«Ο Χρυσοθήρας» με συνοδεία ζωντανής μουσικής στο Μέγαρο

Συγκαταλέγεται στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. «Ο Χρυσοθήρας» (1925), σχεδόν έναν αιώνα μετά την πρώτη του προβολή, το κλασικό αριστούργημα του Τσάρλι Τσάπλιν, εξακολουθεί να συγκινεί τις νεότερες γενιές με την αμεσότητα, την ανθρωπιά και την πικρή κοινωνική του σάτιρα. Ο πολυδιάστατος Τσάπλιν, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής του φιλμ, το επανέκδωσε το 1942, επενδύοντάς το μουσικά ο ίδιος με τη βοήθεια του Μαξ Τερ και ενορχηστρωτών.

Εξήντα πέντε χρόνια μετά (2007), ο Timothy Brock [Τίμοθυ Μπροκ] δίνει νέα διάσταση στην παρτιτούρα του Τσάπλιν και των συνεργατών του προτείνοντας τη δική του ενορχήστρωση. Αυτήν ακριβώς την εκδοχή θα ακούσουμε την Παρασκευή 2 Μαρτίου στις 8:30 το βράδυ από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η οποία θα συνοδεύσει ζωντανά την προβολή της θρυλικής ταινίας στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη. Στο πόντιουμ, ο μαέστρος Στάθης Σούλης. «Ο Χρυσοθήρας» προβάλλεται με ελληνικούς υπέρτιτλους (μετάφραση: Παναγιώτης Καλλιφατίδης, παραχώρηση του Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών).

Μια μοναδική εμπειρία αισθητικής απόλαυσης για τους λάτρεις της μουσικής και της Έβδομης Τέχνης στο πλαίσιο της Σειράς Γέφυρες (καλλιτεχνική επιμέλεια, προγραμματισμός: Δημήτρης Μαραγκόπουλος).

O Tσάρλι Τσάπλιν μεταμόρφωσε τη βωβή κινηματογραφική κωμωδία σε υψηλή τέχνη. Με την πολλαπλή ιδιότητα του παραγωγού, σκηνοθέτη, σεναριογράφου, ηθοποιού αλλά και συνθέτη, έπλασε ιστορίες με βαθιά μηνύματα που εξακολουθούν να μιλούν στην ανθρώπινη ψυχή ακόμα και σήμερα. Στις ταινίες μεγάλου μήκους που σκηνοθέτησε, η μουσική και η εικόνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Αν και δεν είχε ολοκληρωμένη κατάρτιση ως μουσικός, ο σπουδαίος άγγλος καλλιτέχνης γνώριζε πώς να αναδείξει την κινηματογραφική αφήγηση μέσα από την επιλογή και τον συνδυασμό των κατάλληλων μελωδιών χάρη στο αλάνθαστο μουσικό του αισθητήριο.

«Ο Χρυσοθήρας» είναι η πρώτη ταινία για την οποία ο Τσάπλιν έγραψε μουσική εκ των υστέρων. Η σύνθεσή του ισορροπεί με μαεστρία και χάρη ανάμεσα στη δραματικότητα, το χιούμορ και τον ρομαντισμό, σχολιάζει την εικόνα με ευφυέστατο τρόπο και υπογραμμίζει το κωμικό στοιχείο στις ατομικές σκηνές. Ακούγοντας το soundtrack του φιλμ αναγνωρίζει κανείς συμφωνικά μοτίβα από διάσημα έργα του Βάγκνερ, του Τσαϊκόφσκι και του Ρίμσκι-Κόρσακοφ.

«Ο Χρυσοθήρας»

Τυχοδιώκτες από όλες τις γωνιές της υφηλίου συρρέουν στην παγωμένη Αλάσκα, όπου επικρατεί ο «πυρετός του χρυσού». Ανάμεσά τους κι ένας αλητάκος, ο Τσάρλι, που ψάχνει κι αυτός για χρυσάφι. Θα ζήσει πολλές απογοητεύσεις, θα ρισκάρει τη ζωή του, θα στερηθεί σχεδόν τα πάντα, θα συγκρουστεί με τους σκληροτράχηλους και άξεστους χρυσοθήρες της περιοχής, αλλά στο τέλος οι προσπάθειές του να αποκτήσει πλούτη και ευτυχία θα ευοδωθούν.

Δύο σκηνές από τον «Χρυσοθήρα» παραμένουν ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη των κινηματογραφόφιλων: το εορταστικό δείπνο με βραστό μποτάκι και η έξοχη χορογραφία με τα καρφωμένα ψωμάκια σε δύο πιρούνια (γνωστή ως «Oceana Roll Dance»). Σχολιαστές της εποχής αναφέρουν ότι, στην πρεμιέρα της ταινίας στο Βερολίνο, το κοινό, ασυγκράτητο, χειροκροτούσε φρενιασμένα, αναγκάζοντας τον μηχανικό προβολής να σταματήσει το φιλμ, να ξανατυλίξει την μπομπίνα και να ξαναπαίξει τη σκηνή του χορού!

Συντελεστές:

«Ο Χρυσοθήρας» / «The Gold Rush» (ΗΠΑ, 1925)
Διάρκεια: 90 λεπτά περίπου (χωρίς διάλειμμα)

Σκηνοθεσία: Charlie Chaplin
Πρωτότυπη μουσική: Charlie Chaplin (1942)
Ενορχήστρωση: Timothy Brock (2007)
Διανομή: Charlie Chaplin, Georgia Hale, Mack Swain, Tom Murray κ.ά.

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Στάθης Σούλης │ μουσική διεύθυνση

Με ελληνικούς υπέρτιτλους