζικαλ που έγραψε ο Bowie με την Enda Walsh. Ήταν απόλυτα sold out, τόσο στην Αμερική, όσο και στο Λονδίνο όπου παρουσιάστηκε για λίγες παραστάσεις στη συνέχεια.
3. Τη θεατρική σαιζον 2016-2017 σκηνοθέτησε στο Barbican Theatre του Λονδίνου το Obsession του Λουκίνο Βισκόντι, με πρωταγωνιστή τον Jude Law.
4. Την επόμενη σαιζόν θα σκηνοθετήσει στο West End στο Λονδίνο την Cate Blanchett στο “Όλα για την Εύα”, μεταφέροντας στη σκηνή τη θρυλική ταινία του Joseph L Mankiewicz.
5. Από το 1984 είναι ένας από τους καλλιτεχνικούς διευθυντές στο τμήμα Δραματικών Τεχνών στο University College της Αμβέρσας.
6. Έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία από Φεστιβάλ και κριτικούς, μεταξύ των οποίων το Amsterdam Award for the Arts το 2015 και το 2016, δύο βραβεία Tony, δύο Drama League Awards, δύο Drama Desk Awards, δύο Outer Critics Circle Awards and δύο Grands Prix de la Critique.
7. Στην πατρίδα του, το Βέλγιο, έχει ανακηρυχθεί από τον Βασιλιά Φίλιππο Διοικητής του Τάγματος του Στέμματος. Το 2015 τιμήθηκε με το Flemish Culture Prize για την γενικότερη προσφορά του στον πολιτισμό, από τον Φλαμανδό Υπουργό Πολιτισμού.
8. Αυτή είναι η δεύτερη μόλις φορά που βλέπουμε παράστασή του στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν το 2011 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, οπότε και είχε παρουσιάσει μία άλλη «μπεργμανική» παραγωγή, τις συγκλονιστικές Στιγμές από έναν γάμο.
9. Πρόσφατα είδαμε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε απευθείας μετάδοση μία σκηνοθεσία του στο National Theatre, την Έντα Γκάμπλερ του Ίψεν, με πρωταγωνίστρια την Ruth Wilson.
10. Το 2015 σκηνοθέτησε στο Broadway το έργο The Crucible (Μάγισσες του Σάλεμ) του Άρθρουρ Μίλλερ, με έναν εντυπωσιακό θίασο χολυγουντιανών ηθοποιών: Ben Whishaw (Skyfall, Spectre), Ciarán Hinds (Game of Thrones, Rome), Saoirse Ronan (Ladybird) κ.α. Η παράσταση ήταν υποψήφια για 4 βραβεία Tony.
11. Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ήταν ένα άλλο έργο του Άρθουρ Μίλλερ, το Ψηλά από τη Γέφυρα, στο Young Vic του Λονδίνου το 2015. Η παράσταση τιμήθηκε με βραβεία Olivier και Tony και ο ίδιος Βραβείο Κριτικών ως καλύτερος σκηνοθέτης.
Φωτογραφία θέματος: «Μετά την πρόβα – Περσόνα» – Ivo van Hove / Toneelgroep Amsterdam, © Jan Versweyveld