Οι διαλέξεις του Ιανουαρίου 2022 στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη

Ξεκινούν τον Ιανουάριο

• Περικλής Σ. Βαλλιάνος | Πόλις και Ποίησις

Η ποίηση ήταν η πρώτη γλώσσα του αρχαιοελληνικού λαού, και ξεπήδησε αυθόρμητα μέσα από την βαθειά ευαισθησία των πνευματικών οδηγών του με την τελειότητα ενός φυσικού φαινομένου. Ποιητικά εκφράστηκαν από την αρχή οι φιλοσοφικοί οραματισμοί τους για την δομή του σύμπαντος αλλά και για την ηθική ουσία της κοινωνικής ζωής. Και ακόμα και μετά την έκρηξη και τελειοποίηση του πεζού λόγου (φιλοσοφικού, ιστορικού και ρητορικού) κατά τον 5ο και τον 4ο π.Χ. αιώνα, η ποίηση που με τον τραγικό λόγο έφθασε κι αυτή σε καινούργια, πρωτόγνωρη ακμή εξακολουθούσε να προβάλλει τα ιδεώδη του άριστου ανθρώπου και του άριστου πολιτεύματος. Στην σειρά αυτή των διαλέξεων θα σκιαγραφήσουμε την έκφραση της αρχαίας πολιτικής σκέψης μέσα από την γλώσσα των ποιητών.

Θα αρχίσουμε αναπόφευκτα με τον Όμηρο και την ιδεώδη μοναρχία που οραματίζεται. Θα ακούσουμε στη συνέχεια τον Πίνδαρο να υμνεί την ιδεώδη αριστοκρατία, αλλά και τους κοινωνιολόγους ποιητές Ησίοδο και Θέογνι να κατακρίνουν τις «ημαρτημένες», δηλ. διεφθαρμένες, εκφάνσεις της. Θα παρακολουθήσουμε κατόπιν την αυγή του δημοκρατικού στοχασμού στην ποίηση του Σόλωνα και θα αναφερθούμε στην πολιτική σημασία της λυρικής ποίησης της αρχαϊκής εποχής (Αρχίλοχος, Σαπφώ κτλ.). Τέλος στους τραγικούς θα μας συναρπάσουν οι πιο μεγαλειώδεις ενοράσεις του ανθρωπισμού και της δημοκρατικής ισονομίας που συνέλαβε ο ανθρώπινος λόγος, αλλά ταυτόχρονα και η αγωνιώδης επίγνωση των σκληρών αντιφάσεων που ελλοχεύουν στην δημοκρατική ιδέα και κοινωνία.

11, 18, 25 Ιανουαρίου 2022
1, 8 Φεβρουαρίου 2022

Τρίτη, 18:00-20:00

Διάλεξη στο αμφιθέατρο
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€, 5€
Τηλεδιάλεξη σε livestreaming
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€

• Στέλιος Ράμφος | Βυζαντινός Πολιτισμός

Απολογισμός ενός πολιτισμού που φώτισε την οικουμένη πάνω από χίλια χρόνια.

12, 19, 26 Ιανουαρίου 2022
2, 9, 16, 23 Φεβρουαρίου 2022
2, 9, 16, 23, 30 Μαρτίου 2022
6, 13 Απριλίου 2022
4, 11, 18, 25 Μαΐου 2022

Τετάρτη, 18:00-20:00

Διάλεξη στο αμφιθέατρο
Κύκλος 18 διαλέξεων: 280€, 110€
Μεμονωμένη διάλεξη: 18€, 8€

Τηλεδιάλεξη σε livestreaming
Κύκλος 18 διαλέξεων: 180€
Μεμονωμένη διάλεξη: 12€

• Κώστας Κατσουλάρης & Σώτη Τριανταφύλλου l Βιβλία που θεμελίωσαν τον πολιτισμό μας (Γ’ κύκλος)

Οι συγγραφείς Κώστας Κατσουλάρης και Σώτη Τριανταφύλλου παρουσιάζουν θεμελιώδη βιβλία του πολιτισμού μας.
Πότε με τη μορφή διάλεξης, πότε με τη μορφή συζήτησης, παρουσιάζονται έργα του λόγου που συνδημιούργησαν τον πολιτισμό μας, από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Εξηγώντας τα βασικά σημεία βιβλίων από την Τέχνη του πολέμου του Σουν Τσου μέχρι Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα του Τομά Πικεττύ, επιχειρείται να ακολουθηθεί η μεγάλη διαδρομή των ιδεών μέσα στους αιώνες, έτσι όπως τη σημάδεψαν μερικά βιβλία-σταθμοί.
Στρατηγική, φιλοσοφία, ηθική, βιολογία, ψυχανάλυση, οικονομία, λογοτεχνία. Ποιες ήταν οι ιδέες του Πίκο ντέλλα Μιράντολα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Ποιες ήταν οι ιδέες του Τόμας Χομπς και του Άνταμ Σμιθ για τη φύση του ανθρώπου; Και σε τι διαφωνεί ο Ζαν-Ζακ Ρουσσό; Πώς η μεγάλη λογοτεχνία εντάσσει αυτά τα ζητήματα στους κόσμους που δημιουργεί;

Σε αυτές τις διαλέξεις, με ευσύνοπτο και περιεκτικό τρόπο, γίνεται λόγος για βιβλία, για συγγραφείς και για το πώς οικοδομήθηκε ο σύγχρονος κόσμος μέσα από τη μάχη των ιδεών. Οι διαλέξεις έχουν τη μορφή ζωντανής συζήτησης ανάμεσα στους δυο συγγραφείς, ενώ στο τέλος υπάρχει η δυνατότητα διαλόγου με το κοινό, μέσω γραπτών ερωτήσεων.

Οι δέκα πρώτες συναντήσεις αφορούν έργα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα περίπου. Στους κύκλους διαλέξεων που θα ακολουθήσουν θα ενταχθούν και κομβικά λογοτεχνικά έργα, καθώς και θεμελιώδη θεωρητικά κείμενα του 20ου αιώνα. Είναι προφανές ότι η επιλογή των βιβλίων αντικατοπτρίζει, ως έναν βαθμό, τα ενδιαφέροντα και τις ευαισθησίες των δύο ομιλητών. Κάθε σημαντικό βιβλίο, άλλωστε, μας οδηγεί αναπόφευκτα σε άλλα σημαντικά βιβλία, σε μια αλυσίδα που δεν έχει τέλος.

13/01/2022 l Κατανοώντας τα ΜΜΕ, MARSHALL McLUHAN (1964)
20/01/2022 l Ο γυμνός πίθηκος, DESMOND MORRIS (1967)
27/01/2022 l Η γυναίκα ευνούχος, GERMAINE GREER (1970)
03/02/2022 l Θεωρία της δικαιοσύνης, JOHN ROWLS (1971)
10/02/2022 l Anthropopolis: City for Human Development, CONSTANTINOS A. DOXIADIS (1974)
17/02/2022 l Η απελευθέρωση των ζώων, PETER SINGER (1975)
24/02/2022 l Ο άνθρωπος ενώπιον του θανάτου, PHILIPPE ARIES (1977)
03/03/2022 l Ο άνθρωπος που µπέρδεψε τη γυναίκα του µ’ ένα καπέλο, OLIVER SACKS (1985)
10/03/2022 l Ο μαύρος κύκνος, NASSIM-NICHOLAS TALEB (2007)
17/03/2022l Το κεφάλαιο τον 21ο αιώνα, THOMAS PIKETTY (2014)

13, 20, 27 Ιανουαρίου 2022
3, 10, 17, 24 Φεβρουαρίου 2022
3, 10, 17 Μαρτίου 2022

Πέμπτη, 18:00-20:00

Τηλεδιάλεξη σε livestreaming μέσω zoom
Κύκλος 10 διαλέξεων: 100€
Μεμονωμένο εισιτήριο: 12€

• Χριστίνα Πετρηνού l Εκφάνσεις του αρχαιοελληνικού ιδεώδους: Από την Αναγέννηση στον Νεοκλασικισμό

Ο κύκλος αυτών των σεμιναρίων πρόκειται να καλύψει την τέχνη μέσα από μια κοινωνικό-πολιτιστική ματιά. Ανακαλύπτοντας την ελληνική τέχνη και φιλοσοφία κατά την αναγεννησιακή περίοδο, οι καλλιτέχνες παύουν να αναγνωρίζονται ως τεχνίτες και συγκαταλέγονται σε ανεξάρτητες προσωπικότητες του ουμανισμού. Μέσα από αυτά τα νέα ερεθίσματα οι αναγεννησιακοί ζωγράφοι, γλύπτες και αρχιτέκτονες αντλούν την έμπνευση τους μέσα από μια πρωτόγνωρη εξοικείωση του αρχαίου κόσμου, όπως τον γνώριζαν τότε. Στην περίοδο αυτή συγκαταλέγονται μερικοί από τους γνωστότερους καλλιτέχνες: Giotto , Michelangelo, Leonardo da Vinci, Tiziano, Raphael μέχρι και τον El Greco.

Η σοβαρότητα του μπαρόκ της Αντιμεταρρύθμισης βρίσκει τον αντίποδα της με μια ελευθεριότητα και ερωτισμό την περίοδο του ροκοκό. Κατά την διάρκεια του 17ου αιώνα εξαπλώνεται το μπαρόκ κατακτώντας όλες τις βασιλικές αυλές. Αυτή η θεατρική ενέργεια, το δράμα και τα έντονα συναισθήματα συνυπάρχουν στο μπαρόκ με μια πιο κλασική αντιμετώπιση βασισμένη στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. O Bernini, o Caravaggio,ο Velasquez, ο Rubens, ο Rembrandt, ο Vermeer και πολλοί άλλοι ακόμη καλλιτέχνες είναι αρχετυπικές προσωπικότητες του μπαρόκ. Το ροκοκό μας εισάγει σε θεματολογίες πιο ηδονικές, μέσα από τα έργα του Fragonard , του Boucher, αλλά και του Watteau και Chardin.

Τέλος, κατά την περίοδο του νεοκλασικισμού, ολοκληρώνεται η αναφορά στο ελληνικό ιδεώδες με καλλιτέχνες εμβληματικούς, όπως ο David, ο Ingres, ενώ, ταυτόχρονα, ανοίγει ο δρόμος προς τον ρομαντισμό μέσα από το έργο του Goya.

21, 28 Ιανουαρίου 2022
4, 11, 18, 25 Φεβρουαρίου 2022
4, 11 Μαρτίου 2022

Παρασκευή, 18:00-20:00

Διάλεξη στο αμφιθέατρο
Κύκλος 8 διαλέξεων: 70€, 35€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€, 5€

Τηλεδιάλεξη σε livestreaming
Κύκλος 8 διαλέξεων: 70€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€

• Χάρις Συμεωνίδου | Ιστορία Θεάτρου

Από την ηθοποιό, τ. Επισκέπτρια Καθηγήτρια της Σορβόννης & τ. Δ/ντρια Ερευνών Ε.Κ.Κ.Ε. Χάρη Συμεωνίδου.

24/01/2022 l Αρχαία Ελλάδα, 5ος αιώνας. Τραγωδία και κωμωδία, από Αισχύλο και Σοφοκλή σε Ευριπίδη και Αριστοφάνη, με την ανάλυση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που εκφράζουν τα έργα τους και με χαρακτηριστικά αποσπάσματα από κάθε έργο.
31/01/2022 l Ρωμαϊκό, μεσαιωνικό, θέατρο της Ιταλικής Αναγέννησης, κομέντια ντελ άρτε, ελισαβετιανό, του χρυσού αιώνα της Ισπανίας και της Γαλλίας, Αγγλικό της παλινόρθωσης.

07/02/2022 l Θέατρο της Γερμανίας του 18ου αιώνα, της Γαλλίας πριν από τη Γαλλική Επανάσταση, του 19ου αιώνα, των Ιδεών.
14/02/2022 l Σύγχρονο ξένο θέατρο στην Ευρώπη ,Η.Π.Α., Ρωσία (Μεσοπόλεμος, επίδραση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, θέατρο μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο). Ειδικές αναφορές π.χ. θέατρο του παραλόγου, θέατρο της σκληρότητας, ανθρωπολογικό θέατρο, των καταπιεσμένων, θέατρο και γυναικείο κίνημα, θέατρο και πόλεμος κ.λ.π.).

21/02/2022 l Ελληνικό θέατρο από τον 16ο αιώνα έως σήμερα (θέατρο σκιών, κρητικό και επτανησιακό θέατρο, θέατρο του αιγαίου πελάγους, Διαφωτισμός, δραματικό ειδύλλιο και κωμειδύλλιο, μπουλούκια, επιθεώρηση, σύγχρονο ελληνικό θέατρο.)

24, 31 Ιανουαρίου 2022
7, 14, 21 Φεβρουαρίου 2022

Δευτέρα, 18:00-20:00

Διάλεξη στο αμφιθέατρο
Κύκλος 5 διαλέξεων: 40€, 20€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€, 5€

Τηλεδιάλεξη σε livestreaming
Κύκλος 5 διαλέξεων: 40€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€

Συνεχίζονται

• Τάκης Θεοδωρόπουλος | Τι γυρεύει ο Σωκράτης στην Αθήνα Β’ κύκλος

Αναζητώντας το ιδανικό πολίτευμα. Ξαναδιαβάζοντας την Πολιτεία του Πλάτωνα.
Από πού αντλεί την αδάμαστη περιέργειά του; Τι ψάχνει με τις ερωτήσεις του που όταν απαντηθούν γεννούν άλλες ερωτήσεις; Πώς καταφέρνει και ξεγλιστρά με όπλο την ειρωνεία του; Ο Πλάτων και ο Ξενοφών δημιούργησαν έναν από τους συναρπαστικότερους χαρακτήρες της λογοτεχνίας. Από κοντά κι ο Αριστοφάνης που τον ανέδειξε σε κωμικό χαρακτήρα. Ήταν κωμικός ή τραγικός ήρωας ο Σωκράτης; Η φιλοσοφία χωρίς την ακαδημαϊκή της στείρωση, η φιλοσοφία ως περιπέτεια που δίνει το μέτρο της αξίας του βίου, όπως ο έρωτας κι ο θάνατος.

23, 30 Νοεμβρίου 2021
7 Δεκεμβρίου 2021
11, 18, 25 Ιανουαρίου 2022

Τρίτη, 20:00-22:00

Διάλεξη στο αμφιθέατρο
Κύκλος 6 διαλέξεων: 65€, 30€
Μεμονωμένη διάλεξη: 12€, 8€

Τηλεδιάλεξη σε live streaming
Κύκλος 6 διαλέξεων: 50€
Μεμονωμένη διάλεξη: 10€

Η είσοδος στο αμφιθέατρο επιτρέπεται με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης