Χορός. Γλέντι. Πασαρέλα. Αντίσταση και Show. Ένας ύμνος στον άνθρωπο, στις επιλογές του, στη διαφορετικότητα και στον αυτοπροσδιορισμό. O Οίκος της Ταραχής της Πατρίσια Απέργη χορεύει για κάθε σώμα, κάθε ύπαρξη που ζει τη βία, τον φόβο και τη χαρά να είναι ο εαυτός του.
Το νέο έργο της ομάδας χορού Αερίτες, Ο Οίκος της Ταραχής, που κάνει πρεμιέρα στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από τις 4 έως 7 Μαΐου επιθυμεί να συνομιλήσει με την έννοια της ταυτότητας μέσα από τη βία που ο καθένας μπορεί να υποστεί ή και να ασκήσει, προκειμένου να προσδιορίσει τον εαυτό, τον κόσμο και την ελευθερία του. Πρόκειται για έναν ύμνο στον άνθρωπο, στις επιλογές του, στη διαφορετικότητα και στον αυτοπροσδιορισμό. Είναι η έναρξη ενός show που στήνεται για να μας παρουσιάσει ό,τι ξεφεύγει από αυτά που έχουμε συνηθίσει, που φτιάχνεται προκειμένου να θαυμάσουμε το διαφορετικό, που τολμάει να βάζει στο κέντρο του προβολέα ό,τι δεν αποτελεί «μέσο όρο» και που υπάρχει για να μας θυμίζει το μεγαλείο και την ομορφιά του κάθε σώματος, της κάθε ύπαρξης. Όπως συμβαίνει σε ένα τσίρκο.
Αυτόν τον λαμπερό κόσμο που φτιάχνουμε σε όποια ηλικία, για να ορίσουμε την ιδανική, ιδιαίτερη και μοναδική κοινωνία μας, τον τρυφερό και δίκαιο μικρόκοσμό μας. Εκεί όπου το θάρρος και η τόλμη χειροκροτούνταν, αρκεί να ήμασταν σίγουροι ότι τηρούνταν όλα τα μέτρα ασφαλείας. Εκεί όπου η βία αποθεωνόταν, γιατί μας καθησύχαζε το γεγονός ότι προέρχεται από την πίστη, την πειθαρχία και την υπακοή.
Αλλά τι γίνεται όταν όλα αυτά δεν μπορούμε πλέον να τα τιθασεύσουμε; Όταν η επίσκεψη στον κόσμο αυτό ακουμπάει το πιο σκοτεινό κομμάτι των φόβων μας; Όταν ο νάνος, που τόση ώρα χειροκροτούσαμε, σταματάει να χορεύει χαριτωμένα και αποφασίζει να τραβήξει τη σκανδάλη προς εμάς; Όταν η βία ξεκινάει από τους ανθρώπους που έχουν αγωνιστεί για να μη δέχονται βία; Τσίρκο ή ζωή; Αλήθεια ή θέαμα; Έτσι φτάνουμε στο ένδοξο παρόν μας.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο Οίκος της Ταραχής είναι ένα πάρτι που ενσωματώνει όλες αυτές τις αντιδράσεις. Χρησιμοποιεί τις «εκρήξεις» της εποχής για να μας αποκαλύψει ότι μπορούμε να περάσουμε καλά ακόμη και αν υπάρχουν δυσαρμονίες ή διαφωνίες. Είναι ένα ερωτικό γράμμα στο παράλογο των δίπολων που μας φανερώνουν συνεχώς οι κοινωνίες. Ένα γλέντι για τη χαρά της μεταμόρφωσης και της πολυδιάστασης των σωμάτων.
Ο Οίκος της Ταραχής, με επτά σπουδαίους χορευτές επί σκηνής, φιλοδοξεί να σηματοδοτήσει ένα πάρτι κόντρα στην εκρηκτική, ταραγμένη εποχή μας. Με τη σκέψη πως το καθένα από εμάς χρειάζεται ένα σπίτι φροντίδας, αποδοχής και ασφάλειας –ακόμα κι αν ο «έξω» κόσμος είναι εχθρικός και βίαιος–, η Πατρίσια Απέργη δημιουργεί έναν φαντασιακό χώρο όπου όλα έχουν θέση, όλα μπορούν να καταφύγουν και να αισθάνονται πως ανήκουν. Ιδανικά, αυτές τις συνθήκες παρέχει η οικογένεια, το σπίτι μας. Έτσι προέκυψε και ο τίτλος της παράστασης.
Γιατί όπως αναφέρει και η ίδια στο σημείωμά της: «Η ταραχή υπόσχεται. Γιατί, όταν έρθει, τότε ξέρουμε ότι μετά θα ηρεμήσουμε. Με την ταραχή ξυπνήσαμε και με αυτή θα πορευτούμε.»
Η σχέση της Πατρίσιας Απέργη με τη Στέγη ξεκινάει πριν από έντεκα χρόνια με το Era poVera. Αυτή ήταν και η πρώτη μεγάλης κλίμακας χορογραφία της: ένα σχόλιο πάνω στη σωματική έκφραση ως μέσο επιβίωσης στο αστικό περιβάλλον. Αποτέλεσε συγχρόνως και την εκκίνηση του διαλόγου της με την πραγματικότητα της πόλης ως σωματοποιημένο βίωμα. Πέντε χρόνια μετά, επέστρεψε στη Στέγη, με το Cementary (2017). Ο τίτλος της παράστασης αυτής είναι μια γλωσσική σύζευξη των λέξεων cement (τσιμέντο) και cemetery (νεκροταφείο).Στο ενδιάμεσο, το έργο Πλάνητες (2014), μια ευρωπαϊκή συμπαραγωγή σε δική της χορογραφία, έκανε πρεμιέρα στο Hellerau της Δρέσδης και στάθηκε αφορμή για την ευρωπαϊκή πορεία της.
Το χορογραφικό λεξιλόγιο της Πατρίσιας Απέργη τοποθετεί στον πυρήνα του το ανθρώπινο σώμα καθώς συνδιαλέγεται με τον δημόσιο χώρο και την αστική κουλτούρα. Απορροφώντας τους κοινωνικοπολιτικούς κραδασμούς της τελευταίας δεκαετίας, η διακεκριμένη χορογράφος συνήθιζε να «διαβάζει» το σώμα ως πτοημένο, φθαρμένο, στρεβλό. Τώρα, ο Οίκος της Ταραχής έρχεται να ανατρέψει αυτή την οπτική. Τα σώματα που κατοικούν τη σκηνή του είναι περήφανα, έχουν ομορφιά και δύναμη. «Κι ας είναι αλλιώς. Κι ας μη θυμίζουν το μέσο όρο. Είναι τα σώματα του σήμερα. Αυτά που αποδέχονται τον εαυτό τους όπως είναι, που δεν μάχονται τη φύση, δεν την πολεμούν. Αντίθετα, αγκαλιάζουν τον εαυτό τους, τον σέβονται, τον αποδέχονται. Και έτσι αποκαλύπτεται η ομορφιά της μοναδικότητάς τους» σχολιάζει η ίδια.
Στη διάρκεια της έρευνας για τον Οίκο της Ταραχής, η Πατρίσια Απέργη ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη και στο Παρίσι, με την υποστήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, πραγματοποιώντας residencies με σκοπό να συνομιλήσει με τους πρωτοπόρους του krump και του voguing και να κατανοήσει από κοντά το κινητικό τους λεξιλόγιο. Τον Δεκέμβριο του 2022 επισκέφθηκε τη Νέα Υόρκη, την πόλη όπου θριαμβεύει το voguing μέσα από την παράδοση των ballrooms στο Χάρλεμ. Λίγο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2023, πήγε στο Παρίσι, που αυτή τη στιγμή σηματοδοτεί την ευρωπαϊκή έδρα εξέλιξης της street dance κουλτούρας, αφομοιώνοντας νέες κινητικές φόρμες και αισθητικές. To «εκπαιδευτικό» τουρ της Απέργη την έφερε σε νεοϋρκέζικα και παριζιάνικα ballrooms, kiki events, battles και krump sessions, χώρους όπου αναδύονται νέοι τρόποι έκφρασης και οριοθέτησης μιας σύγχρονης ταυτότητας.
Αντλώντας από τις αξίες των balls και των battles που αναδεικνύουν τον αμοιβαίο σεβασμό και την αποδοχή ως απάντηση στην απόρριψη που οι διαφορετικότητες βιώνουν στην πραγματική ζωή, ο Οίκος της Ταραχής φιλοδοξεί να σηματοδοτήσει ένα πάρτι κόντρα στην εκρηκτική, ταραγμένη εποχή μας: Μια παραστατική διάλεκτο που φωτίζει τη συνύπαρξη, παρά τις διαφωνίες. Η Πατρίσια Απέργη χαρακτηρίζει τη χορογραφία της ως «ένα ερωτικό γράμμα στο παράλογο των δίπολων που μας φανερώνουν συνεχώς οι κοινωνίες. Ένα γλέντι για τη χαρά της μεταμόρφωσης και της πολυδιάστασης των σωμάτων».
Μπορεί στις μέρες μας η κουλτούρα του χορού να λανσάρεται μέσα από την πλατφόρμα του TikTok, αλλά πίσω στη δεκαετία του 1980 ο χορός δεν ήταν μόνο το μέσο ενσωμάτωσης της μουσικής εμπειρίας, αλλά και το όχημα απόδρασης από την κοινωνική καταπίεση και τον αποκλεισμό. Τα χορευτικά στιλ που μπήκαν κάτω από τη μεγάλη ομπρέλα του street dance και άνθισαν στις τάξεις των μεταναστών δεύτερης γενιάς της Αμερικής –το hip hop και το krumping (από τα βάθη του Μπρονξ), το popping (μέσα από αυτό γεννήθηκε το διάσημο back slide του Michael Jackson), το locking (η χειραψία που εξελίχθηκε σε εμβληματική χειρονομία για τα ανθρώπινα δικαιώματα), το house (ίσως η πιο προοδευτική σκηνή για τους outsiders στα 80s)– ήταν οι λόγοι που τα κλαμπ και οι δρόμοι λειτουργούσαν, για πάνω από 20 χρόνια, ως εκκλησίες για τους έκπτωτους. Και ο λόγος που, παρά τη συστηματική αφομοίωσή τους από τη show business, συντηρούν τη δυναμική τους στη συλλογική συνείδηση.
Συντελεστές
Σύλληψη & Χορογραφία: Πατρίσια Απέργη
Ερμηνεύουν αλφαβητικά: Σεβαστή Ζαφείρα, Ελεάννα Ζώη, Fuerza Negra, Andrea Givanovitch, Caterina Politi, Mελίνα Σοφοκλέους, Ηλίας Χατζηγεωργίου
Δραματουγία: Roberto Fratini Serafide
Moυσική & Ηχητικός Σχεδιασμός: Γιώργος Πούλιος
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Καλλιτεχνικός Σύμβουλος: Αδριανός Ευθυμιάδης
Σύμβουλος Έρευνας: Ίρια Βρεττού
Βοηθός Χορογράφου: Εμμανουέλα Σακελλάρη
Βοηθός Ενδυματολόγου: Κυράννα Γκιόκα
Ειδικές Κατασκευές: Κωνσταντίνος Χαλδαίος
Βοηθός Παραγωγής: Νίκος Χαραλαμπίδης
Δημιουργική Παραγωγή: Γιολάντα Μαρκοπούλου, Βίκυ Στρατάκη/ POLYPLANITY Productions
Εκτέλεση Παραγωγής: Aerites Dance Company, POLYPLANITY Productions
Διεθνής περιοδεία: PLAN B – Creative Agency for Performing Arts Hamburg
Ένα έργο της Πατρίσιας Απέργη και της ομάδας σύγχρονου χορού Αερίτες
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συμπαραγωγή: Le Gymnase – Cdcn Roubaix – Hauts-De-France (Fr), La Rose Des Vents – Scene Nationale Lille Métropole – Villeneuve D´Ascq (Fr)
Η περιοδεία υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Διάρκεια παράστασης: 65′
Πατρίσια Απέργη
Η Πατρίσια Απέργη γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 2006 ίδρυσε την ομάδα σύγχρονου χορού Αερίτες, με την οποία έχει χορογραφήσει τα έργα “U(R)TOPIAS” (2021), “Hero” (2020), “Πολήττες” (2018), “Cementary” (2017), “TANZheimer” (2014), «Πλάνητες» (2013), “ERA poVERA” (2012), “The Manifest of the Other” (2010), “d.opa! (dopamines of post-Athenians)” (2009), “Ferry Tales” (2009), “Apolost” (2008) και “Anorexia Socialis” (2007). Με τα έργα της έχει περιοδεύσει σε πολλά φεστιβάλ και θέατρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει χορογραφήσει για θέατρο, όπερες και εικαστικές εγκαταστάσεις, σε συνεργασία με Έλληνες και ξένους δημιουργούς, καθώς και για χορευτικές ομάδες και μπαλέτα παγκοσμίως.
Είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου «Θέατρο – Θεατρική Αγωγή» (Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, ΙΔΕΚΕ, 2007). Υπήρξε modul-dance artist του ευρωπαϊκού δικτύου χορού EDN και συνεργάτιδα καλλιτέχνις της Στέγης Χορού της Λυόν. Διατέλεσε μέλος του ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου για τα έτη 2020-2022. Διδάσκει χορό και θέατρο στη Λεόντειο Σχολή Αθηνών, όπου εργάζεται επίσης ως σύμβουλος πολιτιστικών προγραμμάτων. Έχει διδάξει χορογραφία και αυτοσχεδιασμό σε διάφορες σχολές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Το 2021 ίδρυσε την 1η Ακαδημία Χορογραφίας U(R)TOPIAS, ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ σε συνεργασία με την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Photo Credit: Adrianos Efthymiadis