Ο Δημήτρης Κοντός γεννιέται στην Τρίπολη το 1931. Αποφοιτεί από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το 1955 όπου είχε δάσκαλο το Γιάννη Μόραλη. Το 1958 φεύγει για τη Ρώμη, όταν εκεί βρίσκονταν ήδη οι Κεσσανλής, Κανιάρης, Γαϊτης και Τσόκλης. Όλοι μαζί, το 1959, δημιουργούν το Gruppo Sigma, με παρουσιάσεις σε Νάπολη, Μπολόνια και αργότερα στην Αθήνα. Το 1961 πηγαίνει στο Παρίσι και με την επιστροφή του στην Ελλάδα, διορίζεται το 1964 βοηθός στην Έδρα Ζωγραφικής και Ελεύθερου Σχεδίου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. Το 1984 εκλέγεται καθηγητής και αργότερα Πρόεδρος στο τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών στη νεοσύστατη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., ενώ συνεχίζει την εκθεσιακή και διδασκαλική του δραστηριότητα μέχρι το θάνατό του, σε ηλικία μόλις 65 ετών. Το 2008 το ΜΜΣΤ παρουσιάζει αναδρομική έκθεση των έργων του.
Ένας Πρωτοπόρος της Αφαίρεσης
Στην παρουσίαση του Δημήτρη Κοντού στην γκαλερί CAN της Χριστίνας Ανδρουλιδάκη, μας δίνεται η δυνατότητα να σταθούμε στα έργα εκείνα των χρονικών περιόδων όταν η πρωτοποριακή δουλειά του Κοντού δημιούργησε ρηξικέλευθες τομές στην τέχνη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δηλαδή στην περίοδο της Ρώμης και του Παρισιού, και στην μετάφραση αυτών των κατακτήσεων στην μετέπειτα δουλειά του στην Αθήνα. Η μορφολογική λιτότητα των αφηγήσεων σε συνδυασμό με μία άμεση σχεδόν σημερινή εκφραστικότητα στο χειρισμό του μέσου τοποθετούν τον Κοντό στο πειραματικό μονοπάτι της διεθνούς πρωτοπορίας δίπλα σε καλλιτέχνες παγκόσμιου διαμετρήματος όπως ο Cy Twombly.
Από τη Ρώμη στο Παρίσι
Τα χρόνια που έπονται της αποφοίτησής του καλλιτέχνη, η σχεδιαστική δεινότητα του αποκαλύπτεται σε έρευνες γύρω από το φυσικό κόσμο. Ση Ρώμη, το χρώμα αρχικά θα αυτονομηθεί και θα στροβιλιστεί σε ιερογλυφικές δίνες παχύρρευστου υλικού στην απόδοση της ρευστότητας της φυσικής εντροπίας. Στη σειρά των Μεταμορφώσεων, έργα όπως το ‘In the Glow of Lightening’, 1959, η βαθιά, πυκνή και έντονη χειρονομιακή γραφή ορίζει την αδρή σχεδόν πρωτόγονη αφήγηση της στιγμής της συμπαντικής δημιουργίας. Λίγο αργότερα, μέσα στο άπλετο φως της Μεσογείου, το ανταριασμένο τοπίο ‘ξεπλένεται’ με τη ‘Βροχή’, 1961, σε μία επίπεδη ποιητική ελεγεία του ελάχιστου, σαν ιαπωνική καλλιγραφία.
Στο Παρίσι και στις Ομογενέσεις, το χρώμα πυκνώνει ξανά στη σειρά των ‘Άτιτλων’, 1963, σκιαγραφώντας βιομορφικούς οργανισμούς, ή ρέουσες υφές χαρακτηριστικές της πολύπλοκης και ελκυστικής απτικότητας της φύσης.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Επόμενη πρόκληση ο χώρος
Όταν το χρώμα κατακτά τον καμβά και ταυτόχρονα υποτάσσεται στο χέρι του δημιουργού, επόμενη πρόκληση είναι η συμμετοχή του χώρου στο έργο. Μετά τα χρόνια του Παρισιού το έργο του Κοντού βγαίνει αποφασιστικά στο χώρο που το περιβάλλει, μέσα από τελάρα τοποθετημένα το ένα δίπλα και επάνω στο άλλο ‘δομώντας’ τον τοίχο, ή αργότερα σε άυλες ‘Γραφές’, Αθήνα, 1978, που επιζητούν να εξέλθουν από το Bacon-like τρίπτυχο, στον πραγματικό χώρο σαν αιμάτινες φυσαλίδες που αιωρούνται. Σαν ένα βιομορφικό επιδαπέδιο ‘άθυρμα’, οι ξύλινοι ‘Κύβοι’, 1965, μέρος των παιχνιδιών για μεγάλα παιδιά, εποικίζουν το περιβάλλον και προφητεύουν το πεπρωμένο μέσα από τις ελικοειδείς μελανογραφίες της επιφάνειάς τους, και τους οποίους ενεργοποιούν οι θεατές με την τυχαία ή μη τοποθέτησή τους.
Παλίμψηστα Μνήμης
Το σχέδιο, η κίνηση, ο χώρος, και ο πολυσχιδής χαρακτήρας της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσα από ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, μα κυρίως η δημιουργία μίας προσωπικής γλώσσας που οπτικά ‘μορφοποιείται’ για να αποκρυπτογραφήσει και να αφηγηθεί το παράξενα θαυμαστό, και με πολλές ερμηνείες, χωροχρονικό ταξίδι της καλλιτεχνικής πράξης, υπήρξε πάντα το ζητούμενο στην τέχνη του Κοντού. Με το περίφημο ‘Roman Pictural’, 1968, ένα από τα πρώτα artist books της σύγχρονης τέχνης, ένα εικαστικό μυθιστόρημα 124 σελίδων σε σχήμα βιβλίου τσέπης, η αφηγηματική τελετουργία αναπτύσσεται μέσα από μια ρυθμική γραφή, με στόχο τη διάδοση της πνευματικής ουσίας της τέχνης. Μετά από λίγα χρόνια, η εξέλιξή του, το ‘Ημερολόγιο’, παρουσιάζεται στην ιστορική γκαλερί Δεσμός ως οπτική ποίηση του Εφήμερου. Ένας κύβος φέρει επάνω του 5.500 φύλλα μυστηριακής καλλιγραφίας, τα οποία υποχωρούν σταδιακά, όπως υπερκαλύπτει καθημερινά η λήθη τις μνήμες ενός ημερολογίου.
Στο αφιέρωμα, δίνεται επίσης η ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθήσει έναν ενδιαφέροντα διάλογο του Κοντού με την τέχνη του σήμερα, μέσα από έργα των Ralph Hunter-Menzies, Γιώργου Κόντη, Νίνας Παπακωνσταντίνου και Βούλας Πριοβόλου.
Φωτογραφία θέματος: Dimitris Condos, Cubes, Athens 1965, 27 wooden cubes painted with ink, 10x10cm each, Με την ευγενική παραχώρηση της γκαλερί CAN Christina Androulidaki
Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα στον Δημήτρη Κοντό, από την γκαλερί CAN