Η Μαρία Διαμάντη ”συνθέτει” με κλωστές και υφάσματα μια ”ωδή στη ραπτική” και μαζί με τους μαθητές της τιμούν τους σπουδαίους Έλληνες Διεθνείς Σχεδιαστές μέσα από μια σύγχρονη προσέγγιση του έργου τους, μέσω του οποίου κάποτε κατέκτησαν το διεθνές στερέωμα. Παράλληλα απαντά σε τι βαθμό και για πόσο το μεγάλο αυτό γένος των Ελλήνων δημιουργών επηρέασε τη μόδα διεθνώς αλλά και ποια θέση τελικά κατέκτησε η Ελληνική μόδα στον Παγκόσμιο χώρο.
Με την ιστορική φράση της Coco Chanel: “Μόνο εκείνοι που δεν έχουν μνήμη επιμένουν για την πρωτοτυπία τους” και με τους εμπνευσμένους στίχους του Μιχαήλ ‘Αγγελου σχετικά με το έργο του χρόνου, (”Whoever is born arrives at death through time’s swift passage; and the sun leaves nothing alive. What is sweet and what brings pain, man’s thoughts and words, all disappear; and our ancient lineages are as shadows to the sun, smoke to the wind. Like you we were men, happy and sad, as you are; but now we are, as you see, dust in the sun, deprived of life. Everything arrives at death. Once our eyes were fully formed, shining in both sockets; now they are empty, horrid and black: such is the work of time”. Michelangelo, c. 1520) η Μαρία Διαμάντη μας παρουσιάζει το θέμα το οποίο μελετά και εργάζεται εδώ και δυο χρόνια η ίδια και η ομάδα της στην έκθεση με τίτλο Ode Couture, το απόγευμα της Τετάρτης 25 Σεπτεμβρίου, στο μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138.
Η έκθεση συνίσταται από καινούριες δημιουργίες ρούχων που εμπνέονται από το έργο 4 εμβληματικών Eλλήνων σχεδιαστών που σημάδεψαν την ιστορία της ελληνικής μόδας -και όχι μόνο- του 20ου αιώνα και διέπρεψαν στο εξωτερικό. Δημιουργίες των Jean Desses, George Stavropoulos, James Galanos, Yiannis Evangelides απετέλεσαν το χώρο έρευνας, ανάλυσης και επαναδημιουργίας εμβληματικών φορεμάτων που σημάδεψαν την μόδα τα τελευταία εκατό χρόνια. Στόχος είναι να ξανασυστηθεί στο κοινό το έργο τους, αναδημιουργώντας αυθεντικές δημιουργίες τους, «πειράζοντας» εν τούτοις το πρωτότυπο έργο τους και αλλάζοντας στοιχεία της δουλειάς τους, ώστε να αναδειχθεί η επικαιρότητά τους.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΒACKGROUND
Το 1924 ο γεννημένος στις 6 Αυγούστου του 1904 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου Έλληνας Γιάννης Ντεσσές εγκαταλείπει τις σπουδές του στη νομική για να ασχοληθεί με τη γυναικεία μόδα. Το 1937, 13 χρόνια μετά, σε ηλικία 33 ετών δημιούργησε τον δικό του οίκο ραπτικής στην Avenue George V με την επωνυμία ”Jean Desses”. Έμελε να γίνει παγκοσμίως ένας από τους σημαντικότερους σχεδιαστές στην ιστορία της μόδας και να ονομαστεί ο Βασιλιάς της μουσελίνας. Ανάμεσα στις πελάτισσες του η Ελληνική Βασιλική οικογένεια, η δούκισσα του Winsdor και η Έλσα Μάξγουελ. Ο Desses θεωρήθηκε ο Έλληνας σχεδιαστής που επηρέασε όσο κανείς τη διεθνή μόδα όχι μόνο στους σύγχρονους του σχεδιαστές αλλά και μεταγενέστερα έως σήμερα.Το 1920 ακριβώς 16 χρόνια μετά τον Γιάννη Ντεσσέ γεννιέται στην Τρίπολη της Αρκαδίας το έβδομο από τα 9 παιδιά μιας πολύτεκνης οικογένειας, ο Γιώργος Σταυρόπουλος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το 1949 ανοίγει οίκο μόδας στην Αθήνα. Τρία χρόνια μετά απορρίπτει πρόταση του Cristian Dior να εργαστεί γι αυτόν στο Παρίσι. Το 1961 εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη και ξεκινάει τις δικές του σειρές pret-a-porter και υψηλής ραπτικής. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του διετέλεσε μόδιστρος προσωπικοτήτων όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, η Μαρία Κάλλας, η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ κ.α.Το 1924, ακριβώς τότε που ο Jean Desses εγκατέλειπε τις σπουδές του στο Παρίσι, γεννιόταν στη Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α. ο -από Έλληνες μετανάστες γονείς- Ελληνικής καταγωγής Τζέιμς Γαλανός. Το 1943 αποφοιτά από το Traphagen School of Fashion της Νέας Υόρκης.
Οι δημιουργίες του καταξιώνονται διεθνώς και τις αγαπούν γυναίκες όπως η Νταιάνα Ρος, η Γκρέις Κέλλυ, η Τζάκυ Ωνάση, η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ και αρκετές πρώτες κυρίες των ΗΠΑ.Στα τέλη Δεκεμβρίου του 1939, με αφορμή την Παγκόσμια Έκθεση που διοργανωνόταν στη Νέα Υόρκη, στο ξενοδοχείο St. Regis, πραγματοποιήθηκε επίδειξη 39 φορεμάτων, που είχε σχεδιάσει ο νεαρός – τότε – σχεδιαστής μόδας Γιάννης Ευαγγελίδης, ο οποίος είχε αντλήσει την έμπνευσή του από Ελληνικές παραδοσιακές ενδυμασίες. “Η Αθήνα συναγωνίζεται το Παρίσι, όπως φαίνεται από τα σχέδια, τα οποία στάλθηκαν από την Ελλάδα με την ευκαιρία της έκθεσης”, υπογράμμιζαν οι New York Times στις 27.12.1939 για τον γεννημένο στην Κύπρο ‘Έλληνα Γιάννη Ευαγγελίδη οι δημιουργίες του οποίου έντυσαν τις κομψότερες των ευρωπαϊκών και νεοϋορκεζικων κύκλων
.Την εποχή όμως που ο Ευαγγελίδης προετοίμαζε τη συλλογή που θα έστελνε στη Νέα Υόρκη και συγκεκριμένα το 1937 γεννιέται στην Αθήνα ο Γιάννης Τσεκλένης. Γιός του Κώστα Τσεκλένη από τον Πύργο και της Μελανίας Παστριματζή με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Ο Γιάννης Τσεκλένης θεωρείται ως ο κορυφαίος Έλληνας σχεδιαστής μόδας του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, ο οποίος εισήγαγε την ελληνική μόδα στον σύγχρονο διεθνή κόσμο. Οι δημιουργίες του από το 1965 έως το 1991 πωλήθηκαν παγκοσμίως, από τα κορυφαία καταστήματα, σε περισσότερες από 30 χώρες. Είναι η πλέον σύνθετη για τα Ελληνικά δεδομένα μορφή σχεδιαστή – υφασμάτων, μόδας, μέσων μεταφοράς- επιχειρηματία, καλλιτέχνη, αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων, μα πάνω από όλα οραματιστή ο οποίος σημάδεψε και σημαδεύει με το πέρασμα του καθώς ο ίδιος επηρέασε πολλούς δημιουργούς και έλαβε μια υψηλή θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Στη μόδα είναι λίγοι οι ‘Ελληνες δημιουργοί που τόλμησαν, ανέδειξαν -κάποιοι απ αυτούς μάλιστα κατάφεραν να επηρεάζουν έως σήμερα – τη μόδα διεθνώς. Αυτούς καλούμαστε να σας συστήσουμε ξανά προσθέτονταν όμως ένα επιπλέον ζητούμενο σε αυτή μας την περιπέτεια. Τολμήσαμε να «πειράξουμε» από ελάχιστα έως λίγο τις αυθεντικές πρωτότυπες δουλειές τους και αλλάζοντας πολύ μικρά στοιχεία όπως π.χ μήκος, χρώμα, ύφασμα ή μια τεχνική στη ραφή ή στο κέντημα να αποδείξουμε πόσο σημερινά μπορούν να γίνουν τα έργα τους και πόσο σύγχρονοι ήταν οι ίδιοι όταν από 100 έως 50 χρόνια πριν σχεδίαζαν ρούχα για το τότε.
Τελικός μας στόχος είναι να δημιουργηθεί στον θεατή η αίσθηση του déjà vu. Ο όρος déjà vu περιγράφει την αίσθηση ότι κάποιος έχει δει ή βιώσει ξανά στο παρελθόν μία κατάσταση. Η εμπειρία του déjà vu συνοδεύεται συνήθως από μία αίσθηση “παράξενου”, και αποδίδεται από το υποκείμενο της εμπειρίας σε όνειρο του, παρόλο το ότι υπάρχει η αίσθηση ότι η εμπειρία έχει πραγματικά υπάρξει στο παρελθόν.Ταυτόχρονα, μπροστά στα μάτια μας ξετυλίγεται ένας αιώνας δημιουργίας, μέσα από αληθινά αριστουργήματα ραμμένα ακριβώς με τον τρόπο που ήταν ραμμένα και τα αυθεντικά πρωτότυπα ρούχα των εμπνευστών τους, τις βιογραφίες τους αλλά και τις προσωπικές τους διηγήσεις.
Μια έκθεση εγχείρημα – ντοκουμέντο που προσεγγίζει με σεβασμό τα αριστουργήματα εκείνα του παρελθόντος και τα διαχειρίζεται με τέτοιο τρόπο που να καταφέρει να θέσει και να απαντήσει το ερώτημα του ποια θέση τελικά κατέκτησε η Ελληνική μόδα στο διεθνές στερέωμα, και για πόσο. Και αν το ποια είναι προφανές να απαντηθεί το για πόσο είναι το αντικείμενο εργασίας εδώ. Μόνο για το τότε σχεδίασαν αυτοί οι πρωτοπόροι της δημιουργίας τα έργα τους; Μήπως όχι μόνο για το τότε; Κάθε φορά που σε μια διεθνή σύγχρονη ή μελλοντική πασαρέλα θα βλέπουμε δημιουργίες αριστουργήματα μήπως θα έπρεπε να θυμόμαστε αυτούς; Κάθε φορά που ο οίκος Dior θα κεντάει λουλούδια σε μεσάτα φορέματα μήπως θα έπρεπε να θυμόμαστε τον Γιάννη Ευαγγελίδη;
Κάθε φορά που ο Μiyake θα δουλεύει με πτυχώσεις και ο Γκωτιέ θα σχεδιάζει φούστες με pietes μήπως θα έπρεπε να θυμόμαστε τον Γιάννη Ντεσσέ; Και κάθε φορά που η Μαίρη Κατράντζου θα δουλεύει τα θεματικά εμπριμέ της και η Diane Von Furstenberg θα λανσάρει τα εμπριμέ κρουαζέ φορέματα της μήπως να χειροκροτούμε τον Γιάννη Τσεκλένη;
Το ατελιέ της Μαρίας Διαμάντη
Το ατελιέ της Μαρίας Διαμάντη λειτούργησε για πρώτη φορά στον Κεραμεικό το 1930 ως ένα κλασσικό μοδιστράδικο της εποχής. Η ιδιοκτήτρια του, Μαρία Διαμάντη η μεγαλύτερη, κατασκευάστρια ρούχων και καπέλων, λόγο της μεγάλης εμπειρίας της και της διάθεσης της να μεταδώσει τις γνώσεις της, ιδρύει –παράλληλα με τις δραστηριότητες του ατελιέ- τη σχολή κοπτικής – ραπτικής Μαρία Διαμάντη από την οποία, στα χρόνια που λειτούργησε, αποφοίτησε πολύ μεγάλος αριθμός σπουδαστριών.
Η Μαρία Διαμάντη γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στο οικογενειακό ατελιέ και σχολή ραπτικής. Σπούδασε σχέδιο μόδας και ενδυματολογία θεάτρου και δίδαξε σε σχολές μόδας στην Ελλάδα. Το 2011 δημιούργησε το δικό της ατελιέ στον ίδιο δρόμο του Κεραμεικού όπου στεγαζόταν το ατελιέ της γιαγιάς της, την οδό Μαραθώνος. Από τότε σχεδιάζει και πουλά ρούχα χειροποίητα, αποκλειστικά κατασκευασμένα για το άτομο για το οποίο προορίζονται, αναβίωσε τα ”μαθήματα μόδας” που η γιαγιά της παρέδιδε και μελετά και κατασκευάζει τα ”γλυπτά φορέματα” . Πρόσφατα επέκτεινε τις δραστηριότητες του ατελιέ παραδίδοντας on-line μαθήματα μόδας σε Έλληνες του εξωτερικού σε όλο τον κόσμο μέσω τον οποίων η ομάδα της μεγάλωσε και απέκτησε διεθνή χαρακτήρα.
Η ίδια μαζί με την η ομάδα της, θέλοντας τις γνώσεις τους να τις μοιραστούν με το κοινό και να εξηγήσουν το διαφορετικό πια τρόπο που αντιμετωπίζουν το κοστούμι και το αξεσουάρ εφόσον ήρθαν σε επαφή με τη δημιουργία και την ιστορία του, διοργάνωσαν ήδη δυο εικαστικές εκθέσεις την πρώτη τον Απρίλιο του 2014 με τίτλο ”180 minutes for 18 ideas” με θέμα το κοστούμι ως μορφή τέχνης με εναλλακτικές πρώτες ύλες και τον Ιούνιο του 2017 το ”FASHION REWIND” με θέμα το κοστούμι ως μορφή τέχνης στη μόδα και στον κινηματογράφο των περασμένων δεκαετιών, οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Αθηναϊκό κοινό με μεγάλη επιτυχία. Σήμερα μας ανακοινώνουν το #ODE_COUTURE την τρίτη κατά σειρά ομαδική έκθεση τους στην οποία μάλιστα θα λάβουν μέρος μαθητές μόδας από όλο τον κόσμο, οι οποίοι θα συναντηθούν για το σκοπό αυτό στην Αθήνα.
Στο πρώτο μέρος της έκθεση μελετώνται οι Τζέιμς Γαλανός, Γιάννης Ευαγγελίδης, Γιάννης Ντεσσές, Γιώργος Σταυρόπουλος. Για την ειδική περίπτωση του Γιάννη Τσεκλένη που κατέκτησε την Παγκόσμια Αγορά δουλεύοντας με πείσμα από την Ελλάδα και με Ελληνική Παραγωγή το ατελιέ ανακοινώνει πως θα ακολουθήσει ξεχωριστό μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του με αναπαραγωγή των πρωτότυπων υφασμάτων του με την χρήση των αυθεντικών μακετών των θεματικών του εμπριμέ που ο ίδιος πολύ ευγενικά παραχώρησε.
Συντελεστές:
Διδασκαλία – επιμέλεια: Μαρία Διαμάντη
Σκηνοθετική επιμέλεια: Αντώνης Θεοχάρης Κιούκας
Φωτογραφία: Aργύρης Βαβουγυιός
Στην έρευνα από το Λονδίνο: Γεωργία Αναγνωστοπούλου
Στην έρευνα από την Ελλάδα: Κωνσταντίνα Αρχοντή
Κατασκευή σκηνικών: Βασίλης Παναγιώτου
Τεχνικός υπολογιστών: Κωνσταντίνος Μέγας
Συμμετέχουν οι σπουδαστές:
Γεωργία Αναγνωστοπούλου, Σταυρούλα Αποστολάκου, Κωνσταντίνα Αρχοντή, Βιολέτα Βερδεμέζη, Δέσποινα Ζαγούδη, Αποστολία Καφφέ, Αρετή Κοντογιάννη, Ελένη Κουμπή, Μαρία Λέκκα, Αλεξάνδρα Μπακούση, Βενετία Ντάμπου, ‘Αννα Οικονόμου, Τίνα Ορφανίδου, Βαρβάρα Παππά, Βικτορία Πατιό, , Άννα Σιάχος, Ευανθία Στεφανοπούλου.