«Ο πόλεμος είναι το πεδίο ζωής και θανάτου, το μονοπάτι που οδηγεί στην επιβίωση ή στον αφανισμό. Το να τον μελετάμε σε βάθος είναι απαραίτητο». Άλλωστε δεν είναι ανάγκη πάντοτε μια γενιά να διασχίζει ωκεανούς αίματος, να σκαρφαλώνει βουνά από σορούς θυσιασμένων, ώστε να μάθει η επόμενη ένα ψήγμα της αλήθειας. Μπορούμε να μάθουμε κάτι στο σήμερα από τον Εμφύλιο στην Κέρκυρα, τα χαρακώματα του «Μεγάλου Πολέμου» και τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Και κυρίως αν ο Δ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος διεξάγεται ήδη ανάμεσα σε μεγάλα οικονομικά κέντρα, σε παγκόσμια κλίμακα και με τρομερή σφοδρότητα, με κόστος την επ’ αόριστον παράταση μιας ειρήνης που δεν είναι ειρήνη.
ΓΚΟΛΝΤΜΑΝ ▪ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ▪ ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΜΑΡΚΟΣ ▪ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ ▪ ΜΠΕΡΚΜΑΝ ▪ ΜΠΡΖΕΣΚΑ ▪ ΟΡΓΟΥΕΛ ▪ ΟΥΙΤΜΑΝ ▪ ΡΟΥΣΣΩ ▪ ΦΡΟΫΝΤ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Πίσω στο στρατόπεδο δίνω την αναφορά μου και τους δείχνω το ημερολόγιο ώστε να ξέρουν τι συνέβη. «Αυτός δεν είναι ο γραφικός σου χαρακτήρας», λένε δείχνοντάς μου μια σελίδα. Κάτω από τις δικές μου σημειώσεις ο γερο-Αντόνιο είχε γράψει, με μεγάλα γράμματα: «Αν δεν μπορείς να έχεις και λογική και δύναμη, πάντα να διαλέγεις τη λογική και άφησε τη δύναμη στον εχθρό. Σε πολλές μάχες η δύναμη προσφέρει νίκη, αλλά ένας πόλεμος κερδίζεται μονάχα χάρη στη λογική. Οι δυνατοί δεν θ’ αντλήσουν ποτέ λογική από τη δύναμη, ενώ εμείς μπορούμε πάντα ν’ αντλήσουμε δύναμη από τη λογική μας».
Και πιο κάτω, με μικροσκοπικά γράμματα: “Felices fiestas”.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Δεν πεινούσα πια, φυσικά. Ως συνήθως, οι εορτασμοί των Ζαπατίστας ήταν γεμάτοι χαρά.
-Υποδιοικητής Μάρκος, Ο Τέταρτος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ξεκινήσει
Ποιος είναι πιο γενναίος; Αυτός που πέφτει στην πρώτη γραμμή μαζί με τη μεγάλη μάζα ή αυτός που αντιμετωπίζει την οργή εκατομμυρίων ανθρώπων για χάρη της συνείδησής του; Μην μας μπερδεύετε με τους ειρηνιστές. Πιστεύουμε στη μάχη. Ναι, πολεμήσαμε σε όλη μας τη ζωή ― πολεμήσαμε ενάντια στην αδικία, στην καταπίεση και στην τυραννία. Σχεδόν αβοήθητοι. Δεν είμαστε ειρηνιστές. Αλλά θέλουμε να γνωρίζουμε για ποιο πράγμα πολεμάμε και αρνούμαστε να πολεμήσουμε υπέρ των εχθρών κι εκμεταλλευτών της ανθρωπότητας.
-Αλεξάντερ Μπέρκμαν, Λεξικό πολέμου
Η Ιστορία του πολιτισμού ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την Ιστορία των όπλων. Η σύνδεση ανάμεσα στην ανακάλυψη της πυρίτιδας και στην ανατροπή της φεουδαρχίας από την αστική τάξη έχει επισημανθεί επανειλημμένα. Και, παρόλο που ουδόλως αμφιβάλλω ότι υπάρχουν εξαιρέσεις, εντούτοις πιστεύω ότι ο ακόλουθος γενικός κανόνας ισχύει: εποχές, όπου το κυρίαρχο όπλο είναι ακριβό ή δύσκολο να κατασκευαστεί, τείνουν προς τον απολυταρχισμό· ενώ σε εποχές, όπου το κυρίαρχο όπλο είναι φθηνό και απλό, ο λαός έχει μια ευκαιρία να ορίσει την τύχη του. Ένα περίπλοκο όπλο κάνει τον ισχυρό ισχυρότερο, ενώ ένα απλό όπλο ―εφόσον δεν υπάρχει ανώτερη απάντηση σε αυτό― δίνει δύναμη στον αδύναμο.
-Τζωρτζ Όργουελ, Εσείς και η ατομική βόμβα