Όλγα Μηλιαρέση-Φωκά – Risky Business: Έκθεση στην γκαλερί The Breeder

Η έκθεση “Risky Business”, με έργα που υπογράφει η Όλγα Μιλιαρέση-Φωκά, αποτελεί μια εξερεύνηση της έμφυλης ταυτότητας, των μέσων αναπαράστασής της, και της σύνθετης αλληλεπίδρασης μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου. Η έκθεση ανατρέπει τα όρια και προκαλεί τα δεδομένα πρότυπα, ενώ γίνεται έναυσμα για περισυλλογή και ενδοσκόπηση.

Η καλλιτέχνιδα μας προσκαλεί σε ένα κόσμο παιχνιδιού με τις λέξεις όπου εμβληματικά λογότυπα μεταμορφώνονται εννοιολογικά. Γραφικά σήματα, άμεσα αναγνωρίσιμα, οικεία, μέρος πλέον του οπτικού μας λεξιλογίου, αποκτούν νέα μορφή, διευρύνοντας τη νοηματοδότησή τους. Η ποπ αισθητική της Μηλιαρέση-Φωκά σε συνδυασμό με την καυστική της διάθεση παρέχει μια κριτική οπτική. Η έκθεση ανοίγει με μια εγκατάσταση στην πρόσοψη της γκαλερί – έντονα κόκκινα νέον γράμματα που σχηματίζουν την λέξη Risky (με τίτλο Risky Business/2023) – που χρησιμεύει ως σαγηνευτικός πρόλογος των αφηγήσεων που αναπτύσσονται στον εκθεσιακό χώρο.

Αντλώντας έμπνευση από την ομώνυμη ταινία του 1983, το Risky Business συνδυάζει την ανάληψη ρίσκων με στόχο την απόλαυση, προτρέποντας το κοινό να αμφισβητήσει τις κοινωνικές προσδοκίες και να αγκαλιάσει τους ‘κινδύνους’ που είναι εγγενείς στην επιδίωξη ονείρων και επιθυμιών. Ενσωματωμένο στον Αθηναϊκό αστικό ιστό, στο αντιφατικό σκηνικό της πόλης, το Risky Business συνδέει τον εξωτερικό με τον εσωτερικό χώρο και μετατρέπει την γκαλερί σε περιβάλλον δράσης. Οι επισκέπτες, καλούνται να γίνουν εξώφυλλο του περιοδικού VAGUE, μιας φαντασιακής έκδοσης για το έτος 2080.

Η απλή αλλαγή ενός γράμματος διαταράσσει τη νοηματοδότηση ενός εμβληματικού περιοδικού, μετατρέπει τον κόσμο λάμψης που πρεσβεύει σε κάτι κρυπτικό, θολώνει τα όρια παρουσίας και οφθαλμαπάτης. Αυτό που κάποτε ήταν συνώνυμο ενός φιλόδοξου τρόπου ζωής, τώρα αγκαλιάζει μια ποιητική ασάφεια, όπου τα νοήματα γίνονται ρευστά και αόριστα. Η εγκατάσταση The Future is Vague, 2023 αποτελείται από 12 καθρέφτες, ένα για κάθε μηνιαίο εξώφυλλο, συνυφαίνοντας προσωπικές εμπειρίες με τις ευρύτερες κοινωνικές επιταγές. Η Μηλιαρέση-Φωκά δημιουργεί έναν εσωτερικό διάλογο με καλλιτέχνες που εκτείνονται σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας της τέχνης – Lucas Samaras, Joan Jonas, Dan Graham, Olafur Eliasson – και που έχουν διερευνήσει τη χρήση ανακλαστικών επιφανειών στις πρακτικές τους. Αυτοί οι καλλιτέχνες εμβάθυναν στην αλληλεπίδραση καθρέφτη και θεαματικότητας, προσκαλώντας το κοινό να εξετάσει τον ενδιάμεσο χώρο, το στοιχείο του οριακού, της μετάβασης διευρύνοντας τις αισθητηριακές εμπειρίες· μινιμαλιστικά γλυπτά και λαβύρινθοι από κάτοπτρα προς διατάραξη της διαφοροποίησης μεταξύ ατόμου και αυτόνομου αντικειμένου τέχνης ενώ περφόρμανς έχουν αναγάγει τις αντανακλάσεις του κοινού σε ένα δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο οπτικό πεδίο, καθρεφτίζοντας το έδαφος των σχέσεων. Σκεπτόμενοι την καταναλωτική επιθυμία, την επιτήρηση και τις προκλήσεις του να ορίζουμε τον εαυτό μας μεμονωμένα, αποκάλυψαν τις διαστρωματώσεις της εμπορικής επιρροής και τον βαθύ αντίκτυπο των εξωτερικών προτύπων στις αντιλήψεις μας.

Οι καθρέφτες στο Risky Business, που δημιουργήθηκαν μέσα από μια χρονοβόρα διαδικασία εργασίας, αποτελούν ένα πολυεπίπεδο μωσαϊκό σημασιολογίας, συμβόλων, ιχνών γλώσσας και εικόνων. Μέσα από το χιούμορ και την ασάφεια, προσκαλούν το κοινό να αναλογιστεί την απεικόνιση του φύλου, ενθαρρύνοντας κριτικές οπτικές σχετικά με την πρόσληψη και απεικόνιση του γυναικείου ως έννοιας που είναι ρευστή και ανοιχτή. Οι καθρέφτες χρησιμεύουν ως σύμβολα αλήθειας, αυτο-αντανάκλασης και αυτογνωσίας, ενώ ταυτόχρονα συλλαμβάνουν την παροδική ουσία του εαυτού και αποκαλύπτουν το περίπλοκο μωσαϊκό των κατακερματισμένων ταυτοτήτων. Αποδυναμώνοντας την εξουσία της αντικειμενοποιητικής ματιάς, η έκθεση προκαλεί τις συμβατικές μας αντιλήψεις και σε μια διαδικασία συνεχούς αναθεώρησης.

Η εγκατάσταση δημιουργεί έναν διάλογο με τους επισκέπτες καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τις αντανακλάσεις τους, προσφέροντας μια μεταμορφωτική εμπειρία. Η έκθεση απελευθερώνεται από την παρούσα στασιμότητα, ξεκινώντας ένα ταξίδι προς κάτι που δεν είναι ακόμα εδώ, καθίσταται μαρτυρία των selfies-καθρεφτών-παραθύρων που προσφέρουν εικόνες μιας μελλοντικότητας. Το «εξώφυλλο» κάθε μήνα έχει απροσδόκητες ανατροπές, παρουσιάζοντας οικεία μέρη του σώματος ως ήρωες, συμβολικές αναπαραστάσεις παιχνιδιών και δυναμικών φύλου, ειρωνικές οικειοποιήσεις μάρκας, μεταμορφώσεις μέσω της δύναμης των λουλουδιών, ανεστραμμένες διαφημιστικές καμπάνιες, γλωσσικές μεταφορές και αναγραμματισμούς που ενθαρρύνουν τους θεατές να σχετιστούν με τις προσωπικές τους ιστορίες.

Τέλος, το LED έργο Get the Hell Out χρησιμεύει ως μια τολμηρή και επιδραστική δήλωση ενάντια στις έμφυλες προκαταλήψεις. Κλιμακώνει την αφήγηση μέσα από 10 στρατηγικά τοποθετημένα σήματα που αναγράφουν τη λέξη SEXIST, δείχνοντας σκωπτικά τηv έξοδο.

–Πάνος Γιαννικόπουλος, 2023

Όλγα Μηλιαρέση-Φωκά

H Όλγα Μηλιαρέση-Φωκά (γεν.1981) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε το MFA Photography & Related Media στο Parsons, The New School for Design στη Νέα Υόρκη το 2009. Πριν από αυτό πραγματοποίησε Foundation Studies σε Art & Design στο Central Saint Martins College of Art & Design και απέκτησε το πτυχίο της στη Φωτογραφία Μόδας στο London College of Fashion. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές αλλά και ομαδικές εκθέσεις σε χώρους τέχνης και μουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Επιλεγμένες ατομικές εκθέσεις: Perpetual Endangered Tempo, P.E.T Projects, Αθήνα ; GOODFEAR, σε συνεργασία με την Δέσποινα Δαμάσκου, SPAGHETTO SOLARIUM, The Breeder, Aθήνα; TEST THE WATERS, σε συνεργασία με τη Δέσποινα Δαμάσκου, Spaghetto Test, SPAGHETTO SOLARIUM, Βενετία; Sin City, Dio Horia Contemporary Art Platform, Mύκονος; Loves Me Loves Me Not, You Cannot Hide For More Than Seven Years Project by Despoina Damaskou Architecture Studio, Aθήνα; Coco Nuts, Dio Horia Contemporary Art Platform, Μύκονος.

Επιλεγμένες ομαδικές εκθέσεις: P.T.S.D.,επιμέλεια Λυδία Αντωνίου και Γιώργος Μπεκιράκης, Αθήνα; Sisterhood, επιμέλεια Angelo Plessas, Haus N Athen, Αθήνα; Who’s The Fairest Of Them All?, επιμέλεια Δέσποινα Δαμάσκου και Angelo Plessas, SPAGHETTO, Aθήνα με το P.E.T. Projects, Αθήνα για την Contemporary Istanbul; A Nice Pair, Spaghetto Test, Twenty One YES Hotels, Αθήνα; Condo Unit, SPAGHETTO, Aθήνα, συνεργατική έκθεση από 10 διεθνείς γκαλερί, σε διοργάνωση Τhe Breeder, Aθήνα; Highlight: Gramercy, επιμέλεια Paul Efstathiou και Eleanor Flatow, National Arts Club, Νέα Υόρκη; Galerie Utopia / Nowhereland Part II, επιμέλεια Tjorg Douglas Beer, Aμβούργο; Dancing Goddesses, επιμέλεια Μαρίνα Βρανοπούλου, Dio Horia, Mύκονος; Cultural Memories, επιμέλεια Πέτρος Κοσμάς, Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου; It Looks Like Up To Me, Eleni Koroneou Gallery, Αθήνα; The Diary of a Seamstress, επιμέλεια Έφη Φαλίδα, Antonopoulou Gallery, Αθήνα; The Equilibrists, επιμέλεια Gary Carrion-Murayari και Helga Christoffersen με τον Massimiliano Gioni, σε συν-διοργάνωση του New Museum, Νέα Υόρκη και του Ιδρύματος DESTE, Αθήνα, συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη. Στο διάστημα 2019-2020 υπήρξε artist-in-residence στο Fountainhead Residency Program στο Μαϊάμι, Φλόριντα. Το 2011 ήταν μια από τους νικητές του βραβείου Art Stars της Polo Jeans Co. Ralph Lauren, που απευθύνεται σε ανερχόμενους νέους καλλιτέχνες και designers στην Ευρώπη.