Το αριστούργημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Ο κύκλος με την κιμωλία» παρουσιάζουν τα Αθηναϊκά Θέατρα από τις 11 Μαρτίου στο Παλλάς, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη, μουσική Μάνου Χατζιδάκι και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη.
“Το κάθε τι πρέπει να ανήκει σ΄ εκείνον που είναι άξιος, τα παιδιά σε κείνους που με αγάπη και φροντίδα τα ανατρέφουν, τα αμάξια στους καλούς τους αμαξάδες, τα χωράφια στους καλούς τους γεωργούς που μέρα νύχτα με ιδρώτα και με μόχθο πασχίζουνε να δώσουνε γλυκούς καρπούς”.
Μπέρτολτ Μπρεχτ
Την εποχή που γράφτηκε το έργο ο κόσμος έβγαινε από τα ερείπια του Β’ παγκοσμίου πολέμου και προσπαθούσε να επαναπροσδιοριστεί για να χτίσει ξανά τη ζωή του. Ήταν η περίοδος της αυτοεξορίας του συγγραφέα στις ΗΠΑ και ο αρχικός τίτλος ήταν, «Ο Καυκασιανός κύκλος με τη κιμωλία». Ολοκληρώθηκε το 1945 και έμελλε να γίνει από τα διασημότερα και πιο πολυπαιγμένα έργα του Γερμανού δραματουργού και ποιητή, παγκοσμίως.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η ιστορία
«Ο κύκλος με την κιμωλία» είναι ένα γοητευτικό, λαϊκό παραμύθι. Η Γρούσα που είναι υπηρέτρια σε αρχοντικό, παίρνει κοντά της το γιό του άρχοντα, όταν αυτός δολοφονείται από επαναστάτες και η μητέρα του τον εγκαταλείπει κυνηγημένη. Με θυσίες κρατάει το παιδί κοντά της, μέχρι την ημέρα που η βιολογική μητέρα του επιστρέφει και το διεκδικεί δικαστικά, κατηγορώντας την Γρούσα, ότι της το έκλεψε.
Ο Αζντάκ, ένας λαϊκός, μέθυσος και κουτοπόνηρος άνθρωπος που όλως τυχαίως, χρίζεται δικαστής καλείται να αποφασίσει για τη τύχη του παιδιού, επιλέγοντας μία σολομώντεια λύση : Τοποθετεί το παιδί μέσα σ’ ένα κύκλο και ζητά από τις δύο γυναίκες να το τραβήξουν από τα χεράκια του με δύναμη, η κάθε μια προς το μέρος της. Όποια καταφέρει να το βγάλει από τον κύκλο, θα το κρατήσει δικό της για πάντα. Η βιολογική μητέρα το τραβά με δύναμη, ενώ η Γρούσα που δεν θέλει να το πονέσει, το αφήνει.
Η αληθινή αγάπη είναι οδηγός για την κρίση του Αζντάκ : Μητέρα του παιδιού είναι εκείνη που το αξίζει και η Γρούσα δικαιώνεται.
Το έργο που κυριαρχείται από το αντιπολεμικό πνεύμα του συγγραφέα, είναι μια αλληγορία, μια παραβολή “για τον πειρασμό της καλοσύνης”, σύμφωνα με τα λόγια του Μπρέχτ. Με αυτό, το 1957 ο Κάρολος Κουν σύστησε στο ελληνικό κοινό τον πρωτοπόρο γερμανό δραματουργό, ενώ η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης σε απόδοση Οδυσσέα Ελύτη και μουσική Μάνου Χατζιδάκι έμεινε ιστορική.
Στο Παλλάς, η δράση εκτυλίσσεται μέσα σ’ ένα ερειπωμένο θέατρο, στο οποίο κάποιοι ηθοποιοί ανεβάζουν το έργο, αξιοποιώντας τα υλικά που ανακαλύπτουν στον χώρο.
Ο Οδυσσέας Ελύτης με το λόγο του και ο Μάνος Χατζιδάκις με τη μουσική του, είναι δύο προσωπικότητες που άφησαν βαθύ το αποτύπωμά τους στην ψυχή και τη σκέψη μας και αποτελούν το στήριγμα των συντελεστών αυτής της παράστασης.
Η μουσική που θα πλαισιώνει την παράσταση, προέρχεται από την αυθεντική μπομπίνα του 1957 και δεν έχει ακουστεί στο παρελθόν.
Σ΄ έναν κόσμο, όπου θριαμβεύει η αδικία, η αλαζονεία της εξουσίας και του πλούτου, σε μια εποχή σκληρή και δύσκολη όπως αυτή που ζούμε σήμερα, ο Μπρεχτ, παραμένει μέγας ποιητής – οραματιστής και μέσα από τη θεατρική πράξη μεταφέρει την πίστη του στον θρίαμβο της Δικαιοσύνης και άρα της Ανθρωπότητας.
Μετάφραση: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνικά- Κοστούμια: Λίλη Πεζανού
Χορογράφος: Αμαλία Μπένετ
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Δραματουργική επεξεργασία: Μανώλης Δούνιας
Βοηθός σκηνοθέτη: Έλενα Σκουλά
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Κατερίνα Καψή
Βοηθός παραγωγής: Αλέξανδρος Μπεκιάρης
Πρωταγωνιστούν: Αιμίλιος Χειλάκης, Μαρία Πρωτόπαππα, Ελισάβετ Μουτάφη, Αποστόλης Τότσικας.
Αφηγητής ο Δημήτρης Λιγνάδης
Παίζουν αλφαβητικά: Δέσποινα Γιαννοπούλου, Παναγιώτης Εξαρχέας, Σταύρος Καραγιάννης, Κώστας Κορωναίος, Ελένη Κούστα , Χριστιάννα Μαντζουράνη, Πηνελόπη Μαρκοπούλου Άγγελος Μπούρας, Γιώργος Παπανδρέου, Γρηγόρης Ποιμενίδης , Σπύρος Τσεκούρας, Βαγγέλης Ψωμάς.
Παραγωγή: ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΘΕΑΤΡΑ Α.Ε.