«Πατάκης – Ακαδημίας 65»

Αν υπήρχε ένας εκδοτικός Οίκος που να γνωρίζω από παιδί και κατά κάποιο τρόπο να είναι συνδεδεμένος με τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, αυτός είναι σίγουρος ο Πατάκης. Εκπαιδευτικά, λογοτεχνικά, παιδικά, βιβλία που έχουν κύρια θέση στη βιβλιοθήκη μου και που ακόμα και σήμερα έχουν ένα μεγάλο ρόλο στο κουτί των αναμνήσεων της  ανήλικης ζωής μου.

Σαν ενήλικας πλέον, μετά την «μετανάστευση» μου στην Αθήνα για σπουδές και εργασία, ένιωσα πολύ όμορφα όταν ως κάτοικος Εξαρχείων, ήξερα πως κάπου εκεί κοντά, στον αριθμός 65 της οδού Ακαδημίας, υπάρχει το γενικό βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Πατάκης, κάνοντας με στην πρώτη μου μετακίνηση στην πρωτεύουσα, να νιώσω ακόμα πιο οικεία και άνετα με τη γειτονιά.

Δεκαέξι χρόνια ακριβώς σε αυτό το σημείο, όσα ακριβώς και τα δικά μου χρόνια στη μεγάλη πόλη, σαράντα-ένα χρόνια ως εκδοτικός, ο Πατάκης είναι το μεγάλο διακριτικό βιβλιοπωλείο της Αθήνας, που χωρίς πολύ «φασαρία», πιστά και με σεβασμό στον αναγνώστη, προσφέρει τους χώρους του για ένα σύντομο ταξίδι σε όσα αγαπάμε να ανακαλύπτουμε μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου.

Και επειδή ετοιμάζοντας αυτό το άρθρο, πολλοί φίλοι με ρώτησαν αν το βιβλιοπωλείο του Πατάκη φιλοξενεί μόνο βιβλία των δικών τους εκδόσεων, θα ήθελα να σας πληροφορήσω πως Όχι. Στην Ακαδημίας 65 μπορεί εύκολα κάποιος να κάνει μια στάση από τους γρήγορους ρυθμούς της πόλης και να αποκτήσει ή να παραγγείλει  το αγαπημένο του βιβλίο, από όποιον εκδοτικό οίκο και αν προέρχεται.

Εδώ βλέπεις, υπάρχει μία θέση για όλους…

Και όταν λέω μία θέση για όλους, το εννοώ κυριολεκτικά.

Στην συνέχεια θα καταλάβετε το γιατί…

Το ραντεβού μου με τον συγγραφέα Μάριο Καρακατσάνη και το βιβλίο του «Η συμφωνία» από τις εκδόσεις «Ελληνική Πρωτοβουλία», ήταν νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας.

Φτάνοντας πιο νωρίς, στο χώρο με υποδέχτηκε ο Δρόσος Γεροβασιλείου, και σε ένα πολύ φιλικό και οικείο κλίμα με ξενάγησε στο χώρο, μιλήσαμε για την πορεία του βιβλίου στις ημέρες μας, για τα «γενέθλια» που ο χώρος έχει αυτόν το μήνα  κλείνοντας τα 16 του πρώτα χρόνια, και για τους πιστούς θαμώνες που έρχονται εδώ για να απολαύσουν την ηρεμία και την χαρά του να βρίσκεσαι σε έναν τόσο ήρεμο χώρο και ας είσαι στην καρδιά της Αθήνας. Μιλήσαμε για τις παρουσιάσεις βιβλίων που γίνονται στο χώρο, τις αναγνώσεις, καθώς και την πολύ σημαντική κίνηση του βιβλιοπωλείου, που αναλαμβάνει τη δωρεάν αποστολή σε όλη την Ελλάδα, οποιοδήποτε βιβλίου, όλων των εκδοτικών οίκων, πράγμα που πολλές φορές με «έσωσε» όταν βρισκόμουν για αρκετούς μήνες «αποκλεισμένος» στο νησί μου…

Καθισμένοι και οι δύο στις αναπαυτικές πολυθρόνες που βρίσκονται στο βάθος του βιβλιοπωλείου, σε ένα σημείο που μοιάζει πραγματικά σαν σκηνικό θεάτρου, υποδεχτήκαμε τον Μάριο Καρακατσάνη και το βιβλίο του, που πραγματικά κέντρισε το ενδιαφέρον μου από την πρώτη κιόλας στιγμή που έφτασε στα χέρια μου.

Το πολύ ενδιαφέρον της συνάντησης ήταν ότι οι δύο άντρες που είχα δίπλα μου, γνωρίζονταν από παλιά  γιατί απλώς είχαν υπάρξει συνεργάτες στο ίδιο χώρο.

Ο Μάριος Καρακατσάνης εργαζόταν στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο για τέσσερα συνεχόμενα έτη και ο Δρόσος Γεροβασιλέιου, ήταν ένας από τους συναδέλφους του εδώ.

Πόσο περίεργο συναίσθημα, σκέφτηκα. Ο ταμίας του βιβλιοπωλείου, επιστρέφει ως συγγραφέας πλέον στον τόπο του εγκλήματος, μετά από οκτώ ολόκληρα χρόνια.

«Έχω μόνο όμορφα πράγματα να θυμάμαι από την εργασία μου εδώ και σε αρκετές περιπτώσεις, λόγω του προβλήματος δυσλεξίας που έχω, τα παιδιά, και ιδιαιτέρως ο Δρόσος, με βοηθούσε διακριτικά έως και αθέατα πολλές φορές…» 

Η λέξη «δυσλεξία», στο άκουσμα της και μόνο, έφερε πολλά ερωτηματικά στο μυαλό μου και άλλαξε όλα τα δεδομένα αυτής της συνάντησης.

Από τις γνώσεις που έχω από τα χρόνια των σπουδών μου στη ψυχολογία, γνωρίζω πως μία από τις βασικές δυσκολίες ενός ανθρώπου με δυσλεξία, είναι η ανάγνωση και η γραφή.

Πόσο εύκολο λοιπόν μπορεί να είναι για έναν δυσλεκτικό συγγραφέα να γράψει και να διαβάσει τις ίδιες του τις σκέψεις; Υπάρχει κάτι θετικό σε αυτήν τη διαδικασία;

«Όσο περίεργο και αν ακούγεται, δεν έχω καταφέρει ακόμα να διαβάσω κανένα βιβλίο μου. Μετά τις δύο πρώτες σελίδες, η προσοχή μου αποσπάται από χιλιάδες εικόνες και χάνομαι εντελώς. Ένα μεγάλο προτέρημα ενός δυσλεκτικού, είναι η μεγάλη φαντασία. Αυτό ήταν και το ατού μου στη συγγραφή».

Καθώς ακούω τον Μάριο Καρακατσάνη να αφηγείται τις εμπειρίες του, να μας μιλάει για τα παιδικά του χρόνια, για τον ρατσισμό που βίωσε στο σχολείο και την προσπάθεια του να γίνει καλός σε κάτι, με τρόμαξε η ιδέα του πόσο κυνικοί μπορούμε να γίνουμε ως άνθρωποι πολλές φορές.

«Ένιωσα έντονα τον ρατσισμό στο σχολείο επειδή τα γράμματα μου ήταν άσχημα. Δυστυχώς ο γραπτός λόγος είναι απαγορευτικός στους δυσλεκτικούς. Οι δάσκαλοι δεν ήταν ενημερωμένοι και πολλές φορές γελούσαν με τα σχεδόν παιδικά γράμματα μου. Προσπαθούσα να διαβάσω, να γράψω, να νιώσω  σαν τους υπόλοιπους αλλά δεν μπορούσα να τα καταφέρω. Μάζευα λοιπόν τη θλίψη μου, το θυμό μου, το παράπονο μου και ορκιζόμουν στον εαυτό μου ότι θα τα καταφέρω. Πως κάποια στιγμή, το εμπόδιο θα γίνει όπλο μου. Έτσι και έγινε…»

Καθώς ο Μάριος Καρακατσάνης μιλάει, στο πρόσωπο του βλέπω το κάθε παιδί που μεγάλωσε με κάποια «ιδιαιτερότητα» και που το σχολειό ή η κοινωνία εξαιτίας της άγνοιας, το έβαζε στο περιθώριο μεγαλώνοντας ακόμα περισσότερο την απόσταση και το πρόβλημα.

Νιώθει άραγε ότι μετά από τρία βιβλία μπόρεσε να καταφέρει το ακατόρθωτο, μπόρεσε τελικά να αποδείξει στον εαυτό του και σε όλους εμάς τους υπόλοιπους πως όταν θες κάτι πολύ, μπορείς τελικά να το καταφέρεις;

«Ονειρευόμουν πως κάποια στιγμή θα βρω τον δρόμο μου. Ονειρευόμουν πως κάποια στιγμή θα μπορέσω να κάνω κάτι που θα αναγνωριζόταν και θα μου έδινε την ευκαιρία να μιλήσω για τη δυσλεξία. Μετά από 13 χρόνια προσπάθειας και πρακτικής, κατάφερα να μπορώ να συγκεντρώσω τις σκέψεις μου και να γράψω το πρώτο μου βιβλίο. Ακολούθησε το δεύτερο, το τρίτο, και θα συνεχίσω… Το να γράφω ήταν το εμπόδιο της ζωής μου. Τελικά κατάφερε να γίνει το πιο ισχυρό μου όπλο».

Ήταν άραγε ο ρατσισμός έντονος μόνο στο σχολείο ή υπήρξε και στον έξω κόσμο ως ενήλικας πλέον; Πως μπορεί τελικά η δυσλεξία να επηρεάσει τη ζωή ενός σύγχρονου ανθρώπου;

«Είναι πραγματικά πολύ άσχημο να περνάς από μία συνέντευξη για δουλειά, και ενώ στα προφορικά όλα είναι μια χαρά, όταν έρχεται η ώρα να συμπληρώσεις μια αίτηση να σε λούζει κρύος ιδρώτας. Δεν μπορείς να γράψεις σωστά και οι λέξεις σου είναι γεμάτες ορθογραφικά λάθη που δημιουργούν απορίες και αμφιβολίες για το άτομο σου… Άλλες φορές, θέλεις να γράψεις μια κάρτα στη κοπέλα σου και ξαφνικά έρχεσαι αντιμέτωπος με την πραγματικότητα, με την απελπισία και με το γραφικό χαρακτήρα ενός παιδιού του δημοτικού. Η αίσθηση είναι πραγματικά άσχημη και οι αντιδράσεις πολλές φορές απρόσμενες…».

Καθισμένοι στο υπέροχο «σκηνικό» του βιβλιοπωλείου, συνειδητοποιώ πόσες δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίσει ένας δυσλεκτικός, συνειδητοποιώ την έλλειψη ενημέρωσης που υπάρχει , συνειδητοποιώ πόσο σκληρή εμπειρία είναι να ζεις με την «κατάρα» της δυσκολίας να γράψεις και να διαβάσεις, και από την άλλη να έχεις το ταλέντο της συγγραφής. Πόσο οξύμωρο πραγματικά…

Καθώς ο χρόνος περνάει, ρωτάω τον Μάριο τι ονειρεύεται για το μέλλον, τι τον ευχαριστεί να κάνει στον ελεύθερο χρόνο του, αν του αρέσει η Αθήνα και αν έχει πληγωθεί από τους ανθρώπους.

«Μου αρέσει το σινεμά. Η γρήγορη εναλλαγή εικόνων με βοηθά να είμαι συγκεντρωμένος. Μου αρέσει επίσης να ακούω μουσική. Δεν μπορώ να διαβάσω δυστυχώς. Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, και στο επόμενο λεπτό έχω ξεχάσει τι διάβασα στην προηγούμενη παράγραφο. Η Αθήνα δεν μου αρέσει. Δεν υπάρχει τίποτα ζεστό και ανθρώπινο εδώ. Θα προτιμούσα να ζω στην επαρχεία επειδή εκεί  είσαι απλά ο εαυτός σου και ο άλλος δεν μπορεί να σου κρυφτεί. Ναι έχω πληγωθεί από τους ανθρώπους. Πλέον όμως προσπαθώ να προστατεύσω τον εαυτό μου και να είμαι εγώ εκείνος που επιλέγει. Έμαθα να ζω μόνος, ακόμα και ο μπαμπάς μου ήταν πολλές φορές απών (επειδή ήταν ναυτικός), όμως ευτυχώς, είχα και έχω αρκετούς και καλούς παιδικούς φίλους…Αν μπορώ να φανταστώ κάπως τον εαυτό μου σε 10 χρόνια από τώρα, θα ήθελα να είμαι ένας καλός συγγραφέας, με επιτυχία, που θα μου έδινε τη δύναμη να μπορώ να μιλήσω για τη δυσλεξία και να προσπαθήσω να βοηθήσω τα νεαρά παιδιά να γλυτώσουν από τον ρατσισμό και την κοινωνική απομόνωση…»

Κρατώντας ήδη στα χέρια μου «Τη συμφωνία» το δεύτερο βιβλίο του Μάριου Καρακατσάνη από τις εκδόσεις «Ελληνική Πρωτοβουλία» ζητώ από τον συγγραφέα και τον οικοδεσπότη να διαλέξουν τα δικά τους αγαπημένα βιβλία στο χώρο.

Ο Μάριος,  διάλεξε το «Θόλο» του Stephen King από τις εκδόσεις Bell, ένα θρίλερ υψηλής τάσης, ένα αποκαλυπτικό όραμα και ταυτόχρονα μια γοητευτική πολιτική αλληγορία, ενώ ο οικοδεσπότης διάλεξε το βιβλίο του Friedrich Glauser «Στα δίχτυα του Μάττο» από τις εκδόσεις Νεφέλη, ένα αριστουργηματικό αστυνομικό μυθιστόρημα που κατάταξε τον γερμανό συγγραφέα του, ως ένα από τους κορυφαίους του είδους. Με τη σειρά μου, διάλεξα το βραβευμένο μυθιστόρημα του Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες, «Το χάρτινο σπίτι» από τις εκδόσεις Πατάκης, μια ιστορία αγάπης  που πολύ λυρικά, μας δίνει ταυτόχρονα και μία άλλη διάσταση για τα βιβλία  και το «κρυφό» τους ρόλο στη ζωή μας πέρα από το αρεστό η μη περιεχόμενο τους…

Αποχαιρετώντας την όμορφη συντροφιά και αφήνοντας πίσω μου το βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Πατάκης, ήξερα πως θα επέστρεφα πολύ σύντομα, γιατί αναζητώ τους όμορφους χώρους, αναζητώ τα διακριτικά φιλότεχνα  ησυχαστήρια του κέντρου και πάνω από όλα, αναζητώ, σέβομαι και θαυμάζω τους χώρους και τους ανθρώπους, που πάντα έχουν μια ελεύθερη θέση για όλους…

Και αν αγαπώ τους φιλόξενους  χώρους και ιδιαιτέρως τα βιβλιοπωλεία, πάνω από όλα αγαπώ τους φιλόξενους ανθρώπους, που δεν μένουν στις λεπτομέρειες, και δίνουν ευκαιρίες στον κάθε έναν που το αξίζει, ασχέτως με το αν γράφει σωστά το όνομα του ή όχι. Και χαίρομαι που οι άνθρωποι του Πατάκη, είναι μερικοί από αυτούς…

«Η συμφωνία» είναι το δεύτερο βιβλίο του Μάριου Καρακατσάνη από τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία, ενώ ταυτόχρονα κυκλοφορούν το «Άμυ» (2014) και «Το Ξύπνημα» (2013).

Τι μας κάνει δυστυχισμένους τελικά; Μια δεύτερη ευκαιρία μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας και μάλιστα προς το καλύτερο; Μια μόνη και πληγωμένη ψυχή, ως πού μπορεί να φτάσει για να εκδικηθεί και να διεκδικήσει όλα όσα της στέρησαν; Κι όταν τα αποκτήσει, θα τα αξίζει πραγματικά; Και με ποιό κόστος; Αυτός είναι ο Μάρτιν, μια χαμένη ψυχή που κάνοντας μια σκοτεινή συμφωνία δίχως όρους, θέλει να κατακτήσει όσα δε θα κατακτούσε ποτέ… Όταν πια τα ‘χει όλα, ξανασκέφτεται το τίμημά τους και πλέον το ζει, με τον πιο σκληρό και ίσως δίκαιο τρόπο. Πληρώνει το τίμημα της συμφωνίας του ή μήπως είναι μια απόφαση που δεν περνούσε από το χέρι του ποτέ; Οι απαντήσεις, στις σελίδες της «Συμφωνίας»…

……………………………………………………………………………………………………………

Ευχαριστούμε το βιβλιοπωλείο Πατάκης (Ακαδημίας 65) για την φιλοξενία, τον συγγραφέα Μάριο Καρακατσάνη για την όμορφη και ζεστή συνομιλία, και τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία για την παραχώρηση του βιβλίου.

Φωτογραφίες, Γιάννης Ζαμπέλης.