Παρασκευάς Καρασούλος: Ζούμε έναν εφιάλτη κι όταν ξυπνήσουμε πρέπει να δούμε τα πράγματα αλλιώς.

Αλλιώς τιτλοφορείται η νέα ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά του Παρασκευά Καρασούλου και της Δήμητρας Γαλάνη, που κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν από την εταιρεία Μικρή Άρκτος. Οι δύο δημιουργοί, «συνοδοιπόροι» εδώ και χρόνια, επιβιβάζουν σε μία εξαιρετική έκδοση 13 τραγούδια, έτοιμα να μας ταξιδέψουν για μία ακόμη φορά, σε υπέροχες μουσικές «θάλασσες». Το βιβλίο που συνοδεύει τον μουσικό κύκλο, φιλοξενεί εκτός των στίχων των τραγουδιών, 17 έργα της φωτογράφου Λίλας Σωτηρίου και του ζωγράφου Ανδρέα Γεωργιάδη, που συνδέονται με μία ενιαία αντίληψη, αισθητική και άποψη.

Μπορεί η δισκογραφία να μην βρίσκεται σε περίοδο άνθισης -αντίθετα εν καιρώ διάλυσης και αποδόμησης- όμως, ποτέ δεν λείπουν οι αξιόλογες προσπάθειες, από την παρέα των «ρομαντικών», που συνεχίζουν να ονειρεύονται και να ελπίζουν…

Η μουσική ιστορία του «εγώ» που γίνεται Το Καινούργιο Εμείς, ήταν ασφαλώς μία εξαιρετική αφορμή για την «συζήτηση» μας με τον σπουδαίο τραγουδοποιό, κ. Παρασκευά Καρασούλο… που, μεταξύ άλλων, μας καλεί να δούμε τα πράγματα Αλλιώς!

Συνέντευξη: Ερριέττα Μπελέκου

Culturenow.gr: Λίγο μετά την έλευση του 2014, «συναντιέστε» και πάλι, ύστερα από χρόνια, με την Δήμητρα Γαλάνη, δίνοντας δυναμικά το παρών με έναν «αλλιώτικο» μουσικό κύκλο. Ποιο είναι το νήμα που διατρέχει το κοινό σας παρελθόν, παρόν αλλά και μέλλον –ελπίζουμε!-;

Παρασκευάς Καρασούλος: Η Δήμητρα Γαλάνη είναι για μένα, η φωνή του λόγου μου. Είναι λίγο ως πολύ η πατρίδα μου στο τραγούδι. Έχοντας διανύσει μαζί τόσα χρόνια όχι μόνο καλλιτεχνικής αλλά και προσωπικής σχέσης, μπορώ να πω πια πως εκπροσωπεί κάτι πολύ βαθύτερο από την ερμηνευτική εκπροσώπηση της δουλειάς μου. Από τη σχέση αυτή δεν έλειψε ποτέ ο θαυμασμός. Νομίζω αυτό υπήρξε ο τροφοδότης μηχανισμός σταθερότητας και εξέλιξης της. Αλλά ξέρετε, για έναν στιχουργό δεν υπάρχει πιο ωραίο και ιδανικό να γράφει τραγούδια όχι απλώς για να τα ερμηνεύσει ένας σπουδαίος ερμηνευτής αλλά ο ερμηνευτής αυτός να αποτελεί και πηγή έμπνευσης, να ναι ο ήρωας των τραγουδιών του. Ε, με τη Δήμητρα αυτό συνέβαινε πάντα αβίαστα. Η ζωή της, η σχέση μας, ο τρόπος που υπήρχε στη ζωή και στη τέχνη της, γεννούσε πάντα αφορμές να ξεδιπλώνω τις ιστορίες μου. Γι αυτό και εύκολα επιτυγχάνονταν αυτή η ταύτιση και μοιραία η επιτυχία στην συνεργασία μας.

Cul. N.: Με τον δίσκο Αλλιώς δίνετε το «μαζί» ως απάντηση στη μοναξιά, στην θλίψη, στην απόγνωση.. Ποιο είναι το σύμπλεγμα πραγμάτων από το οποίο εμπνευστήκατε αυτή την προσωπική αφήγηση- κατάθεση ψυχής, το σενάριο της ιστορίας του «εγώ» που γίνεται Το Καινούργιο Εμείς;

Π. Κ.: Θελήσαμε με τη Δήμητρα να δημιουργήσουμε μια ενότητα τραγουδιών που να έχουν ένα αόρατο αλλά βεβαιωμένο νήμα σύνδεσης μεταξύ τους. Που να μπορούν να υπάρξουν χωριστά αλλά όταν ακούσει κάποιος τον δίσκο ολόκληρο και προσεκτικά, να μπορεί να αναγνωρίσει ένα σενάριο, έναν λόγο που οδηγεί το ένα τραγούδι πίσω από το άλλο. Φανταστήκαμε ως άξονα, ως πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας μια γυναίκα που ξυπνά από έναν νυχτερινό εφιάλτη και κοιτώντας τη ζωή της από απόσταση και απολογιστικά, αποφασίζει να την ξαναρχίσει, αλλιώς. Συνομιλεί με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της και έτσι ξεκινά, φωτίζοντας το μέσα κόσμο της, να βλέπει και τον έξω. Αυτά τα τραγούδια είναι η ιστορία αυτής της διαδρομής. Μιας επανεκκίνησης ζωής. Ενός εσωτερικού αιτήματος. Αλλάζουμε –και ισχύει για τον καθένα μας αυτό- όταν το εσωτερικό αίτημά μας είναι τόσο επείγον που βρίσκει το δρόμο του να γίνει ένα «καινούργιο Εμείς». Την πορεία αυτή τραγουδά το Αλλιώς. Γιατί μόνο βλέποντας τα πράγματα αλλιώς, στο βάθος τους, εγώ νομίζω πως μπορούμε να ξεπεράσουμε την όποια κρίση, προσωπική και συλλογική.

Cul. N.: Αυτό το συναισθηματικά φορτισμένο μουσικό σύμπαν έρχεται σε «διάλογο» με την φωτογραφία και την ζωγραφική και παίρνει μορφή σε ένα cd– βιβλίο- έργο τέχνης. Ποια είναι η κοινή αισθητική κατεύθυνση και φιλοσοφία που συντόνισε τις διαφορετικότητες των τεχνών που συνεργάζονται;

Π. Κ.:  Τα περισσότερα τραγούδια του Αλλιώς, γεννήθηκαν ως  εικόνες, σκόρπιες και ασυντόνιστες. Συζητούσαμε με τη Δήμητρα και  καθώς σκηνοθετούσαμε τη δομή και τη ροή τους, το κλίμα το μουσικό και τις στιχουργικές θεματικές τους, θεωρήσαμε αναγκαίο – και αυτό συνέβη σχεδόν από την αρχή – να μοιραστούμε την εμπειρία, να έχουμε συνοδοιπόρους που θα εξασφαλίσουν με την συμπόρευση τους μαζί μας,  την εμβάθυνση και την ολοκλήρωση της δουλειάς. Έτσι στην παρέα προστέθηκαν ο Μάκης Μουράτογλου και ο Jun Miyake ως συνθέτες. Ο  Μάκης Μουράτογλου  άλλωστε συμμετείχε ενεργά σε όλη τη διαδικασία παραγωγής πέρα από το μουσικό μέρος που συνεργάστηκαν με τη Δήμητρα συνδημιουργώντας. Όμως, όπως τα τραγούδια έρχονταν αιφνιδιαστικά σε εικόνες πρώτα, κι αφού δεν θέλαμε και δεν μπορούσαμε άλλωστε να τα κάνουμε μια ταινία, είπαμε να επιχειρήσουμε την εικαστική τους έκφραση μέσα από ένα βιβλίο – cd, στο οποίο θα συνεργαζόμασταν με  την φωτογράφο Λίλα Σωτηρίου και τον ζωγράφο Ανδρέα Γεωργιάδη. Θέλαμε το Εμείς να αποτυπωθεί στο δίσκο  και η Λίλα και ο Ανδρέας ήταν ιδανικοί, αφού μας συνδέουν κοινές αισθητικές και προσωπικές αναφορές. Τους θαυμάζουμε πολύ και τους δύο για την ευαισθησία τους, το εικαστικό τους στίγμα και τη καλλιτεχνική τους ταυτότητα. Ξεκίνησε έτσι ένας διάλογος μεταξύ μας, μεταξύ τους και τώρα που οι παρουσιάσεις του δίσκου συνήθως συνοδεύονται από την έκθεση των έργων τους, νιώθουμε πως ο λόγος, η μουσική και η εικόνα, αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του τελικού έργου. Στο Αλλιώς βάλαμε τον καλύτερό μας εαυτό όλοι. Είναι μια καλλιτεχνική εργασία με ισχυρό καλλιτεχνικό αίτημα και αυτό δίκαια αναγνωρίστηκε από όλους.

Cul. N.: Επικοινωνία, συνύπαρξη και δημιουργικότητα… Πόσο δύσκολο είναι αυτό το καλλιτεχνικό εγχείρημα σε μία κοινωνία κατακερματισμένη αισθητικά, οικονομικά και πολιτικά;

Π. Κ.:  Τόσο δύσκολο εγχείρημα ώστε να είναι και απολύτως  αναγκαίο. Απαιτητό. Από όλους. Και από τον κόσμο και από τους δημιουργούς νομίζω. Περάσαμε πολλά άνυδρα χρόνια, ανακαλώντας τραγούδια από το χτες… Τώρα επείγει να τραγουδηθεί το παρόν. Αλλά ήταν αναμενόμενο. Μην ξεχνάτε πως το ελληνικό τραγούδι έζησε την Κρίση πριν τη ζήσει η κοινωνία στο σύνολό της,  αφού βρέθηκε – απροστάτευτο από την πολιτεία και άρα έρμαιο- σε χέρια αγοραίων  συμφερόντων και σε ανυπόκριτα συμφέροντα των πολυεθνικών αγορών. Λύγισε, αλλά θέλω να πιστεύω στην επιστροφή ενός νέου κύματος δημιουργικής πνοής που θα δώσει και πάλι ώθηση σε νέα έργα, νέους δημιουργούς και νέες προτάσεις. Μας αρέσει να τραγουδάμε ό,τι ζούμε στην χώρα μας. Μας συνδέει μεταξύ μας, η ελληνική κοινωνία έτσι κι αλλιώς, ιστορικά είναι μια κοινωνία προφορικού πολιτισμού και άρα το τραγούδι επιτελεί μια σπουδαία πολιτιστική διαμεσολάβηση, όπως και η ποίηση. Δεν είναι εύκολη ιστορία πάντως να ανασυγκροτηθεί μια πολιτιστική αγορά αλλά αν γίνει, θα γίνει με πιο υγιείς και αυθεντικούς τρόπους και αυτό είναι σπουδαίο στοίχημα. Και χωρίς προτεραιότητα στο εμπορικό και μόνο στοιχείο της αλλά θέλω να ελπίζω στο βαθύτερο καλλιτεχνικό της αίτημα. Αυτό έχουμε ανάγκη όλοι μας. Να τραγουδήσουμε αυθεντικά τον καιρό μας. Και τις αγωνίες του.

Cul. N.: Επειδή όμως το «μαγικό κλειδί» για ένα καλύτερο αύριο, όπως είπατε και εσείς, ίσως βρίσκεται στα χέρια των νέων… ας αναφερθούμε στην 4^η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου που, μετά από την επιτυχημένη 2^η Ακρόαση του 2003, επιστρέφει και παρουσιάζει νέους καλλιτέχνες, δημιουργούς και ερμηνευτές. Πως πήρατε την απόφαση να ανανεώσετε αυτό τον θεσμό, επτά χρόνια μετά την άκαρπη 3^η Ακρόαση;

Π. Κ.: Υπήρχαν ενδοιασμοί και επιφυλάξεις για τον χρόνο, αν είναι σωστό να επιχειρήσουμε την ανανέωση της διοργάνωσης τώρα, μέσα σε όλη αυτή τη κρίση, με δεδομένη την αποδόμηση και διάλυση  της δισκογραφίας. Αλλά το ένστικτο μας απ’ την άλλη έλεγε πως τώρα είναι η πιο σημαντική και κατάλληλη στιγμή να αιμοδοτηθεί η τέχνη του τραγουδιού με νέο αίμα, να ξεκινήσουμε και πάλι από την αρχή, να στηριχθεί η συνέχεια μιας τέχνης ιστορικά απαραίτητης για τη γλώσσα και το αίσθημα αυτού του τόπου. Μας δικαίωσε το αποτέλεσμα, γιατί βρέθηκαν δεκάδες νέοι δημιουργοί  που αποδείχθηκε πως ακόμα εκφράζονται μέσα από την τέχνη του τραγουδιού και εκφράζουν με το τραγούδι τους, την αγωνία και τον κόσμο τους και μάλιστα αλλιώς. Τα δύο cd single που κυκλοφορούν με τα 10 πρώτα τραγούδια αποδεικνύουν του λόγου μου το αληθές.

Cul. N.: Με τις ιδιότητες του διευθυντή παραγωγής, του καλλιτεχνικού επιμελητή και του συντονιστή της όλης διαδικασίας, πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτή την πρωτοβουλία και την υλοποίησή της, ειδικά σε αυτή την δύσκολη περίοδο που διανύουμε.

Π. Κ.: Το να επικεντρώνεις την εκδοτική σου εργασία σε πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς, ειδικά αυτή την περίοδο, είναι ένας άθλος. Το να μην το κάνεις, είναι ήττα. Και ακόμα παραπέρα, η ήττα αυτή σηματοδοτεί την αποδοχή και την συνενοχή στο επιχειρούμενο τέλος μιας τέχνης, σημαντικής και στρατηγικά πολύτιμης για τον πολιτισμό της χώρας. Κανονικά έπρεπε να υπάρχουν θεσμοί και διοργανώσεις δημόσιας εποπτείας που θα έδιναν την δυνατότητα σε νέους να εμφανιστούν σε κάθε τέχνη και στο τραγούδι φυσικά για να τους γνωρίσουμε, να αναζητήσουν το κοινό τους. Εμείς δεν κάνουμε αυτό, παρότι μοιάζει να καλύπτουμε τούτο το έλλειμμα. Εμείς αναζητούμε συνοδοιπόρους δημιουργούς και ερμηνευτές που θέλουν να διασχίσουν μαζί μας, με το δικό μας καράβι, τη Μικρή Άρκτο,  την θάλασσα  του ελληνικού τραγουδιού. Δεν είμαστε μια διοργάνωση ή ένας θεσμός όπως το παλιό –καταργημένο πλέον- Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσ/κης. Ή όπως οι τηλεοπτικές διοργανώσεις ανάδειξης ταλέντων. Όταν συμμετέχει ένας νέος στην Ακρόαση της Μικρής Άρκτου γνωρίζει καλά πού πάει και τί αναζητά. Επιλέγει αισθητική κατεύθυνση με ισχυρή σήμανση και ξεκάθαρο προορισμό.  Απ’ ότι φάνηκε δεν ήταν λίγοι οι νέοι δημιουργοί που ήξεραν και μας διάλεξαν. Όχι ως μέσο ή όχημα αλλά ως τρόπο και κώδικα.

Cul. N.: Υπάρχουν οι Αδιανόητα Διαφορετικοί -δανείζομαι τον τίτλο από το βιβλιαράκι του Γιάννη Βασιλόπουλου, του μικρότερου δημιουργού που διακρίθηκε από την 4^η Ακρόαση – που θα συγκροτήσουν ένα νέο ποιοτικό κύμα, έτσι ώστε να ανθίσει και πάλι το ελληνικό τραγούδι;

Π. Κ.: Ο Γιάννης Βασιλόπουλος είναι ένας από αυτούς. Όταν τον γνωρίσαμε δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Πως ένα παιδί, μόλις 15 ετών, μέσα  σ’ όλον αυτό τον παγετό που δέρνει τη χώρα μας, διατηρεί τη φλόγα του στοχασμού και της ευαισθησίας του άσβεστα, πώς καταφέρνει να διασώζει το πνεύμα του και την καλλιτεχνική του αναζήτηση από τόσο μικρός σε ευθύβολη στόχευση, πώς  ο κοινωνικός του προβληματισμός όντας επίκαιρος είναι τόσο διαχρονικός και ώριμος. Το βιβλιαράκι με τα κείμενα του (Αδιανόητα διαφορετικός) πρέπει να διαβαστεί από όλους – νέους και μεγαλύτερους. Και οι στίχοι του είναι το προοίμιο ενός μέλλοντος που θα διαλέγαμε.  Αλλά κοιτάξτε δίπλα του: Ο Μιχάλης και ο Παντελής Καλογεράκης, δυο επίσης παιδιά 21 έτους που μελοποιούν ποιητές από τα 16. Σ’ αυτή την συγκυρία. Σ’ αυτό το τοπίο. Αυτά τα παιδιά επιλέγουν να μελοποιούν ποιητές – νέους και παλιούς. Έτσι αντέχει η ομορφιά αυτό τον κόσμο. Με τέτοιους νέους. Και ο Σπύρος Παρασκευάκος, ο Γιώργος Μητρογιαννόπουλος, ο Σπύρος Λούκος, ο Κώστας Τζάνος – τραγουδοποιοί που ήρθαν και πιστεύω πως θα μείνουν γιατί διαφέρουν και γιατί φέρουν κόσμους δικούς τους, ευδιάκριτους και λαμπερούς.  Αν δεν υπήρχε η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου εμείς δεν θα φτάναμε σ’ αυτούς και το κοινό δεν θα τραγουδούσε ποτέ το «Αυτοί παιδί δεν» , την «Αποφοίτηση», το «Δράκο»  ή τον «Γλυκό Γενάρη». Και δεν θα γνώριζε επίσης φωνές και ερμηνευτές όπως τη Δήμητρα Σελεμίδου –μια νέα ερμηνεύτρια μόλις 17 ετών από τη Φλώρινα- ή τη Πολυξένη Καράκογλου – μόλις 20 ετών – σπουδαίες ερμηνεύτριες και οι δύο. Ή τον Δημήτρη Βουτσά, ένα νέο ερμηνευτή τόσο αισθαντικό και συγκροτημένο. Και μην ξεχνάτε πως γνωρίσαμε μόλις τους 12  από τους 100 νέους ερμηνευτές και δημιουργούς που διακρίθηκαν .

Cul. N.: Κι έτσι μένω μες στο κενό έναν ορίζοντα ανοιχτό να περιμένω…Εσείς τι προσδοκάτε για το μέλλον, τι είναι αυτό που περιμένετε να έρθει;

Π. Κ.: Ένα κίνημα ψυχής που θα διεκδικήσει το δικαίωμα να διασώσει την ομορφιά στον κόσμο. Περιμένω οι νέοι να λειτουργήσουν ως νέοι ξανά,  με την οργή, το θυμό, την ελπίδα και  το όραμα που χαρακτηρίζει την νεότητα. Με τα λάθη τους αλλά κυρίως την όρεξή τους για ζωή. Να μας αμφισβητήσουν. Να μας ανατρέψουν. Για να μπει και πάλι μπροστά η μηχανή της κοινωνικής εξέλιξης, της επανεκκίνησης με νέα αιτήματα και νέους στόχους. Η χώρα μας καταστρέφεται. Καθημερινά. Ζούμε έναν εφιάλτη κι όταν ξυπνήσουμε πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δούμε τα πράγματα αλλιώς. Αυτό το αλλιώς οφείλουμε να προετοιμάσουμε και εμείς, οι άνθρωποι του τραγουδιού.

Cul. N.: Έχετε σκεφτεί ποιος θα είναι ο επόμενος σταθμός της δημιουργικής σας πορείας;

Π. Κ.: Δεν είναι ένας, αν σκεφτείτε πως η φροντίδα της εκδοτικής δραστηριότητας της Μικρής Άρκτου σε όλους τους τομείς (στα βιβλία, τους δίσκους, τις μουσικές παραγωγές, τα εικαστικά ) είναι ένα κομμάτι της δημιουργικής μου πορείας εξίσου σημαντικό όσο και η προσωπική μου έκφραση, αφού φέρει τη σφραγίδα μου σε όλες τις επιλογές που αρθρώνονται.  Και αυτό το διάστημα είναι πολύ πυκνό σε εκδοτικές πρωτοβουλίες. Πέρα από αυτό, θα ήθελα πολύ να ετοιμάσω έναν κύκλο παιδικών τραγουδιών, μια παράσταση για παιδιά μαζί με τη Δήμητρα, κι έναν νέο κύκλο τραγουδιών για «μεγάλα παιδιά». Πολλά. Κι άλλωστε το Αλλιώς, μην ξεχνάτε είναι πολύ φρέσκο ακόμα, φεγγοβολάει μέσα μου…

Cul. N.: Αν κλείσετε τα μάτια, χωρίς δεύτερη σκέψη, με ποιους στίχους σας θα θέλατε να ολοκληρώσουμε αυτή την όμορφη «κουβέντα»;

Π. Κ.: Νομίζω τους στίχους από το Αλλιώς:

Αλλιώς ο κόσμος είναι αλλιώς

Κι ένας ληστής καιρός

το σχέδιο έχει κλέψει

Αλλιώς να νιώσει πρέπει  αλλιώς

Η ζωή το πρώτο φως

για να μπορεί ν’ αντέξει

Φωτογραφία (Παρασκευάς Καρασούλος): Νίκος Κοκκαλιάς

Η περιοδεία της Δήμητρας Γαλάνης, που θα έχει τον γενικό τίτλο «Αλλιώς» όπως και ο νέος της δίσκος, ξεκινάει από τη σκηνή της Τεχνόπολης στις 25 Ιουνίου, με μια μεγάλη συναυλία.

Περισσότερες πληροφορίες για τον δίσκο Αλλιώς και τα 2 cd single 4η Ακρόαση Νέων δημιουργών και ερμηνευτών της Μικρής Άρκτου, που κυκλοφόρησαν, στην ιστοσελίδα: www.mikri-arktos.gr