Το Μουσείο Georg Kolbe φιλοξενεί μια υπέροχη έκθεση της Λέικο Ικεμούρα με τίτλο “Witty Witches” που αναφέρεται με έναν ανατρεπτικό και χιουμοριστικό τρόπο στην ελκυστική και συνάμα τρομακτική δύναμη των φιγούρων της καλλιτέχνιδας. Η «κλωστή» που ενώνει τα έργα είναι η έννοια της μεταμόρφωσης, όπως φανερώνουν οι αγαπημένες της υβριδικές μορφές ανθρώπων, ζώων και φυτών. Η καλλιτέχνης καταφέρνει να αναδείξει την ένταση ανάμεσα στην τέχνη και τη φύση, ανάμεσα στο γνωστό και το αλλόκοτο, αλλά και την παροδικότητα της ζωής με έναν απροσδιόριστο τρόπο.
Το έργο της περιλαμβάνει ζωγραφική, γλυπτική, σχέδιο και βίντεο, χωρίς κανένα ιεραρχικό διαχωρισμό. Αντιθέτως, τα διάφορα μέσα αλληλοσυμπληρώνονται, ανοίγουν διάλογο μεταξύ τους και πραγματεύονται σχετιζόμενα θέματα, ανάμεσα τους το Αρχιτεκτονικό και το Οργανικό, το φως και το σκοτάδι, το ποπ και το παραδοσιακό κ.α.
Τα νεαρά κορίτσια
Η μετάβαση από την παιδική ηλικία των κοριτσιών στην εφηβεία και την ενηλικίωση αποτελούν βασικό θέμα των αναζητήσεων της καλλιτέχνιδας. Ζωγραφικά έργα και γλυπτά εξετάζουν με τρόπο ευαίσθητο και ταυτόχρονα φοβερό τα στάδια της μεταμόρφωσης αυτής. Φιγούρες μικρών κοριτσιών ξαπλωμένες στο πάτωμα μοιάζουν με λουλούδια, τα σώματά τους ανοικτά με πρόσβαση της ματιάς του θεατή στο εσωτερικό τους, μετατρέποντας το ονειρικό σε απόκοσμο θέαμα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Usagi
Οι φιγούρες Usagi (ιαπων. λαγός) της Ικεμούρα αποτελούν υβριδικά όντα ανθρώπου-λαγού, τα οποία σχηματίζουν ένα καταφύγιο με τις μεγάλες, ανοιχτές τους φούστες. Μέσα από τις τρύπες στις φούστες που «δημιουργούν» έναν ουρανό με αστέρια, το φως εισέρχεται στο εσωτερικό του γλυπτού, φέρνοντας στο νου το ουράνιο ένδυμα της Παναγίας. Αλλά και τα διπλωμένα χέρια επίσης έχουν αναφορές σε θρησκευτικές παραδόσεις: στην ιαπωνική και βουδιστική μυθολογία οι λαγοί είναι σύμβολα του ελέους, της φροντίδας και της ανιδιοτέλειας. Η Ικεμούρα συνδυάζει όχι μόνο την ανθρώπινη με τη ζωική φύση, αλλά και τη χριστιανική με τη βουδιστική εικονογραφία για να δημιουργήσει φανταστικά όντα, τα οποία αντιπροσωπεύουν την προστασία και τη συμπόνοια. Απέναντι από τους ανθρώπους-λαγούς είναι τοποθετημένοι σκουρόχρωμοι πίνακες που φέρουν μια αίσθηση απειλής και χάους, όμως οι λεπτές ακτίνες φωτός που ξεπροβάλλουν παραπέμπουν στην ελπίδα.
Τα γλυπτά από γυαλί και οι κρεμαστές πήλινες φιγούρες
Η Ικεμούρα χρησιμοποιεί το γυαλί ως υλικό για τα γλυπτά της από το 2020. Την ενδιαφέρει πρωτίστως η εντύπωση που δημιουργεί η αμφίδρομη σχέση του γυαλιού με το φως. Στα ανοιχτόχρωμα έργα το φως διαχέεται με διάφορους τρόπους, ενώ τα σκουρόχρωμα το «καταβροχθίζουν». Οι εναλλαγές όμως του φωτός στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια της μέρας και οι κινήσεις των θεατών μέσα στο χώρο βοηθούν στη διαμόρφωση συνεχών μεταμορφώσεων των γλυπτών και «διαλύοντας» τη στατικότητα τους τα θέτουν σε κίνηση. Η έννοια της μεταμόρφωσης εμφανίζεται και πάλι στις κρεμαστές φιγούρες από πηλό που θυμίζουν προνύμφες, με τα σκοτεινά πρόσωπα τους να προκαλούν μια αίσθηση μυστηρίου. Ακόμα και μπουμπούκια που είναι έτοιμα να ανθίσουν μπορεί να «διακρίνει» ο θεατής σε αυτά τα γλυπτά, που εκπέμπουν αναμφίβολα την υπαινικτική φύση και προτίμηση της Ικεμούρα για το αινιγματικό και το ασαφές.
Memento mori
Στην εγκατάσταση με ήχο και βίντεο στο φόντο, η οριζόντια στάση της ξαπλωμένης φιγούρας θυμίζει ταφικά γλυπτά της δυτικής παράδοσης. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου είναι ακαθόριστα, το σώμα έχει «σκαφτεί» και το εσωτερικό του παραμένει προσβάσιμο στη ματιά μας. Η φιγούρα βρίσκεται σε έναν ενδιάμεσο τόπο, ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, στην ακμή και την παρακμή. Στο βίντεο ζωγραφικά έργα της καλλιτέχνιδας συγχωνεύονται, καθώς τοπία αλλάζουν αργά. Στην επιφάνεια εμφανίζονται πρόσωπα που μοιάζουν άυλα και διασχίζουν τα τοπία, προωθώντας τη μεταμόρφωση μέσα από την αέναη κίνηση και αλληλεπίδραση των προσώπων και των τοπίων.
Πηγές: Κείμενα της έκθεσης
Photo Credit: Βασιλική Βαγενού | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Memento mori, Leiko Ikemura (Λέικο Ικεμούρα)