Ο Κάφκα εντός και εκτός συνόρων: Συζήτηση με αφορμή την έκθεση στον χώρο 16 Φωκίωνος Νέγρη

Στο πλαίσιο της τρέχουσας εικαστικής έκθεσης “Κ. ή ο συλλογικός τρόμος του ατομικού: 100 χρόνια από το θάνατο του Φραντς Κάφκα”, στις 29 Νοεμβρίου, ημέρα Παρασκευή και ώρα 6 μ.μ. στη Φωκίωνος Νέγρη 16 θα πραγματοποιηθεί η συζήτηση “Ο Κάφκα εντός και εκτός συνόρων” με τον κριτικό λογοτεχνίας Βαγγέλη Χατζηβασιλείου και την κριτικό λογοτεχνίας και μεταφράστρια Κατερίνα Σχινά. Συμμετέχουν οι συγγραφείς: Αριστείδης Αντονάς, Έλενα Μαρούτσου και Μισέλ Φάις.

Βιογραφικά συμμετεχόντων:

Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου γεννήθηκε το 1959 στην Αθήνα. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες και οικονομικά της περιφέρειας. Τα πρώτα του κριτικά κείμενα στον τύπο δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Αυγή. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Πρώτη και Καθημερινή, όπως και με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Την περίοδο 1991 – 2010 εργάστηκε ως κριτικός λογοτεχνίας στην Ελευθεροτυπία, ενώ από το 1998 έως το 2009 ήταν μέλος της συντακτικής ομάδας του ενθέτου της «Βιβλιοθήκη». Από το 2005, σε συνεργασία με την Κατερίνα Σχινά και τον Μανώλη Πιμπλή, επιμελήθηκε την εβδομαδιαία εκπομπή «Βιβλία στο κουτί» στη συχνότητα της ΕΤ1. Το 1992 δημοσίευσε τη μονογραφία Μίλτος Σαχτούρης: Η παράκαμψη του υπερρεαλισμού (Βιβλιοπωλείον της Εστίας), το 1995 την ανθολογία (μαζί με την Ελισάβετ Κοτζιά) Σύγχρονοι Έλληνες πεζογράφοι 1974-1990 (Πατάκης), το 1999 τη συλλογή δοκιμίων Οδόσημα: στοιχεία προσανατολισμού στο τοπίο της νεοελληνικής λογοτεχνίας (Καστανιώτης) και το 2008 τον πρώτο τόμο (1900-1920) και το 2009 τον δεύτερο τόμο (1920-1940) της πενταμερούς ανθολογίας (μαζί με τον Κώστα Γ. Παπαγεωργίου) Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ος αιώνας) (εκδ. Κότινος) η οποία ολοκληρώθηκε το 2013. Το 2018 δημοσιεύτηκε η μελέτη του Η κίνηση του εκκρεμούς. Άτομο και κοινωνία στη νεότερη ελληνική πεζογραφία: 1947-2017 (Πόλις). Έχει διδάξει κριτική λογοτεχνίας στο Εργαστήρι Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ, και έχει διατελέσει μέλος της συντακτικής ομάδας του αγγλόφωνου περιοδικού “Ithaca”, που εκδιδόταν από το ΕΚΕΒΙ. Από το 2011 συνεργάζεται ως κριτικός λογοτεχνίας με την εφημερίδα Το Βήμα της Κυριακής.

Η Κατερίνα Σχινά γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και μουσική (ανώτερα θεωρητικά, πιάνο) στο Εθνικό Ωδείο και πλάι στον Αλέξανδρο Αινιάν. Ως κριτικός εμφανίστηκε με άρθρα της το 1983 στην εφημερίδα “Η Αυγή”. Διετέλεσε μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού “Το Τέταρτο” (1985-1988), μουσικοκριτικός και επιφυλλιδογράφος της εφημερίδας “Η Καθημερινή” (1987-1999) και από το 1995 ως το 1999 υπεύθυνη του κυριακάτικου ένθετου “Ιδέες-Πολιτισμός” της ίδιας εφημερίδας. Mέλος της συντακτικής ομάδας του ειδικού ενθέτου για το βιβλίο “Βιβλιοθήκη” της εφημερίδας “Ελευθεροτυπία” (1999-2009) και από το 2009 συνεργάτης της εφημερίδας “Η Καθημερινή” σε θέματα βιβλίου, καθώς και σύμβουλος έκδοσης και κριτικός στο μηνιαίο πολιτιστικό περιοδικό “The Books’ Journal”. Μουσικός παραγωγός στο Γ’ και Β’ Πρόγραμμα της Κρατικής Ραδιοφωνίας (1983-1994), και στο Κανάλι 15 του Ρούσσου Κούνδουρου (1987-1989) και συνεργάτης της τηλεοπτικής εκπομπής για το βιβλίο “Βιβλιόραμα” (ΕΡΤ) (1987-1990). Από το 2006 ως το 2011 αρχισυντάκτρια και παρουσιάστρια μαζί με τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου της τηλεοπτικής εκπομπής “Βιβλία στο κουτί” (ΕΤ1). Δίδαξε πολιτιστικό ρεπορτάζ στο τμήμα ΜΜΕ του Παντείου Πανεπιστημίου (1994-2004), ενώ από το 2002 ως το 2010 δίδαξε λογοτεχνική μετάφραση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Έχει μεταφράσει στα ελληνικά έργα των Edgar Alan Poe, Toni Morrison, Philip Roth, George Steiner, Roland Barthes, Witold Gombrowich, Ian McEwan, Emma Goldman, Mark Twain, William Hazlitt, Jack London, Willa S. Cather, Roddy Doyle, Malcolm Bradbury, Helene Hanff, Ben Schott, κ.ά. καθώς και ποιήματα των Byron, Shelley, Worsdworth, Wallace Stevens, Hilda Doolittle, Anne Sexton, κ.ά. Έχει γράψει το βιβλίο “Όπερες του κόσμου” που εκδόθηκε από την Εταιρεία για τη δημιουργία νέου κτιρίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, και το λεύκωμα “Η Ελλάδα του μόχθου” που εκδόθηκε από το Ριζάρειο Ίδρυμα. Το 1997 βραβεύτηκε από την Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση του μυθιστορήματος της Toni Morrison “Γαλάζια μάτια”. Το βιβλίο της “Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού” (εκδ. Κίχλη) τιμήθηκε το 2015 με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου. Το 2017 κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Μυστικά του συρταριού. Η τέχνη και οι τεχνίτες της ημερολογιακής γραφής” (Πατάκης).

Ο Αριστείδης Αντονάς γράφει πεζογραφία, θεατρικά έργα και δοκίμια. Συνιδρυτής της επιμελητικής ομάδας «Κτιστό Συμβάν» πραγματοποίησε το θεατρικό έργο “Νησί” διάρκειας 15 ημερών. Στα πλαίσια του πληθυντικού προσώπου «Γρηγόριος Φαρμάκης» παρουσίασε ψευτικα θεωρητικά κείμενα που ερμηνεύτηκαν από ηθοποιούς σε πραγματικά συνέδρια φιλοσοφίας. Σε συνεργασία με τον θεωρητικό του νόμου Θάνο Ζαρταλούδη εργάστηκε για τη συγγραφή πέντε πρωτοκόλλων που πήραν μορφή νομικών κειμένων και προτείνονται ως ιδιόμορφα νομικά – θεατρικά έργα και αξιώνουν να παιχτούν σαν παρτιτούρες στο διαδίκτυο (Archipelago of Protocols, DPR Barcelona). Από τον Βερολινέζικο οίκο Crap is Good κυκλοφορεί το πεζογράφημα Ο Άλλος Αδελφός. Κι ακόμα το έργο του Τα δύο δωμάτια δημοσιεύτηκε από τον ελβετικό οίκο JPR Ringier. Συνεργάτης στο «Monument to Transformation» του TranzitDisplay (Πράγα και Μπρατισλάβα) με ένα γραπτό κείμενο σε μια εικαστική έκθεση συνέχισε να εκθέτει υβριδικά κείμενα και σχεδιασμένα αντικείμενα – πειραματικές δοκιμές ανάγνωσης στην Μπιενάλε της Βενετίας 2021, στη documenta14 του Κάσσελ, στη Μπιενάλε Design της Κωνσταντινούπολης, στο New Μuseum της Νέας Υόρκης. Κυκλοφορούν τα βιβλία του Αριθμοί, Ο Φλογοκρύπτης, Ο Χειριστής, Η τραγουδίστρια και η Πολυθρόνα, Τα Κτίσματα και Ο Μηχανισμός του Δωματίου (Εκδόσεις Άγρα) Ο Πολτός των Πραγμάτων, (εκδόσεις Αντίποδες). Σε δίγλωσσες συλλεκτικές εκδόσεις Ο Αλλος Αδελφός (Crap is Good, Βερολίνο) και Τα δύο δωμάτια (JPR Ringier, Zurich).

Η Έλενα Μαρούτσου γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα. Σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Λογοτεχνία και τις Εικαστικές Τέχνες στο Reading University της Αγγλίας. Διδάσκει νεοελληνική λογοτεχνία και δημιουργική γραφή ενώ βιβλιοκριτικές της δημοσιεύονται τακτικά στον τύπο. Έχει γράψει τα εξής βιβλία: Του ύψους και του βάθους (Αλεξάνδρεια, 1998), Οι προδοσίες των ονομάτων (Αλεξάνδρεια, 2004), Μεταξύ συρμού και αποβάθρας (Καστανιώτης, 2008 – βραβείο μυθιστορήματος Athens Prize for Literature), ΤΟ ΝǾΗΜΑ (Κέδρος, 2010), Οι χυδαίες ορχιδέες (Κίχλη, 2015), Δύο (Κίχλη, 2018) Θηριόμορφοι (Πόλις, 2020 – συμπεριελήφθη στη λίστα με τα 10 καλύτερα μυθιστορήματα Ελληνίδων συγγραφέων από την επιτροπή του Pen Greece), Το εξιλαστήριο θαύμα (Κίχλη, 2022, βραβείο Κλεψύδρα), Ντόμινο. Η τέχνη των αλυσιδωτών πτώσεων (Κίχλη, 2024).

Ο Μισέλ Φάις (Κομοτηνή, Πρωταπριλιά 1957) είναι υπεύθυνος του ενθέτου βιβλίου στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και στη «Σχόλη» των Εκδόσεων Πατάκη. Το 2000 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (Απ΄ το ίδιο ποτήρι και άλλες ιστορίες, 1999) και το το 2021 με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού “Αναγνώστης” (για το μυθιστόρημα “Η Ερευνήτρια”, 2020). Βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ισπανικά, ρουμάνικα και τσέχικα. Έργα του έχουν ανεβεί στο θέατρο (από την Ρούλα Πατεράκη, τον Θοδωρή Γκόνη, τη Λίλλυ Μελεμέ, τον Περικλή Χούρσογλου, κ.ά.). Στον κινηματογράφο, έχει συνεργαστεί στο σενάριο με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο. Έχει πραγματοποιήσει τρεις ατομικές φωτογραφικές εκθέσεις. Έχει εκδώσει δέκα τέσσερα πεζογραφικά βιβλία, δύο θεατρικά έργα, δύο φωτογραφικά λευκώματα κι ένα παιδικό βιβλίο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Διαβάστε επίσης:

Κ. ή ο συλλογικός τρόμος του ατομικού: Ομαδική έκθεση στον χώρο 16 Φωκίωνος Νέγρη