Οι μεγάλες εικαστικές διοργανώσεις του 2019

Μια από τις απολαύσεις που ακολουθεί τη μελαγχολία μετά τις γιορτές είναι η επισκόπηση της νέας χρονιάς και το τι θα φέρει στον χώρο της τέχνης και των μουσείων. Όπως πάντα, πολυαναμενόμενες εκθέσεις, μεγάλα ονόματα αλλά και αφανείς ήρωες και ανατροπές, εγκαίνια νέων μουσείων και Biennale, κρύβονται στην πολιτιστική ατζέντα των μεγάλων πόλεων της Ευρώπης και διεθνώς.

ΛΟΝΔΙΝΟ

Tate Modern

Olafur Eliasson

11 Ιουλίου 2019 – 5 Ιανουαρίου 2020

Μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του Olafur Eliasson οργανώνει για πρώτη φορά στην πορεία του, η Tate Modern. Ο διάσημος Ισλανδο-Δανός καλλιτέχνης, του οποίου η εγκατάσταση ‘Weather Project’ με τον τεράστιο ήλιο να ανατέλλει στην Turbine Hall της Tate Modern το 2003 άφησε ιστορία, επιστρέφει με τις μνημειώδεις εγκαταστάσεις του, κυρίως περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, καθώς και νέα έργα, που εξυμνούν την τέχνη ως συλλογική εμπειρία.

Tate Britain

Van Gogh and Britain

27 Μαρτίου – 11 Αυγούστου 2019

Ο Van Gogh έχει την τιμητική του φέτος στο Λονδίνο, μια δεκαετία σχεδόν μετά από την μεγάλη έκθεση της Royal Academy. Η πολυαναμενόμενη έκθεση φιλοδοξεί να δώσει μια διαφορετική ματιά στο έργο του αγαπημένου ζωγράφου, εξετάζοντας το σε σχέση με την παραμονή του στην βρετανική μητρόπολη. Όντας νεαρός μαθητευόμενος στο εμπόριο τέχνης, ο Van Gogh έμεινε λίγα χρόνια στο Λονδίνο και το ερωτεύτηκε, όπως μαρτυρούν τα γράμματα προς τον αδερφό του. Με 45 έργα η έκθεση εξερευνά την εμπειρία του εκεί, το πώς επηρεάστηκε από την τέχνη των «κλασικών» της μητρόπολης, καθώς και την δική του επιρροή στους Βρετανούς ζωγράφους, σύγχρονους και μεταγενέστερους.

Royal Academy of Arts

Bill Viola / Michelangelo: Life Death Rebirth

26 Ιανουαρίου – 31 Μαρτίου 2019

Δύο καλλιτέχνες που τους χωρίζουν αιώνες, ωστόσο το έργο τους μιλά για διαχρονικά και πανανθρώπινα ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, φέρνει μαζί η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών. Ο μεγάλος δάσκαλος της Αναγέννησης, Michelangelo, συναντά τον τον πρωτοπόρο της βίντεο τέχνης, Bill Viola, σε ένα ιδιαίτερο πάντρεμα που αναζητά συγγένειες μεταξύ των δύο. Δώδεκα καθηλωτικές βίντεο εγκαταστάσεις του Viola που διατρέχουν τον κύκλο της ζωής, συνομιλούν με 14 σχέδια ιδιαίτερης συναισθηματικής δύναμης του Michelangelo, σε μια έκθεση που αναμένεται να συζητηθεί.

Barbican

Lee Krasner: Living Colour

30 Μαΐου – 1 Σεπτεμβρίου 2019

Την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση της ζωγράφου στην Ευρώπη οργανώνει το Barbican. Η Lee Krasner (1908-1984) παρόλο που υπήρξε μία από τους πρωτοπόρους του αμερικανικού Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού, στην Ευρώπη τουλάχιστον δεν έχει τύχει της αναγνώρισης που της αξίζει, μένοντας στη σκιά του συντρόφου της Jackson Pollock. Η έκθεση συγκεντρώνει εκατό έργα της εξαιρετικά παραγωγικής ζωγράφου από όλη την 50χρονη πορεία της, αναδεικνύοντας την ικανότητα της να πρωτοπορεί και να ελίσσεται σε διαφορετικά εκφραστικά μέσα και στυλ.

ΒΕΡΟΛΙΝΟ

Alte Nationalgalerie

Παλεύοντας για ορατότητα – Γυναίκες Καλλιτέχνιδες στην Εθνική Πινακοθήκη πριν το 1919

11 Οκτωβρίου 2019 – 26 Ιανουαρίου 2020

Πέρασαν μόλις εκατό χρόνια από τότε που οι πρώτες γυναίκες καλλιτέχνιδες μπόρεσαν να γίνουν δεκτές στην Ακαδημία Τεχνών του Βερολίνου. Μεγάλο στυλιστικό εύρος, γνωστά ονόματα (Sabine Lepsius, Käthe Kollwitz), αλλά κυρίως ζωγράφοι και γλύπτριες πολύ λιγότερο γνωστές που παρουσιάζονται πρώτη φορά σε έκθεση της Παλαιάς Εθνικής Πινακοθήκης, πρόκειται να αναδειχθούν μέσα από αυτή την έκθεση-έρευνα, που επιχειρεί να ταρακουνήσει τον κανόνα της ιστορίας της τέχνης.

Akademie der Künste

Käthe Kollwitz Prize 2019. Hito Steyerl

21 Φεβρουαρίου – 14 Απριλίου 2019

Όπως κάθε χρονιά το μεγάλου κύρους βραβείο Käthe Kollwitz, τιμά τον νικητή με μια έκθεση στην Akademie der Künste. Η νικήτρια του 2019 Hito Steyerl ασκεί τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη επίδραση με ένα δυνατό έργο, που φέρει έντονο πολιτικό και κοινωνικό πρόσημο. Η ροή της πληροφορίας στην ψηφιακή πραγματικότητα, οι πολιτικές της εξουσίας, ο ρόλος της τέχνης στην κοινωνία είναι οι βασικότεροι άξονες του έργου της, που αποτελείται κυρίως από βίντεο, εγκαταστάσεις και δοκίμια.

ΠΑΡΙΣΙ  

Λούβρο

Leonardo da Vinci

24 Οκτωβρίου 2019 – 24 Φεβρουαρίου 2020

Η πολυαναμενόμενη έκθεση έρχεται το φθινόπωρο στο Λούβρο, με αφορμή τα 500 χρόνια από το θάνατό του Leonardo. Αποτέλεσμα μιας δεκαετούς έρευνας από τους ειδικούς του μουσείου, η blockbuster έκθεση πρόκειται να φέρει στο φως αποκαλύψεις σε σχέση με τη ζωή και το έργο της ιδιοφυΐας της τέχνης και της επιστήμης. Το Λούβρο που έχει στην κατοχή του ήδη πέντε πίνακες του Leonardo, το 1/3 του συνόλου των έργων του δηλαδή, φιλοδοξεί να φέρει μαζί όσο το δυνατόν περισσότερα έργα, ακόμη και το Salvator Mundi, το ακριβότερο έργο που πωλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία.

Jeu de Paume

Luigi Ghirri – Cartes et territoires

12 Φεβρουαρίου – 2 Ιουνίου 2019

Την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση εκτός της γενέτειράς του, οργανώνει το Jeu de Paume του Παρισιού, για το έργο του σημαντικού Ιταλού φωτογράφου. Ο Luigi Ghirri (1943-1992) παρά τη σύντομη ζωή του, υπήρξε πρωτοπόρος στη σύγχρονη έγχρωμη φωτογραφία και θεωρείται πρόδρομος των ρευμάτων που καθιερώθηκαν αργότερα στην Αμερική ως New Color και New Topographics. Η έκθεση επικεντρώνεται στο εξαιρετικά επιδραστικό έργο του της δεκαετίας του ’70, που έφερε νέους τρόπους προσέγγισης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, της ανθρώπινης επέμβασης, και της κοινότοπης καθημερινότητας.

Biennale

Με τις Biennale να πληθαίνουν ολοένα και περισσότερα και τη λίστα να φτάνει σχεδόν τις 250 ανά τον κόσμο, κάθε χρονιά είναι ενδιαφέρουσα. Κάποιες χρονιές όμως, αναμφίβολα είναι πιο σημαντικές:

58^η Biennale της Βενετίας

May You live in Interesting Times

11 Μαΐου – 24 Νοεμβρίου 2019

«Είθε να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς», με την κινέζικη ρήση-κατάρα για τίτλο, ο επιμελητής της 58^ης Μπιενάλε και διευθυντής της λονδρέζικης Hayward Gallery, Ralph Rugoff, εύλογα θα φέρει μαζί έργα που αντικατοπτρίζουν την ταραχώδη εποχή που ζούμε, στοχεύοντας παράλληλα σε μια διαδραστική για το κοινό έκθεση. Highlights αναμένεται να είναι η αντιπροσώπευση της Σκωτίας από την Charlotte Prodger που κέρδισε το Turner Prize το 2018, το περίπτερο της Βραζιλίας που εκπροσωπείται από το duo Bárbara Wagner & Benjamin de Burca, καθώς και το περίπτερο της Γερμανίας με την αινιγματική Natascha Süder Happelmann. Το ελληνικό περίπτερο επιμελείται η Κατερίνα Τσέλου με καλλιτέχνες τους Ζάφο Ξαγοράρη, Εύα Στεφανή και Πάνο Χαραλάμπους.

16^η Biennale της Κωνσταντινούπολης

Έβδομη Ήπειρος

14 Σεπτεμβρίου – 10 Νοεμβρίου 2019

Με επιμελητή τον Nicolas Bourriaud και δεδομένης της αιχμηρής ματιάς που παραδοσιακά έχει ο θεσμός, η φετινή Biennale της Κωνσταντινούπολης δεν μπορεί παρά να αντικατοπτρίσει τις αντίξοες πολιτικές συνθήκες της χώρας και ευρύτερα. Ο επιμελητής με βασικό θεματικό άξονα την εποχή του Ανθρωπόκαινου που διανύουμε, δανείζεται έννοιες από τον χώρο της μοριακής ανθρωπολογίας, και προμηνύει μια έκθεση που λειτουργεί ως «ανθρωπολογία ενός απο-κεντρωμένου κόσμου και ως αρχαιολογία του σήμερα».

14th Sharjah Biennial

Leaving the Eco-Chamber

7 Μαρτίου – 10 Ιουνίου 2019

Ένα πρωτότυπο σχήμα τριών διαφορετικών εκθέσεων από τρεις επιμελητές (Zoe Butt, Omar Kholeif, Claire Tancons) προτείνεται στη φετινή Biennale της Σάρτζας, εξερευνώντας νέους τρόπους παραγωγής τέχνης, εκεί που η ιστορία τείνει να γίνει μια φαντασίωση και κοινωνικοπολιτικές και ιδεολογικές παράμετροι καταρρέουν.

Whitney Biennial 2019

17 Μαΐου – 22 Σεπτεμβρίου 2019, Νέα Υόρκη

Πρωτοποριακή και ευαίσθητη στις νέες τάσεις, η Biennale του Μουσείου Whitney, ξεκίνησε το 1932 και έχει το κύρος της μακροβιότερης έκθεσης και του βαρόμετρου της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής στην Αμερική. Την φετινή έκδοση επιμελούνται η Jane Panetta και η Rujeko Hockley, από την επιμελητική ομάδα του μουσείου.

Εγκαίνια Νέων Μουσείων

National Museum of Qatar, Doha

Εγκαίνια Μάρτιος 2019

Το πολυαναμενόμενο μουσείο πρόκειται να ανοίξει μετά από καθυστερήσεις την άνοιξη του 2019. Σχεδιασμένο από τον Jean Nouvel, τον αρχιτέκτονα του Λούβρου στο Abu Dhabi,

η εντυπωσιακή του φόρμα είναι εμπνευσμένη από τα ρόδα της ερήμου. Τα εκθέματα του μουσείου θα ακολουθούν την ιστορία του Qatar από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι σήμερα μέσα από πρωτοποριακές, τεχνολογικά προηγμένες μουσειολογικές μεθόδους.

West Bund Art Museum Shanghai

Παράρτημα του Γαλλικού κέντρου σύγχρονης τέχνης Pompidou εγκαινιάζεται φέτος στη Σαγκάη, σε συνεργασία με την West Bund Group, επιχείρηση αρμόδια για την πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης. Με την πενταετή συμφωνία, το γαλλικό μουσείο θα συνδιοργανώσει ένα πλούσιο πρόγραμμα εκθέσεων και εκδηλώσεων με τη χρηματοδότηση της Σαγκάης. Το κτίριο που θα φιλοξενήσει το νέο μουσείο τέχνης είναι σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα David Chipperfield.

Bauhaus Μουσεία: Weimar, Dessau

Με αφορμή τα 100 χρόνια από την γέννηση του Bauhaus και πέραν των εκδηλώσεων που θα λάβουν χώρα σε πολλούς φορείς διεθνώς, δύο μουσεία πρόκειται να ανοίξουν στο Dessau και τη Weimar, το Σεπτέμβριο και τον Απρίλιο αντίστοιχα. Και στις δύο γερμανικές πόλεις, η πρωτοπόρος σχολή τέχνης και design είχε την έδρα της τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της (Weimar 1919-1925, Dessau 1925-1932) προτού μεταφερθεί στο Βερολίνο και τελικά κλείσει οριστικά από τους Ναζί το 1933.

The Shed, New York

Απρίλιος 2019

Ο πολυχώρος τέχνης The Shed με το εντυπωσιακό design των Diller Scofidio + Renfro ανοίγει την άνοιξη, στο Hudson Yards του δυτικού Μανχάταν. Με εργαλεία τον πειραματισμό, την πρωτοπορία και τη συνεργασία, το The Shed φιλοδοξεί να γίνει ένας κόμβος για τις παραστατικές και εικαστικές τέχνες και την ποπ κουλτούρα. Προσανατολίζεται εξίσου σε ένα εξωστρεφές διεθνές πρόγραμμα, σε συνεργασίες διαφορετικών πεδίων, αλλά και στον τοπικό αντίκτυπο, αναπτύσσοντας προγράμματα για την κοινότητα και residencies νέων καλλιτεχνών.

Academy Museum of Motion Pictures, Los Angeles

Η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου αποκτά επιτέλους το δικό της μουσείο μετά από πολυετή αναμονή. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία, το παρόν και το μέλλον της κινούμενης εικόνας, που βασίζεται στην πλούσια συλλογή της Ακαδημίας. Στεγασμένο στο πλήρως ανακατασκευασμένο θρυλικό πολυκατάστημα Wilshire May Company και με έναν θεαματικό θόλο σχεδιασμένο από τον Renzo Piano, θα φιλοξενεί προβολές, εκθεσιακούς χώρους, πολυχώρους για εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις.

Φωτογραφία: The Weather Project, Turbine Hall, Tate Modern, London, 2003 © Studio Olafur Eliasson