Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα – Μήτσος Αλεξανδρόπουλος

Από τις εκδόσεις Γκοβόστη κυκλοφορεί το βιβλίο του συγγραφέα Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, με τίτλο Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα.

Είναι ανάγκη να κατανοηθεί καλύτερα ότι αυτός ο ασυνήθιστος ποιητής κι άνθρωπος είναι όλος έντονες ακρότητες και αποτελεί μια ανεπανάληπτη δημιουργική σύνθεση, κάτι που σε μια στιγμή φτιάχτηκε και δεν ξαναϋπήρξε <…> Ένας δημιουργός φανατισμένος με το αύριο, με παράτολμα ανοίγματα σ’ έναν καινούργιο αχρησιμοποίητο λόγο. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος.

O Μαγιακόφσκι αυτοκτόνησε το 1930, το παραπάνω σκίτσο είναι από τα τελευταία του.

Ο κλοιός της σιωπής, που περιέφραξε αρχικά το έργο του, έσπασε το 1935 με τη γνωμάτευση του Στάλιν: «O Mαγιακόφσκι ήταν και παραμένει ο καλύτερος, ο πιο προικισμένος ποιητής της σοβιετικής εποχής μας. H αδιαφορία στη μνήμη του ισούται με έγκλημα». Ο Μπορίς Παστερνάκ, μάρτυρας (και με τις δύο έννοιες) της εποχής, παρομοίασε την ακόλουθη, απολυταρχική επιβολή του ινδάλματος «Μαγιακόφσκι» με την υποχρεωτική καλλιέργεια της πατάτας στα χρόνια της Μεγάλης Αικατερίνης, διευκρινίζοντας: «Ήταν ο δεύτερος θάνατός του. Γι’ αυτόν δεν φέρει ευθύνη».

Η τρίτη «εις θάνατον» καταδίκη του Μαγιακόφσκι άρχισε να καταστρώνεται μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια κατάρρευσης του σοβιετικού καθεστώτος. Συνωστιζόμενοι στη λεωφόρο κατάρριψης των παλιών ινδαλμάτων, οι νέοι επικριτές του Μαγιακόφσκι ανέλαβαν, επί της ουσίας, τη σκυτάλη της περαιτέρω ισοπέδωσης του ποιητή.

Δεν άργησε, ωστόσο, να εκδηλωθεί κι ο αντιρρητικός λόγος, ο ζυμωμένος μέσ’ από εμπειρίες πολύχρονης, βαθιάς επικοινωνίας με το έργο του Μαγιακόφσκι. Σ’ αυτά τα συμφραζόμενα, το έργο του Μ. Αλεξανδρόπουλου (γραμμένο το 1999) αποτελεί πρόδρομη και ιδιαίτερα μεστή καταχώριση στον σύγχρονο περί του Μαγιακόφσκι διάλογο.

Μήτσος Αλεξανδρόπουλος (1924-2008)

Γεννήθηκε στην Αμαλιάδα. Τα εφηβικά και τα νεανικά του χρόνια σφραγίστηκαν με τη συμμετοχή του στην Αντίσταση (από το 1942 στο ΕΑΜ Νέων), διαμορφώνοντας στάση ζωής και έργου. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ως το τελευταίο έτος. Το 1947, με την ανάκληση αναβολής λόγω σπουδών, βρέθηκε στρατιώτης στην Ήπειρο. Μια νύχτα πέρασε μέσα από τα ναρκοπέδια στο απέναντι βουνό, στους αντάρτες. Τραυματισμένος, νοσηλεύτηκε στο Αργυρόκαστρο. Επιστρέφοντας, μπήκε στη συντακτική ομάδα της εφημερίδας Προς τη νίκη, εκτός από τις πολεμικές ανταποκρίσεις έγραφε χρονογραφήματα (Ριπές).

Από τα τέλη του 1949 πήρε τους δρόμους της προσφυγιάς: 1949-1953 Τασκένδη (Καταρρακτώδης εκδήλωση φυματίωσης, κλινικές και σανατόρια, εφημερίδα Προς τη Nίκη), 1954-1956 Βουκουρέστι και Ντεζ της Ρουμανίας (Επιτροπή διαφώτισης, συμμετοχή στον λογοτεχνικό κύκλο και στη σύνταξη του περιοδικού Nέος Kόσμος) και από το 1956 μέχρι τον επαναπατρισμό του το 1975 – Μόσχα. Το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Γκόρκι (1956-1961) του προσέφερε την ποθητή πια δυνατότητα να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Όπως είχε πει, από τα χρόνια της Μόσχας «το χρονολόγιό του είναι τα βιβλία του, οι χρόνοι που γράφονταν και εκδίδονταν και μέσα οι σελίδες τους».