Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παρουσιάζει τη συναυλία «Γυναικείες φωνές στο δημοτικό τραγούδι» την Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου 2012.
Η συναυλία είναι αφιερωμένη στην κορυφαία ερμηνεύτρια Δόμνα Σαμίου. Μια γυναίκα που έχει γράψει ιστορία στο χώρο του δημοτικού μας τραγουδιού, τόσο με τη φωνή της, το ήθος, το ύφος και τις αυθεντικές εκτελέσεις της όσο και με την εμπεριστατωμένη γνώση της πάνω στο αντικείμενο της παραδοσιακής μας μουσικής μέσα από την πολύχρονη έρευνα και καταγραφή της.
Με τραγούδια του κύκλου της ζωής(νανουρίσματα, του γάμου, της ξενιτιάς, μοιρολόγια) αλλά και παλαιότατες αφηγηματικές μπαλάντες με δραματικό περιεχόμενο (παραλογές) που παραπέμπουν στο αρχαίο δράμα συναντάμε τις γυναίκες στην παράδοση του δημοτικού τραγουδιού. Ιέρειες στις «διαβατήριες» τελετές (που σχετίζονται με τη γέννηση, το γάμο, το θάνατο και την επικοινωνία με τα υπερφυσικά στοιχεία), οι γυναίκες διαχειρίζονται έναν ευρύτατο κύκλο τραγουδιών με έντονα συμβολικό περιεχόμενο και λειτουργίες.
Οι «Γυναικείες φωνές στο δημοτικό τραγούδι», «μέσο επικοινωνίας» ανάμεσα στον πραγματικό και τον υπερφυσικό κόσμο, έχουν τον πρώτο λόγο στην τέταρτη κατά σειρά συναυλία του Αφιερώματος στους Δεξιοτέχνες της Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής – σε επιμέλεια Λάμπρου Λιάβα – που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 29 Φεβρουαρίου, στις 8.30 το βράδυ, στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Η Σειρά Δεξιοτέχνες της Ελληνικής Δημοτικής Μουσικής εντάσσεται στο πλαίσιο του Κύκλου Ελληνική Μουσική.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Σαβίνα Γιαννάτου, η Κατερίνα Ζάκκα, η Μαρία Κώτη, η Κατερίνα Παπαδοπούλου, η Γιασεμή Σαραγούδα μας ταξιδεύουν στην παράδοση με τραγούδια από την Ήπειρο και την Κρήτη μέχρι την Μικρά Ασία.
Μαζί τους δεξιοτέχνες της παραδοσιακής μας μουσικής (Σαραγούδας, Αρκαδόπουλος, Σινόπουλος, Τσιαμούλης κ.α.)
Χορεύουν και τραγουδούν οι γυναίκες από τη Νέα Ερυθραία
Οι επιλογές στη συναυλία καλύπτουν πολλά και διαφορετικά μουσικά είδη απ’ όλες τις περιοχές του Ελληνισμού καθώς και διαφορετικές τεχνικές τραγουδίσματος. Οι συμμετοχές περιλαμβάνουν ‘επαγγελματίες’ τραγουδίστριες – τη Σαβίνα Γιαννάτου, τη σπουδαία σύγχρονη ερμηνεύτρια που έχει ταυτιστεί στη συνείδησή μας με τις «μουσικές του κόσμου», την αυθεντική ερμηνεύτρια των ηπειρώτικων τραγουδιών Κατερίνα Ζάκκα, την Ηρακλειώτισσα τραγουδίστρια του συγκροτήματος «Χαίνηδες», Μαρία Κώτη, την Κατερίνα Παπαδοπούλου που μας ταξιδεύει στον μακρινό Πόντο και ιδιαίτερη πατρίδα της, τη Σμυρνιά Γιασεμή Σαραγούδα (σύζυγο του κορυφαίου λαϊκού δεξιοτέχνη του ουτιού Νίκου Σαραγούδα που θα τη συνοδεύσει επί σκηνής), μεγάλη ερμηνεύτρια του μικρασιάτικου τραγουδιού – όσο και απλές γυναίκες που τραγουδούν και, ταυτοχρόνως, χορεύουν σε γιορτές, έθιμα και τελετουργίες αλλά και στην καθημερινή τους ζωή όπως συμβαίνει με τις Γυναίκες από τη Νέα Ερυθραία.
Στο πλευρό τους εμφανίζονται ακόμη
οι μουσικοί Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος (κλαρίνο), Σωκράτης Σινόπουλος (ποντιακή και πολίτικη λύρα, πολίτικο λαούτο), Χρίστος Τσιαμούλης (ούτι, λαούτο), Πάνος Δημητρακόπουλος (κανονάκι), Στέλλα Βαλάση (σαντούρι) και Κώστας Μερετάκης (κρουστά).
Ο εθνομουσικολόγος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων, Λάμπρος Λιάβας, βάζει την υπογραφή του στην επιμέλεια του αφιερώματος που δίνει την ευκαιρία στο κοινό να έρθει σε άμεση επαφή με κορυφαίους δεξιοτέχνες της λαϊκής μας παράδοσης που παρουσιάζουν αντιπροσωπευτικά κομμάτια από πολλές περιοχές της Ελλάδας καθώς και από τις «άκρες του ελληνισμού» (Μικρά Ασία, Πόντο, Καππαδοκία).
Στην τέταρτη κατά σειρά συναυλία του Αφιερώματος στους Δεξιοτέχνες της Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής, γυναίκες προερχόμενες από διαφορετικές γενιές, χώρους και «σχολές» του δημοτικού τραγουδιού, «επαγγελματίες» και μή, αποδίδουν άλλοτε με παραδοσιακό ύφος κι άλλοτε με έθνικ αποχρώσεις αντιπροσωπευτικά δείγματα της τέχνης τους, με επιλογές από το ρεπερτόριο της στεριανής και της θαλασσινής Ελλάδας καθώς και από τις «Άκρες του Ελληνισμού» (Μικρά Ασία, Πόντο).
Η αειθαλής Γιασεμή Σαραγούδα με καταγωγή από παλιά μουσική οικογένεια της Σμύρνης, ερμηνεύει παραδοσιακά μικρασιάτικα τραγούδια – κάτι που κάνει από τα 16 της χρόνια – συνοδεία του συζύγου της, κορυφαίου ουτίστα Νίκου Σαραγούδα.
Η βαθειά γνώστρια των ηπειρώτικων μοιρολογιών και τραγουδιώντης ξενιτιάς Κατερίνα Ζάκκα επικοινωνεί μέσα από την αυθεντικότητα της ερμηνείας της το συναίσθημα του πόνου και της απώλειας της γυναίκας που μένει πίσω αποχαιρετώντας πεθαμένους ή φευγάτους.
Η Κατερίνα Παπαδοπούλου μας ταξιδεύει στην ιδιαίτερη πατρίδα της, ερμηνεύοντας τραγούδια από τον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη και το γειτονικό Αιγαίο, με τον σύζυγό της, Σωκράτη Σινόπουλο, να τη συνοδεύει στην ποντιακή και την πολίτικη λύρα και το πολίτικο λαούτο ενώ η τραγουδίστρια των «Χαίνηδων», Μαρία Κώτη, μας μεταφέρει στην Κρήτη ερμηνεύοντας «ταμπαχανιώτικα» ή αλλιώς «κρητικά ρεμπέτικα»: αστικά λαϊκά τραγούδια που συνδυάζουν το μικρασιάτικο με το κρητικό μουσικό ιδίωμα σ’ ένα ιδιότυπο ρεπερτόριο.
Τον πολύ ιδιαίτερο ρόλο της γυναίκας ως «ιέρειας» στις «διαβατήριες» τελετές (όπως τα «νανουρίσματα» που σχετίζονται με τη γέννηση, τα τραγούδια του γάμου ή τα μοιρολόγια) και αφηγήτριας σε παλαιότατες μπαλάντες με δραματικό περιεχόμενο (παραλογές) που παραπέμπουν στο αρχαίο δράμα, έχει η σπουδαία ερμηνεύτρια και συνθέτρια Σαβίνα Γιαννάτου, η σύγχρονη δική μας «φωνή της Μεσογείου και του κόσμου», όπως την έχουν αποκαλέσει.
Στο αποκορύφωμα της βραδιάς, οι Γυναίκες από τη Νέα Ερυθραία – μια ξεχωριστή παρέα «φιλενάδων» με καταγωγή από την ιωνική Ερυθραία της Μικράς Ασίας, οι οποίες στην καθημερινή τους ζωή διοργανώνουν σε σταθερή βάση γνήσια μικρασιάτικα γλέντια και τελετουργίες, υπόσχονται να συμπαρασύρουν με το τραγούδι, τη μουσική και το χορό τους – τα στοιχεία, δηλαδή, που συναποτελούν την «ομοούσια κι αδιαίρετη τριάδα του λαϊκού μας πολιτισμού» – το κοινό του Μεγάρου, καλώντας το να γίνει κοινωνό μιας φιλοσοφίας ζωής που υπακούει στην ενεργή συμμετοχή και την αυθεντικότητα της έκφρασης.