Οι νόμοι των συνόρων – Χαβιέρ Θέρκας: Κριτική βιβλίου

«Τα βιβλία δεν τα διαβάζουμε εμείς αλλά εκείνα εμάς», γράφει ο Χαβιέρ Θέρκας, στο νέο του βιβλίο «Οι νόμοι των συνόρων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη και καταθέτει το ερώτημα της ενηλικίωσης και της περιπέτειας του ανθρώπου μέσα σ’ αυτή, ιστορώντας παράλληλα την ενηλικίωση της χώρας του μέσα από τη μετάβασή της στη δημοκρατία, μετά το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο.

Δυο έφηβοι γνωρίζονται το καλοκαίρι του 1978. Ο κόσμος τους είναι διαφορετικός. Από τη μια υπάρχει η κοινωνία της φτώχιας, της παραβατικότητας, των αστέγων και των φτωχόσπιτων και από την άλλη ο κόσμος των αστών. Ο Ιγνάθιο Κάνιας και ο Γαλανομάτης, το πεπρωμένο του οποίου ταυτίζεται με τη βία.

Και ανάμεσά τους η Τεριέ, η γυναίκα που θα κινήσει τα νήματα της ιστορίας, ο κρυφός πόθος του Ιγνάθιου, του παιδιού που εκφοβίζεται στο σχολείο. Ο Γαλανομάτης από την άλλη έχει μια παραβατική συμπεριφορά που μοιραία θα τον οδηγήσει μερικά χρόνια αργότερα στη φυλακή με την Τεριέ να γίνεται ο λόγος για τον οποίο ο δικηγόρος πια ο Ιγνάθιο θα αναλάβει την υπεράσπισή του, έχοντας επιστρέψει σε μια ζωή φυσιολογική και κατορθώνοντας να κρύψει και τη δική του παραβατική συμπεριφορά στα χρόνια της εφηβείας…

Ο Θέρκας έχει πει σε συνέντευξή του ότι το βιβλίο αυτό είναι: «μια σύνθετη ιστορία αγάπης τριών ανθρώπων» αλλά πρόκειται κυρίως για τη σχέση του ανθρώπου με την ηλικία της επανάστασης και της εφηβικής ορμής, της εποχής του καθορισμού της προσωπικής του ταυτότητας και των πειραματισμών.
Αυτά σε πρώτο επίπεδο επειδή σε ένα δεύτερο αυτό που αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης είναι πως το βιβλίο καταγράφει μεν τα σύνορα τα οποία ορίζουν τα  όρια του καθενός και τις επιλογές τις δικές του αλλά και των κοινωνιών και τους μικρόκοσμων που αναπτύσσονται μέσα σ’ αυτές αλλά κυρίως για το τέλος του φρανκισμού και τη δημοκρατική εδραίωση στην Ιστορία της Ισπανίας με όλες τις επιπτώσεις που φέρει μια τόσο σημαντικά μεγάλη αλλαγή.

Ο Θέρκας δικαίως συγκαταλέγεται στους σημαντικούς συγγραφείς της σύγχρονης ισπανικής λογοτεχνίας. Πιστεύει ότι η λογοτεχνία μπορεί να γίνει μοχλός ανανέωσης μιας κοινωνίας και στήνει ένα σύμπαν μέσα στο οποίο ο αναγνώστης θα βρει αλήθειες που θα τον οδηγήσουν στη δική του ουσιαστική αλλαγή.

Ο αφηγηματικός κόσμος του κινείται μέσα στα όρια της ελευθερίας, της αλήθειας και της αναζήτησης των κοινωνικών δυνατοτήτων. Διεισδύοντας  με ευθύτητα στη βία της εφηβείας, στη βία των ταξικών διαχωρισμών και των διακρίσεων, πετυχαίνει να μας μεταφέρει την αγωνία για το τέλος μιας εποχής, το φόβο των αποκλεισμών και των αποκλίσεων, την ύπαρξη μιας ποικιλίας ηθικών αξιών και αληθειών. Και όλο αυτό το κάνει με ένα τρόπο σπουδαίο, με την αφήγηση να κορυφώνεται σταδιακά και να σηματοδοτεί την ερμηνεία τους ανάλογα με την οπτική γωνία από την οποία βλέπει τα πράγματα ο αναγνώστης. Η εξαιρετική μεταφορά του βιβλίου στην Ελληνική γλώσσα από την κ. Ζακοπούλου δίνει ένα κείμενο μεστό που διαβάζεται απνευστί.

Το βιβλίο του Χαβιέρ Θέρκας, Οι νόμοι των συνόρων, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.