Το «Πόλεμος και Ειρήνη», το εμβληματικό μυθιστόρημα του Λέοντος Νικολάγιεβιτς Τολστόι (1828- 1910), παρουσιάζεται στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά, σε μετάφραση από τα αγγλικά, σκηνοθεσία και κίνηση, Ιόλης Ανδρεάδη, ενώ την πρωτότυπη διασκευή για το θέατρο υπογράφει μαζί με την Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης. Η παράσταση είναι συμπαραγωγή του Δημοτικού θεάτρου Πειραιά και της Performing arts and entertainment l.t.d. και πραγματεύεται την γαλλική εισβολή στη Ρωσία, στις αρχές του 19ου αιώνα και η επίδρασή της στους κύκλους της ρώσικης αριστοκρατίας.
Πόλεμος – θάνατος, Ειρήνη – έρωτας
Η σκηνοθετική δομή στηρίχτηκε στη φόρμα της διασκευής, χωρίς όμως να αλλοιωθεί η φιλοσοφική διάσταση του έργου. Λόγος, έκφραση και κίνηση άρτια συνδυαζόμενα συνθέτουν μία πολλά υποσχόμενη παραγωγή εικαστικού ηχοχρώματος. Η περιγραφή των γεγονότων της ναπολεόντειας εισβολής στη Ρωσία, από το 1805 έως το 1820, αποκαλύπτεται ρεαλιστικά, με τρόπο ιδιαίτερα καλλιτεχνικό. Τα εντυπωσιακά σκηνικά, αποτυπώνουν την ατμόσφαιρα της εποχής και ιχνογραφούν με τον καλύτερο τρόπο τα ανθρώπινα πάθη.
Σκοτάδι -φως, εναλλαγή ακατάβλητη, διαρκής και ισόβια συνυφασμένη με την ιστορία του ανθρώπινου γένους. Ένα δίπολο που αντανακλά τη διαχρονική εμβέλεια του μεγαλειώδους έργου, με την κοινωνικοπολιτική και ιστορική του σφραγίδα. Ένα έργο ζωντανό και επίκαιρο, σύγχρονο, καθώς οι διεθνείς συγκυρίες απειλούν την παγκόσμια ισορροπία και διαβρώνουν με γεωμετρική πρόοδο, την ηθική ακεραιότητα του ανθρώπου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Ιόλη Ανδρεάδη εικονοποιεί με θεατρική λεπτομέρεια τον ψυχισμό των ηρώων με μοχλό την ειλικρίνεια και την καθαρότητα. Χαρακτηριστικά που διακρίνουν τη δική της διασκευή, καθώς «αναμετριέται», με ένα μνημειώδες έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο σεβασμός στο πρωτότυπο κείμενο – που λειτουργεί ως πυξίδα -, δείχνει το θαυμασμό στο μεγάλο Ρώσο συγγραφέα, αλλά και την ευθύνη για ένα τέτοιο τολμηρό εγχείρημα. Φωτογραφίζει βιώματα και εμπειρίες – όπως τα αντιλήφθηκε σε προσωπικό επίπεδο – που συγγενεύουν με εκείνα των ηρώων. Αυτό αποτέλεσε και τη βάση για την προσπάθεια που έκαναν μαζί με τον Ασπρούλη.
Η δραματοποίηση ενός λογοτεχνικού κειμένου και η όποια παρουσίασή του αγγίζει «αυτοβιογραφικά» στοιχεία των νέων δημιουργών, πάντα έχει πρωτεύον ενδιαφέρον. Και φυσικά το τελικό προϊόν – δημιούργημα, με όλο το φορτίο ιδεών που μεταφέρει, εν δυνάμει και εν πράξει, εκτίθεται στην κρίση του κοινού.
Οι κατασκευές του Γιάννη Νίτσου, οι χειροποίητες φιγούρες και χάρτες του Γιάγκου Ανδρεάδη και η κατασκευή της αρκούδας από τον Στέλιο Κουτρούλη, αποτελούν σημαντικά εργαλεία. Χρησιμεύουν στη σκηνοθετική άποψη της θεατρικής διασκευής, καθώς αναπόφευκτα συμβάλλουν στην εξέλιξη της δράσης.
Με ευσυνειδησία και έμπνευση η Ανδρεάδη και ο Ασπρούλης διαχειρίζονται ευφυώς, το πολυμορφικό υλικό. Εστιάζουν στον πλούτο της γλώσσας, στο άφθονα αναδυόμενο χιούμορ και επικεντρώνονται στη δυναμική εμβέλεια της αφήγησης. Έκτισαν εικόνες φρίκης και αποτροπιασμού, αλλά και χαρούμενες και τρυφερές, εύρυθμα ταιριαστές στον πρωτογενή στόχο. Σκηνές κινηματογραφικής θεώρησης, γοργές και σύντομες, έντονες, απότομες, καταιγιστικές. Τα αρώματα των ψυχικά εύφορων συναισθημάτων κατακλύζουν το θεατρικό σανίδι, επικοινωνώντας αβίαστα με το θεατή.
Έτσι ανέδειξαν αριστοτεχνικά και με υψηλό αίσθημα αντικειμενικότητας, την υπερηφάνεια κάθε χαρακτήρα, το κάλλος, τον αισθησιασμό, την αναζήτηση της ευτυχίας, τα διλήμματα και την στρατηγική ευφυία. Όλα αυτά προσιδιάζουν στο φρόνημα του ρώσικου λαού, αλλά επηρεάζουν και ακουμπούν κάθε λαό που παλεύει για την ύπαρξή του, σε οποιοδήποτε χώρο και χρόνο. Αυτή εξάλλου είναι και η αξία των μεγάλων λογοτεχνικών κειμένων, η κλασική χρονική τους διάρκεια.
Ερμηνείες
Η εκλεκτή διανομή των ηθοποιών, στήριξε την παράσταση, ο καθένας ανάλογα με το ταλέντο και τη χρονική διάρκεια παραμονής του στη σκηνή. Σε αυτή την πληθωρική δουλειά όλος ο θίασος εργάστηκε σκληρά, με ζήλο και αφοσίωση. Και αυτό αμέσως το εντοπίζει ο θεατής που δικαίως περιμένει πολλά από μια τέτοια φιλόδοξη απόπειρα.
Διακρίθηκαν ο Γεράσιμος Γεννατάς, ως Ναπολέων και η εξαίρετη θεατρική περσόνα Ρούλα Πατεράκη και στους δύο ρόλους που υποδύεται. Αξιοπρεπέστατοι και απόλυτα δεμένοι με τον θεματικό πυρήνα, οι Κωνταντίνος Μπιμπής, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Βασιλική Τρουφάκου και η χαρισματική Νεφέλη Κουρή. Πολύ καλοί οι Κώστας Νικούλι, Τζένη Κόλλια, Εστέλλα Κοπάνου και Ανδρέας Κανελλόπουλος. Στο ρόλο του Τολστόι και του στρατηγού Κουτούζωφ, ο Κώστας Καζάκος, που κέρδισε το ισχυρό χειροκρότημα των θεατών. Όλοι τους υπηρέτησαν ολοσχερώς την κρυσταλλένια υφή των νοηματικών αξόνων, οι οποίοι επάξια αποδεικνύονται στυλοβάτες μιας αξιόλογης τρίωρης σκηνικής απόδοσης.
Αξιολόγηση
«Πόλεμος και Ειρήνη»… μία πλούσια εικονοκλαστική παράσταση δια χειρός Ιόλης Ανδρεάδη και Άρη Ασπρούλη. Το έργο αποτελεί μία γενναία και ενδελεχή κατάδυση στην ανθρώπινη ψυχή, καθώς μπορούμε να της δώσουμε τον χαρακτηρισμό ενός ολοκληρωμένου ζωγραφικού πίνακα. Μία επαναστατικά αισθητική παραγωγή που συγκινεί, οργίζεται, υποφέρει, προκαλεί, διερωτάται και διαλεκτικά συνομιλεί με παρελθόν, παρόν και μέλλον.
«Έχω μαζί μου δύο σπουδαίους πολεμιστές, το χρόνο και την υπομονή»: στρατηγός Κουτούζωφ.
«Αν όλοι πολεμούσαν για τις δικές τους πεποιθήσεις, δεν θα υπήρχε πόλεμος».
Διαβάστε επίσης:
Πόλεμος και Ειρήνη: Οι ήρωες του Τολστόι ζωντανεύουν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
