Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που χρησιμοποιεί εργαλεία. Χωρίς εργαλεία δεν είναι τίποτα, με εργαλεία είναι τα πάντα. – Thomas Carlyle
Γινόμαστε αυτό που βλέπουμε. Πλάθουμε τα εργαλεία μας και μετά, τα εργαλεία μας, μας διαμορφώνουν. – Marshall McLuhan
«Σμιλεύοντας με ακούραστη μα σοφή ορμή τη σιωπηλή επιφάνεια της αιγινήτικης πέτρας, ο Παναγιώτης Μαρίνης εδώ και πολλές δεκαετίες μεταποιεί και τιθασεύει την πρωτογενή ύλη της, φανερώνει επιδέξια την οργανική φύση της, ακουμπά το απόκρυφο εσωτερικό της που ανάμεσα στα χέρια του σπαρταρά, εκτινάσσεται και μεταμορφώνεται σε ζώσα σάρκα…»: γράφοντας εδώ και δέκα σχεδόν χρόνια τα παραπάνω, με αφορμή τις αδρές πέτρινες κεφαλές που γεννιούνται στη σκέψη, τα όνειρα και τους μοναχικούς περιπάτους του σπουδαίου αυτού αυτοδίδακτου καλλιτέχνη της Αίγινας, που ξέρει πώς να εισχωρεί στα κοίλα και τα κυρτά, πώς να γητεύει τις εσοχές και τις εξοχές, τα λαγούμια και τους λοφίσκους της πέτρας, μετατρέποντάς τη σχεδόν απνευστί σε καλή γενιά, δεν είχα φανταστεί τη συνέχεια.
Με αφετηρία πάντοτε μια πέτρα αλάνθαστα «σωστή», που με κάποιον ανεξήγητα προαποφασισμένο τρόπο φτάνει στα χέρια του, ο Παναγιώτης Μαρίνης συνεχίζει να ξεκολλά σκοτεινές και φαιές μήτρες από το αιγινήτικο έδαφος και από τα θαλασσινά βάθη, δίνοντάς τους μια νέα ζωή. Εστιάζοντας τα τελευταία χρόνια όχι μόνον στο γλυπτό παραστατικό αποτέλεσμα μα και στην ίδια την επίπονη διαδικασία της λάξευσης και κατά συνέπεια, στα χρησιμοποιούμενα, κατασκευασμένα από τον ίδιο λίθινα εργαλεία. Τα πρώτα δείγματα αυτής της αναζήτησης παρουσιάστηκαν λίγα χρόνια νωρίτερα για πρώτη φορά στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας στο πλαίσιο της ομαδικής έκθεσής μας «Διαχρονίες», που με αφετηρία τα εκθέματα του μουσείου σε διάλογο με τα σύγχρονα παρουσιαζόμενα έργα, εξερευνούσε με τη σειρά της την ιδέα της ιστορικής συνέχειας στην εικόνα και τη γραμμή, στη φόρμα και την ύλη, στη χρήση και την αυθυπαρξία του κάθε εκθέματος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Τα εργαλεία πέτρας είναι ο παλαιότερος τύπος εργαλείου που παράχθηκε από τον άνθρωπο ως δραστικό μέσον επιβίωσης ήδη κατά την Παλαιολιθική εποχή, με αρκετά από τα αρχαιότερα ευρήματα να προέρχονται από περιοχές της Αφρικής, όπως η Τανζανία, η Αιθιοπία και η Κένυα, ενώ κατά τη Νεολιθική εποχή αλλά και σε νεότερες περιόδους σε ολόκληρη τη γη ταυτίστηκαν με τον καθημερινό πολιτισμό και τον κύκλο ζωής του ανθρώπου, συχνά ακολουθώντας τον συμβολικά ως ταφικά κτερίσματα στην τελευταία του κατοικία. Γεωργικά εργαλεία και εργαλεία για το κυνήγι ή το ψάρεμα ή για ξυλουργικές εργασίες, εργαλεία άμυνας, εργαλεία δόμησης, εργαλεία παραγωγής των τεχνουργημάτων κάθε διαφορετικής μικρής κοινωνίας, επινοημένα μέσα από το χάος και οδηγώντας στο ανθρώπινο γίγνεσθαι, δημιουργούν ένα συγκινητικό αλφαβητάριο ύπαρξης.
Με εξαιρετική επιμονή, εφευρετικότητα και ενστικτώδη οικονομία ο Παναγιώτης Μαρίνης δημιουργεί με τα χέρια του πρωτότυπα λιθικά τεχνουργήματα: αυτοτέλειες εργαλείων πέτρας διαφορετικών μεγεθών, δυνητικών χρήσεων και πρωτογενούς ύλης, που ακουμπώντας ως σύνολο στον πάγκο του εργαστηρίου σταδιακά αποκτούν μια νέα, σπάνια και αυθύπαρκτη πολυτιμότητα. Πλατιές επιφάνειες λείανσης, κροσέτες, λεπίδες και άλλα κοπτικά εργαλεία, μαχαίρια, τρυπάνια, αποξέστες, λόγχες και δόρατα, κατασκευάζονται με μια λιτή μα επινοητική μεθοδολογία που ολοκληρώνεται με στιλπνό αποτέλεσμα.
H ολοκληρωμένη αυτή ενότητα που μεταποιεί επιδέξια το τεχνούργημα σε υψηλής αισθητικής και νοήματος καλλιτέχνημα, συνομιλεί με επιλεγμένα λίθινα εργαλεία της Νεολιθικής και της Εποχής του Χαλκού του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας, αρχέτυπα και πηγή έμπνευσης των «Εργαλείων Πέτρας» του Παναγιώτη Μαρίνη. Μια εξαιρετική κατάθεση και ευκαιρία να κατανοήσουμε την αληθινή έννοια της διαχρονίας.
Ίρις Κρητικού
Επιμελήτρια της έκθεσης
