Ο λόγος και η μουσική ως δρώμενο: Συζήτηση στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Η «Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος Λίλιαν Βουδούρη» παρουσιάζει στο πλαίσιο της νέας, διεπιστημονικής…

σειράς ομιλιών «Μουσική-Τέχνη-Επιστήμη» ομιλία με θέμα «Ο λόγος και η μουσική ως δρώμενο» τη Δευτέρα, 4 Φεβρουαρίου στις 18.00.

Ομιλητές:

Νίκη Τσιρώνη, ιστορικός-βυζαντινολόγος
Ιωσήφ Βιβιλάκης, θεατρολόγος
Πλάτων Μαυρομούστακος, θεατρολόγος
Κωνσταντίνος Κακαβελάκης, μουσικολόγος και συνθέτης

Πρόκειται για μια νέα σειρά τεσσάρων διεπιστημονικών ομιλιών με θέμα τη μουσική και τη σχέση της με αδελφές τέχνες και επιστήμες. Σκοπός των ομιλιών αυτών που θα έχουν τη μορφή forum είναι να αναδείξουν σημεία σύγκλισης των ανθρωπιστικών σπουδών και να φέρουν σε διάλογο την τέχνη με την επιστήμη. Κατά παράδοση συναφείς, με τη μουσική και τη μουσικολογία, τέχνες και θεωρητικές επιστήμες, όπως η λογοτεχνία και η θεωρία της λογοτεχνίας, η αρχιτεκτονική, οι παραστατικές τέχνες και η φιλοσοφική αισθητική εξετάζονται στις εκλεκτικές τους συγγένειες από ειδικούς από τον χώρο της επιστήμης και της θεωρίας της τέχνης.

Στην τρίτη από αυτές η ιστορικός-βυζαντινολόγος, Νίκη Τσιρώνη, οι θεατρολόγοι Ιωσήφ Βιβιλάκης και Πλάτων Μαυρομούστακος και ο μουσικολόγος και συνθέτης, Κωνσταντίνος Κακαβελάκης, προσεγγίζουν διεπιστημονικά και διαχρονικά ηχητικές, παραστατικές και μουσικές όψεις του λόγου, όπως αυτές αναδεικνύονται από τη διαπλοκή του με διαφορετικές εκφάνσεις παραστατικών τεχνών, από το βυζαντινό λειτουργικό δράμα μέχρι το μουσικό θέατρο του 20ού αιώνα και το θέατρο «όπως θα ελπίζαμε και όπως θα περιμέναμε να είναι».

Επιμέλεια σειράς – συντονισμός: Ηλίας Γιαννόπουλος
Είσοδος ελεύθερη

Βιογραφικά σημειώματα ομιλητών

Νίκη Τσιρώνη: Ιστορικός – Βυζαντινολόγος
Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Associate in Byzantine Studies, Centre for Hellenic Studies, Harvard University

Η Νίκη Τσιρώνη σπούδασε στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου με ειδίκευση στην πολιτισμική ιστορία της Ύστερης Αρχαιότητας και του Βυζαντίου.  Από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου έλαβε τίτλο μεταπτυχιακού διπλώματος στις βυζαντινές σπουδές με διπλωματική εργασία στη λογοτεχνία του 2ου αιώνα και από το ίδιο πανεπιστήμιο διδακτορικό τίτλο με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Dame Professor Averil Cameron (FBA). Από το 2000 εργάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και δραστηριοποιείται στα ερευνητικά αντικείμενα της μελέτης της μεσοβυζαντινής λογοτεχνίας και τέχνης και της ιστορίας του βιβλίου με έμφαση στη μορφή του βιβλίου και στην απεικόνισή του στη βυζαντινή τέχνη. Σχετική έκθεση παρουσιάζεται από τον Σεπτέμβριο μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2013 στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας του Βυζαντινού Μουσείου στην Αθήνα. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της οργανώνει (5-7 Ιουλίου 2013) συνέδριο με θέμα τη Λογοτεχνία ως Δρώμενο, στην Αίθουσα Λόγου και Τέχνης της Στοάς του Βιβλίου, με τη συμμετοχή διακεκριμένων μελετητών από την Ευρώπη και την Αμερική. Έχει δημοσιεύσει αυτοτελείς μελέτες και άρθρα σε συλλογικούς τόμους για την Θεοτόκο, την Κασσιανή την Υμνωδό, το συναίσθημα και τις αισθήσεις στη βυζαντινή λογοτεχνία, και έχει επίσης επιμεληθεί 4 τόμους πρακτικών σχετικά με την ιστορία του βιβλίου.

Ιωσήφ Βιβιλάκης: Είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1996 απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα του ιδίου Πανεπιστημίου με την εργασία Η θεατρική ορολογία στους Πατέρες της Εκκλησίας. Συμβολή στη μελέτη της σχέσεως Εκκλησίας και Θεάτρου. Έχει διατελέσει Visiting Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton (2007-8). Ήταν μέλος οργανωτικών επιτροπών συνεδρίων, έχει επιμεληθεί συλλογικούς επιστημονικούς τόμους αλλά και θεατρικά προγράμματα του Αμφι-Θεάτρου, του Θεάτρου Πορεία και του Θεάτρου της οδού Κεφαλληνίας Το 1995 σχεδίασε την πολυσυλλεκτική έκδοση Φώτης Κόντογλους εν εικόνι διαπορευόμενος (Ακρίτας), ενώ το 1999 δημοσίευσε τις θεατρικές κριτικές (1936-1960) του Μ. Καραγάτση (Βιβλιοπωλείον της «Εστίας»). Τα βασικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονται γύρω από τη σχέση του θεάτρου με το ιερό (Για το Ιερό και το Δράμα. Θεατρολογικές προσεγγίσεις, Αρμός, Αθήνα 2004) και το πιο πρόσφατο βιβλίο του, το οποίο φέρει τον τίτλο Αυξεντιανός μετανοημένος (1752), έχει εκδοθεί από την Ακαδημία Αθηνών (Αθήνα 2010). Η τελευταία εργασία του Το κήρυγμα ως performance. Εκκλησιαστική ρητορική και θεατρική τέχνη μετά το Βυζάντιο βρίσκεται υπό έκδοση (Αρμός, Αθήνα 2013).

Πλάτων Μαυρομούστακος: Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστήμιο Αθηνών (1981). Συνέχισε τις σπουδές του στο Institut d’ Etudes Théâtrales του Πανεπιστημίου Paris III, όπου υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Θεατρικός χώρος- Σκηνικός χώρος στο Σύγχρονο Νεοελληνικό Θέατρο, (1987) με επιβλέποντα καθηγητή τον Bernard Dort (Paris III) και τον Στάθη Δαμιανάκο (CNRS). Από το 1991 διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου υπηρετεί στη βαθμίδα του Καθηγητή. Έχει προσκληθεί από πανεπιστήμια του εξωτερικού όπου δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής. Έχει διευθύνει έρευνες για διάφορα θέματα με έμφαση στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία και σκηνική πρακτική, στην πρόσληψη του ιταλικού μελοδράματος στα Επτάνησα, την μελέτη των παραστάσεων του αρχαίου δράματος κατά την νεότερη εποχή. Ιδρυτικό μέλος (1997) του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης Παραστάσεων Αρχαίου Ελληνικού Δράματος όπου συμμετέχουν ακαδημαϊκοί από 22 ευρωπαϊκές χώρες. Από το 1997 έως το 1999 διατηρούσε την στήλη «Αντί Κριτικής» στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Έχει συνεργαστεί με το Θεατρικό Μουσείο και πολλά αθηναϊκά ή Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα και έχει διατελέσει μέλος επιτροπών του Υπουργείου Πολιτισμού και Διοικητικών Συμβουλίων πολιτιστικών φορέων. Περί τα 250 άρθρα και δοκίμιά του, έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και εκδόσεις. Στα βιβλία του συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα: Μολιέρος Χρονολόγιο Jean Baptiste Poquelin (1622-1673), Εκδόσεις Επικαιρότητα 2002, Το θέατρο στην Ελλάδα 1940-2000. Μια επισκόπηση, Εκδόσεις Καστανιώτη 2005 (β´ έκδ. 2006, γ´ έκδ. 2009), Σχεδιάσματα ανάγνωσης, Εκδόσεις Καστανιώτη 2006, Αντί Κριτικής. Σημειώσεις ενός συστηματικού θεατή, Εκδόσεις Καστανιώτη 2006. Έχει επιμεληθεί μεταξύ άλλων τα: Κάρολος Κουν. Οι Παραστάσεις, Κατάλογος της έκθεσης «Κάρολος Κουν. Θέατρο Τέχνης», έκδοση του Μουσείου Μπενάκη (Επιστημονική Επιμέλεια–Εισαγωγή, Αθήνα 2008/2009) και Παραστάσεις του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος στην Ευρώπη κατά τους νεότερους χρόνους, τρίγλωσση έκδοση, Καστανιώτης 1998.

Kωνσταντίνος Δ. Κακαβελάκης: Είναι συνθέτης, ιστορικός μουσικολόγος και ερευνητής, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Αμβούργου. Από το 1983 έως το 1990 σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Βόννης μουσικολογία, βυζαντινολογία, φιλοσοφία και επικοινωνιακή έρευνα με τους M. Zenck, E. Trapp, W. Kluxen, Η. Hess, J. Simon και αργότερα στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου με τον Κ. Φλώρο, P. Petersen και Χρ. Αξελό. Μελέτησε τη δημιουργική φιλοσοφία του György Ligeti με τα έργα του οποίου (Aventures & Nouvelles Aventures) ασχολήθηκε επισταμένως στην διδακτορική του διατριβή, György Ligetis Aventures und Nouvelles Aventures-Studien zur Spachkomposition und Ästhetik der Avantgarde, Αμβούργο 2000, εκδόσεις Peter Lang, 2001. Στον τομέα της σύνθεσης μαθήτευσε στο Ωδείο της Κολωνίας και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη μουσική Ακαδημία του Ντύσσελντορφ με τον Δημήτρη Τερζάκη και G. Becker. Κεντρικό μέλος του διεθνούς Κέντρου Μουσικών Μαθηματικών Ερευνών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης IFM, υπό την διεύθυνση του Guerino Mazolla για μια δεκαετία (1994-2004).To 1986 γνωρίστηκε με τον Luigi Nono στην Κολωνία με το έργο του οποίου ασχολήθηκε σε διάφορες μελέτες του. Συμμετείχε στα σεμινάρια του Ιάννη Ξενάκη στους Δελφούς το 1985. Έχει διδάξει στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Στοάς του Βιβλίου  και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Είναι πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της διεθνούς κοινότητας Μότσαρτ του Ιδρύματος Μοτσαρτέουμ και επιστημονικός συνεργάτης της τηλεόρασης της Βουλής των Ελλήνων.