Πικάσο, Ελ Γκρέκο και Αναλυτικός Κυβισμός: Έκθεση στο Μουσείο του Πράδο

Η έκθεση «Πικάσο, Ελ Γκρέκο και Αναλυτικός Κυβισμός», η οποία θα είναι ανοιχτή για το κοινό μέχρι και τις 17 Σεπτεμβρίου 2023, είναι μέρος του προγράμματος “Picasso Celebration 1973-2023”, για την 50η επέτειο του θανάτου του καλλιτέχνη. Σε επιμέλεια Carmen Giménez, αναδεικνύει τις πιο εντυπωσιακές και σημαντικές συνδέσεις μεταξύ του Ελ Γκρέκο (El Greco) και του Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso).

Αντιπαραβάλλοντας τα έργα των δύο καλλιτεχνών, με ιδιαίτερη έμφαση στα κυβιστικά έργα του Πικάσο και τα μεταγενέστερα έργα του Ελ Γκρέκο, προβάλλει νέες προσεγγίσεις, όχι μόνο για το δικό τους έργο αλλά και για τον αντίκτυπο που είχε η μεταξύ τους καλλιτεχνική σχέση στην ανάπτυξη των avant-garde κινημάτων του 20ου αιώνα.

Στη συγκεκριμένη έκθεση υποστηρίζεται ότι η επιρροή του Ελ Γκρέκο στον Πικάσο ήταν πολύ μεγαλύτερη και με περισσότερη διάρκεια σε σχέση με την επικρατούσα άποψη των ειδικών -ότι, δηλαδή, ο Γκρέκο επηρέασε τον Πικάσο κυρίως στα πρώιμα έργα του-, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι υπήρξε κομβική για την ανάπτυξη του Κυβισμού και κυρίως του Αναλυτικού Κυβισμού, βασικό χαρακτηριστικό του οποίου είναι η ισοπέδωση της προοπτικής και η χρήση κατακόρυφης δομής. Σχεδόν όλοι οι ειδικοί επιμένουν στη θεωρία ότι ο Γκρέκο επηρέασε το νεανικό έργο του καλλιτέχνη, βασισμένοι στα μπλοκ ζωγραφικής που δημιούργησε ο Πικάσο στη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη και το Παρίσι, καθώς και στο ότι αυτή η επιρροή υπήρξε σημαντική για την «Μπλε Περίοδο». Όπως προαναφέρθηκε, η έκθεση επιχειρεί να τονίσει την μεγαλύτερη εμβέλεια που είχε στην πραγματικότητα η επιρροή αυτή.

Το έργο του Πικάσο γνώρισε πολλαπλές επιρροές και από άλλους καλλιτέχνες. Εντούτοις, η επίδραση του Γκρέκο ήταν πιθανώς η πιο πρώιμη και πιο καθοριστική, καθώς τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ο Πικάσο, έφηβος ακόμη, ζούσε στη Μαδρίτη. Τα γράμματα και οι ζωγραφιές του από την περίοδο που φοιτούσε στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο αναδεικνύουν ότι περνούσε τον περισσότερο χρόνο του στο Μουσείο του Πράδο, αντιγράφοντας τα έργα των Μεγάλων Δασκάλων όπως και εκείνα του Γκρέκο.

Εκείνον τον καιρό ο Γκρέκο δεν ήταν ένας ζωγράφος που έχαιρε υψηλής εκτίμησης και, λόγω των προαναφερθέντων αντιγραφών, ο Πικάσο και ο ζωγράφος Francisco Bernareggi, που τον ακολουθούσε στις επισκέψεις του στο Μουσείο, είχαν χαρακτηριστεί “modernistas”, ενώ ο πατέρας του Πικάσο τους επιτίμησε, λέγοντάς τους πως «πήγαιναν προς τη λάθος κατεύθυνση».

Ο Γκρέκο άρχισε να εκτιμάται περισσότερο στα τέλη του 19ου αιώνα, χάρη στους νεαρούς avant-garde Ευρωπαίους ζωγράφους της εποχής. Χρειάστηκαν 300 χρόνια για να αποκωδικοποιηθεί το έργο του Γκρέκο, αλλά μόλις ανακαλύφθηκε εκ νέου, έδωσε στον Πικάσο τον τρόπο να ξεφύγει από την τέχνη του παρελθόντος και την παραδοσιακή αναπαράσταση.

Πηγή: museodelprado.es

Κεντρική εικόνα θέματος: Saint Bartholomew, El Greco. Oil on canvas, 100.4 x 80.4 cm. 1610-14. Λεπτομέρεια του έργου. Ανακτήθηκε από Wikimedia Commons.