Οι κεφαλές του Κέρβερου: Αγώνες επιβίωσης δια χειρός Μπένετ

Ο Κέρβερος ήταν ο μυθικός προστάτης και φύλακας του Άδη που έφερε την μορφή σκύλου με τρία κεφάλια και ο οποίος έχει πρωταγωνιστήσει και απεικονιστεί σε πλήθος αγγείων της αρχαιότητας. Αυτός ο τρομακτικός σκύλος που είχε για αδερφό τον αετό που έτρωγε το συκώτι του Προμηθέα χρησιμοποιείται από την συγγραφέα για να προσδώσει στο μυθιστόρημά της έναν φανταστικό μα και τρομακτικό κόσμο που όμως θα μπορούσε σε χρόνο μελλοντικό να αποτελούσε και μία φρικτή πλην υπαρκτή πραγματικότητα. Μέσα στο μυθιστόρημα αναφέρεται πως οι κεφαλές του Κέρβερου κατασκευάστηκαν από τον κορυφαίο Μπενβενούτο Τσελίνι για την προστασία του δούκα της Φλωρεντίας, άρα υπάρχει ένας θρύλος που αναβιώνει και η συγγραφέας υφαίνει το δικό της δίχτυ ιστορίας μεταφέροντας δράση και γνώση.

Πριν ακόμα από τον Όργουελ και τον Φίλιπ Ντικ και έναν αιώνα πίσω, η Γερτρούδη Μπάροουζ Μπένετ πατώντας πάνω στο εμβληματικό έργο τόσο του Δάντη – Κόλαση, Καθαρτήριο, Παράδεισος – όσο και του Μίλτον – Χαμένος παράδεισος – με ρηξικέλευθο τρόπο ανακοινώνει έναν όρο που τα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσει, αυτόν του δυστοπικού μυθιστορήματος. Οξυδερκής και προφητική η ματιά της στον κόσμο των επόμενων χρόνων, ίσως βλέποντας από νωρίς έναν πόλεμο πέρα από εθνικότητες, έναν αγώνα για την ίδια την επιβίωση.

Ιχνηλατώντας το αλλόκοτο μέλλον της ανθρωπότητας “

… αυτά τα αστέρια λένε κάτι άλλο. Βρισκόμαστε σίγουρα κάπου στη Γη. Σε άλλο γεωγραφικό μήκος ίσως, αλλά στο δικό μας γεωγραφικό πλάτος, ή σχεδόν, κι ας νύχτωσε έτσι απότομα όπως στους τροπικούς. Αν όμως βρισκόμασταν στους τροπικούς, θα ‘πρεπε να βλέπουμε έναν ουρανό διαφορετικό απ’ αυτόν”. Όσα αναφέρει η συγγραφέας στο απόσπασμα αυτό δείχνουν την ύπαρξη ενός κόσμου εντελώς διαφορετικού από εκείνον που οι τρεις πρωταγωνιστές γνωρίζουν, εκεί όπου επικρατεί ένας κυκεώνας ανεξήγητων γεγονότων, εκεί όπου όλα φαίνονται ξένα και εκκεντρικά, όλα θυμίζουν Γη αλλά είναι μία παράξενη συγκυρία που χρήζει ερμηνείας και ανάλυσης. Σε αυτόν τον νέο κόσμο κυριαρχούν δυνάμεις καταπίεσης, αλληλοσπαραγμού και για αυτό θα πρέπει οι τρεις ήρωες της Μπένετ να επιστρατεύσουν κάθε σπιθαμή των αντοχών τους για να ξεφύγουν σώοι και αβλαβείς από την δίνη του κυκλώνα και κυρίως να μην φαγωθούν μεταξύ τους.

Αγωνία και ανησυχία επικρατεί στις τάξεις των ανθρώπων που βλέπουν να έχουν μεταφερθεί σε ένα απόκοσμο περιβάλλον και όλα είναι μετέωρα. Πρόκειται εμμέσως πλην σαφώς για έναν κόσμο όπου θα κυριαρχήσει η τρομοκρατία δια της συμπεριφοράς και του αυταρχισμού, εκεί όπου οι κεφαλές του Κέρβερου, οι προστάτες της Νέας αυτής Γης, οι λεγόμενοι Υπηρέτες του Πεν και οι οποίοι ορίζουν πια το παιχνίδι της διακυβέρνησης με μία μέθοδο που θυμίζει αρένα. Αυτοί είναι πλέον που θα κινούν πια τα νήματα, σε αυτούς θα εναπόκειται να αποφασίσουν και οι τρεις ήρωες θα κληθούν να παλέψουν μεταξύ τους. Είναι μία έκφανση ενός κόσμου που έχει οδηγηθεί στην αυτοεξόντωση, σε έναν νέο Άδη όπου ο άνθρωπος του 1918 δεν έχει καμία δύναμη, την έχει απολέσει και τώρα άλλοι έχουν την μοίρα στα χέρια τους. Ζοφερή η νέα πραγματικότητα για το μέλλον των ανθρώπων και από την κατάληψη της εξουσίας εξαρτώνται όλοι και όλα.

Οι τρεις πρωταγωνιστές έχουν αναστατωθεί, συγκλονιστεί και τρομοκρατηθεί από το νέο πλαίσιο και πλέον με κάθε τρόπο και κόστος οφείλουν να βρουν λύσεις και να αναλάβουν δράση για να μην καταλήξουν θύματα των ίδιων των αγώνων επιβίωσης. Είναι δεδομένο πια ότι θα αντιμετωπίσουν μία ανείπωτη βαρβαρότητα και μία αγριότητα από την οποία θα πρέπει να ξεφύγουν όσο πιο γρήγορα γίνεται γιατί τίθεται εν κινδύνω τελικά η ίδια τους η ζωή. Το μέλλον κρέμεται από την δική τους επιτυχία να ξεπεράσουν τα εμπόδια, να σχεδιάσουν την απόδρασή τους από έναν σκοτεινό κόσμο που θα τους καταδικάσει αργά ή γρήγορα σε βέβαιο θάνατο γιατί εδώ ισχύει ότι ο θάνατός σου είναι η ζωή μου.

Η συγγραφέας δίνει στο μυθιστόρημα έναν αδιαμφισβήτητο δραματικό τόνο και μία υπερβολή, έναν χαρακτήρα εξαιρετικά εξωπραγματικό γιατί επιθυμία της και σκοπός της είναι να καταδείξει τα όσα συμβαίνουν σε έναν κόσμο που ολοένα αλλάζει δίχως κανέναν περιορισμό, δίχως καμία ηθική αναστολή. Και ας μην ξεχνάμε πως όλα αυτά λαμβάνουν χώρα εν έτει 1918 με το βλέμμα όμως σε έναν κόσμο διακόσια χρόνια μετά. Ήδη βρισκόμαστε έναν αιώνα αργότερα και το 2118 είναι αρκετά κοντά μας ενώ όσα συμβαίνουν στην σημερινή εποχή με την βία, τις ανισότητες και όλα τα δραματικά γεγονότα στον πλανήτη Γη δεν δείχνουν να απέχουν και τόσο από τα όσα η συγγραφέας αφηγείται τόσο απροκάλυπτα.

Κινδυνεύει η ίδια μας η ανθρώπινη φύση από έναν ενδεχόμενο εξωγενή παράγοντα και πρέπει πριν να είναι αργά να αφυπνιστούμε; Η συγγραφέας ουσιαστικά θέτει έμμεσα ερωτήματα που ο αναγνώστης καλείται να διαβλέψει και ύστερα να στοχαστεί πάνω σε αυτά με το βλέμμα σε καίριους προβληματισμούς που δεν είναι εμφανείς δια γυμνού οφθαλμού. Η Βαϊόλα, ο Ρόμπερτ και ο Τέρι, οι τρεις πρωταγωνιστές της Μπένετ βρίσκονται σε θέση άμυνας, αναζητούν εξηγήσεις με τον δεύτερο να διερωτάται εύλογα: “Για ποιο πραγματικό αδίκημα μπορεί να ήταν ένοχοι; Κάτω από τον επιφανειακό παραλογισμό είχε αρχίσει να διαισθάνεται κάτι κρυφό και επικίνδυνο ͘ κάτι που το μυαλό του δεν μπορούσε ακόμα να το συλλάβει, αλλά που μπορεί να τους φανερωνόταν στο Δημαρχείο”. Ένα πραγματικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας πλέον διαθέσιμο στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μέσα από την εξαιρετική μετάφραση του σπουδαίου μεταφραστή και πεζογράφου Μιχάλη Μακρόπουλου.

Αποσπάσματα από το βιβλίο

“Κατά πάσα πιθανότητα, αν το δούμε από σύγχρονη σκοπιά, το περιεχόμενο είναι κάποιου είδους δηλητήριο που μπορεί να το είχε ένας Φλωρεντινός δούκας για αυτοπροστασία ή για να καταστρέψει τους εχθρούς του”

“Θέλω τον κρατούμενο ως μάρτυρα, ή μάλλον όχι, δεν τον θέλω. Κάποιος που έχει βεβηλώσει το βασίλειο της ιερής γνώσης πρέπει να πεθάνει το γρηγορότερο. Ρίξτε τον στο πηγάδι!”

Διαβάστε επίσης:

Οι κεφαλές του Κέρβερου: To μυθιστόρημα της Φράνσις Στήβενς από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος