Τον Σεμπάστιαν Μπάρι τον έχουμε γνωρίσει διεξοδικά και αφηγηματικά μέσα από πολλά του βιβλία, τα περισσότερα είναι από τις εκδόσεις Ίκαρος και φέρουν την σφραγίδα του μεταφραστικού διδύμου Μαρία Αγγελίδου και Άγγελος Αγγελίδης. Ο Σεμπάστιαν Μπάρι δεν χρειάζεται λοιπόν πολλές συστάσεις διότι πολύ απλά τα μυθιστορήματά του μιλούν από μόνα τους με αυτήν την αριστουργηματική δεξιοτεχνία που έχει στον λόγο, μια δεξιοτεχνία που αποδεικνύει την συνέχεια της μεγάλης των Ιρλανδών σχολής. Η Ιρλανδία έχει πλούσια λογοτεχνική παραγωγή, είναι μια χώρα με πλούσια παράδοση τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο θέατρο και θα μπορούσε κανείς να ομολογήσει πως αν και Βόρειοι μοιάζουν πολύ με ανθρώπους του Νότου ως προς την εξωστρέφεια, την φιλικότητα και τη ζωντάνια που εκπέμπουν. Ο Σεμπάστιαν Μπάρι ανήκει σε αυτήν την σχολή και οι αναφορές του στην Ιρλανδία, στον πόλεμο των θρησκειών για παράδειγμα, μας δείχνει πόσο ενταγμένος είναι στην κοινωνία και πόσο άρρηκτα δεμένος είναι στο άρμα της.
Στα ίχνη ενός παρελθόντος που πονάει και ενός παρόντος που δίνει κάλεσμα συνέχειας
Η Ιρλανδία έχει μακραίωνη ιστορία και είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια χτυπήθηκε καίρια από πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, τα οποία ξεπέρασε με πολύ κόπο και ισχυρό τίμημα. Η Ιρλανδία, με την πλούσια ιστορία της και την μυθολογία της, ίσως άγνωστη στους πολλούς, έχει κυρίαρχη συμβολή στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η Ιρλανδία είναι από τις χώρες εκείνες που έχουν χαρίσει στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα προσωπικότητες όπως ο Τζέιμς Τζόις, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Σάμουελ Μπέκετ, ο Τζόρτζ Μουρ αλλά και οι πιο σύγχρονοι Τζον Μπάνβιλ, Αν Γκρίφιν, Colm Toibin, Άννα Μπερνς, Μάϊκ Μακόρμακ και βέβαια ο Σεμπάστιαν Μπάρι. Ο τελευταίος πιστός πάντα στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των μυθιστορημάτων του δεν παρεκκλίνει ούτε εδώ και θέτει τον άνθρωπο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας, τον άνθρωπο εκείνο που έχει ως καταφύγιο και ως διέξοδο ή και αδιέξοδο την ίδια του την πολυτάραχη ζωή με τις χαρές και τις λύπες, μια ζωή που είναι συνυφασμένη με τα όσα συμβαίνουν και έξω από αυτήν στην ίδια την κοινωνία.
Όλοι οι συγγραφείς που προανέφερα έχουν ως κοινή τους συνισταμένη το επίκεντρο τους στην ανάλυση του ανθρώπινου χαρακτήρα, τα τρωτά σημεία και τις αδυναμίες του σύγχρονου ανθρώπου έτσι όπως διαμορφώνονται και μέσα από τις κοινωνικές ζυμώσεις κάθε εποχής. Αυτά τα στοιχεία και αυτά τα δεδομένα, τα οποία άλλωστε και πραγματεύονται στα βιβλία τους ο καθένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, είναι και η πεμπτουσία της αφηγηματικής τους δεξιοτεχνίας πέρα από την πλοκή με την οποία ντύνουν τις ιστορίες τους. Οι πρωταγωνιστές τους πολλές φορές αντανακλούν τις προσωπικότητες και την ψυχοσύνθεση των ίδιων των συγγραφέων ενώ οι άνθρωποι τους οποίους περιγράφουν είναι αυτοί που κυκλοφορούν ανάμεσά μας, άνθρωποι της διπλανής πόρτας με τα δικά μας χαρακτηριστικά, άνθρωποι κοινοί, ταπεινοί και ευάλωτοι, άνθρωποι σε κρίση που αναζητούν λύσεις.
Ο άνθρωπος του Μπάρι είναι ένας απόλυτα καθημερινός άνθρωπος, είναι ο Τομ Κετλ εδώ, συνταξιούχος αστυνομικός, χήρος και μόνος στη ζωή έχοντας χάσει δυστυχώς και τα δύο του παιδιά, κουβαλάει δηλαδή στους ώμους του έναν πόνο που τον καθηλώνει συναισθηματικά και μέσα από την αφήγηση κατανοούμε πόσο ευάλωτος και ευαίσθητος είναι. Πρόκειται για έναν ήρωα με όλη τη σημασία της λέξης αφού προσπαθεί να ξεπεράσει τα όσα του συνέβησαν, την απώλεια της γυναίκας του Τζουν και των παιδιών του ενώ από την άλλη πιστός, αστυνομικός, αν και συνταξιούχος πια, δεν παύει να εκτελεί τα καθήκοντά του όταν η κοινωνία τον χρειάζεται, πιστός σε έναν δικό του προσωπικό Θεό, τον οποίο και υπηρετεί με αυταπάρνηση. Ο Τομ είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, είναι λοιπόν παράλληλα και ένας αντιήρωας ουσιαστικά καθώς δεν θα βρούμε σε αυτόν καμία υπερφυσική δύναμη αλλά το σθένος ενός ανθρώπου που παλεύει να ζήσει με εχθρό του, κατά μία έννοια, και αυτό δεν είναι άλλο από ένα επώδυνο παρελθόν.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
«Το μόνο που του ξέφευγε εκείνες τις στιγμές ήταν η απόλυτη τύχη της ζωής του, το ανεπανάληπτο της φύσης της, και το τέρμα τούτης της ευτυχίας που τον περίμενε κρυμμένο στο άδηλο μέλλον» γράφει ο Μπάρι με αυτόν τον έντονα εμφατικό τρόπο δείχνοντας την στοχαστική κλίση στην αφήγησή του φιλοσοφώντας πάνω στα θέματα της ανθρώπινης φύσης που πάντα προκαλεί εκπλήξεις με το απρόβλεπτο των στιγμών της ζωής. Ο Τομ Κετλ πάντα ανατρέχει στο παρελθόν και στις αναμνήσεις και αυτό το παιχνίδι της αναδρομής στο παρελθόν είναι σχεδόν επικίνδυνο και σίγουρα οδυνηρό. Θυμάται για παράδειγμα τον αγώνα της κόρης του Γουίνι να γλιτώσει από τον βραχνά των ναρκωτικών που τελικά της στοίχισαν τη ζωή, τη θυμάται τόσο πολύ μέσα του όπως και την γυναίκα του και τις στιγμές που πέρασε κοντά της. Είναι σαν να τους έχει όλους δίπλα του και σαν να τον συντροφεύουν ακόμα, σαν να μην έφυγαν ποτέ από κοντά του και όμως είναι στιγμές που ο ίδιος αισθάνεται πραγματικά σαν βάρκα που πλέει μέσα στον ωκεανό και δεν βλέπει πουθενά στεριά. Ο Μπάρι καταφέρνει για ακόμα μια φορά να μας χαρίσει ένα μυθιστόρημα συγκίνησης, ένα μυθιστόρημα που μιλά για όλα εκείνα που πολλές φορές δεν θέλουμε να παραδεχτούμε γιατί γνωρίζουμε πως αν τα αγγίξουμε θα πονέσουν μέσα μας, το κάνει όμως εκείνος για εμάς.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Τον καιρό του Θεού»
“…Ο Θεός σου ταχυδρομεί το πεπρωμένο σου, ανοίγεις το φάκελο, το χαρτί είναι άσπρο, και όμως – όλα είναι γραμμένα. Ο Τομ το πίστευε αυτό. Ένιωσε την ξαφνική ανάγκη να πει την ιστορία του σε κάποιον, φτάνει αυτός ο κάποιος να μην είχε αυτιά”
Διαβάστε επίσης:
Σεμπάστιαν Μπάρι – Τον καιρό του Θεού: Ένα διακεκριμένο λογοτεχνικό βιβλίο για τη μνήμη
