Η Ιστορικός Τέχνης, Νικολένα Καλαϊτζάκη σημειώνει, μεταξύ άλλων, για το έργο της εικαστικού Κατερίνας Ξανθά:
“Παλλόμενες στην σφαίρα της δικής τους σαγήνης, η ανθρωποκεντρική ζωγραφική, όπως και η τέχνη του πορτρέτου, εστιασμένα υφαίνουν τις χρονοστιγμές του ανθρώπινου μικρόκοσμου, εξυψώνοντας τες, διαμέσου της Τέχνης, από το εκάστοτε κοινωνικό και ιστορικό συγκείμενο που τις περιβάλλει, σε πρίσμα διαχρονίας. Είναι η ίδια η τοποθέτηση του καλλιτέχνη – εκφραστή της σημαντότητας που ενέχει η αποτύπωση της ανθρώπινης φιγούρας στην ζωγραφική επιφάνεια που προσδίδει αξία στον σκοπό του όλου εγχειρήματος, με τις μορφές να λειτουργούν ως υποκείμενα, που σχεδόν φωτογραφικά αποτυπωμένα, ανασαίνουν μέσα από την διττή τους, υλική και άυλη αυτοαναφορικότητα. Αυτοαναφορικότητα που αφενός περιορισμένη εντός των ρυθμιστικών κανόνων της περιγραφικής οριοθέτησης του στιγμιαίου μένει και που εξαιτίας αυτής ακριβώς της συνθήκης, ξεχωριστή αναβαίνει στο λυτρωτικό και κάπως ματαιόδοξο “πάντα”, χαρίζοντας στους σάρκινους πρωταγωνιστές της μια άτρωτη στιγμή στον φθαρτό χρόνο.
Η εικαστικός Κατερίνα Ξανθά αγαπά, πράγματι, να καταπιάνεται στην εργασία της με τους απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, στήνοντας αφηγήσεις που κινούνται, άλλες στους τρόπους του νατουραλισμού ή του ρεαλισμού άλλοτε, επιτρέποντας στον ίδιο χρόνο παρεμβάσεις πιο ελεύθερες και αφαιρετικές, που αφορούν είτε στη σύνθεση, είτε στο χρώμα, όταν αυτές εξυπηρετούν τις ανάγκες έκφρασης του δημιουργικού φαντασιακού. Διακριτικό στοιχείο δομικό που παρατηρεί κανείς στο σύνολο των έργων της Ξανθά είναι η ψυχογραφική αποτύπωση των συναισθημάτων των προσώπων που αναδεικνύει και που βρίσκονται σε πρώτο πλάνο στα μάτια του θεατή, όπως καθρεφτίζονται, από την πραγματική τους κατάσταση στην όψη του καμβά, στο πλαίσιο της φυσικότητας τους. Στατικά πρόσωπα που κοιτάζουν κατάματα τον θεατή ή που στρέφουν αλλού το βλέμμα ζώντας μέσα στις κρυφές τους ονειροπολήσεις. Παιδιά που παίζουν, χορεύουν, γελούν. Γυναίκες με ύφος μπλαζέ ή πρόσωπα ακόμα που αναζητούν ιδανικά και που σμιλεύονται απορροφημένα καθώς αμέριμνα περιπλανώνται μέσα στις μοναδικές τους στοχαστικές εμβυθίσεις.
Πέραν όμως της αναγωγής των ανθρώπων της διπλανής πόρτας σε ζωγραφικά αρχέτυπα, η εικαστικός εμπνέεται εξίσου από μυθολογικά και ιστορικά γεγονότα που είναι συνδεδεμένα με την ελληνική παράδοση και τις ιστορικές μας καταβολές, προσεγγίζοντας με ειδική ευαισθησία θέματα μείζονος σημασίας που ριζώνουν στο πολύπαθο αφήγημα του ματωμένου ελληνισμού. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αποτελούν το έργο που απεικονίζει την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα ή το έργο υπό τον τίτλο “Give Back (Η πυξίδα)” στο οποίο ένα κορίτσι αιτείται της επιστροφής των βίαια ξεριζωμένων και βαφτισμένων ως “Ελγινείων” μαρμάρων του Παρθενώνα στην πατρίδα τους, την Ελλάδα, βαστώντας στο χέρι μια πυξίδα. Η πυξίδα δεν δείχνει ως είθισται τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, αλλά η επιφάνεια της καλύπτεται από την γαλανόλευκη σημαία της χώρας. Γιατί ο μόνος και οριστικός προορισμός των ανήθικα αποσπασμένων μαρμάρων θα πρέπει να είναι η γενέτειρα τους πατρίδα. Το πράσινο χρώμα στο φόρεμα του κοριτσιού συμβολικά υποδηλώνει την άσβηστη ελπίδα της επιστροφής τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ενδιαφέρον παρουσιάζει αντίστοιχα το έργο που φέρει τον τίτλο “Χαμένες Παρτίδες – Πατρίδες” και το οποίο συνιστά αναφορά στην Μικρασιατική καταστροφή και την γενοκτονία των Ελλήνων της Σμύρνης. Με φόντο την Αγιά – Σοφιά, ένα κορίτσι γονατιστό στέκεται επάνω σε μια σκακιέρα – γεωπολιτικό χάρτη της χώρας μπλεγμένο σε ένα συμβολικό παιχνίδι, στο οποίο τα ανθρωπόμορφα πιόνια που ερμηνεύονται ως οι βασικοί πρωταγωνιστές του πολιτικού παιχνιδιού που κινούν τα νήματα και που ορίζονται ως οι ηθικοί αυτουργοί που οδήγησαν στην καταστροφή είναι άπιαστα. Το κορίτσι εκπροσωπεί την κάθε αθώα ψυχή εις βάρος της οποίας διαδραματίζονται πολιτικά παιχνίδια, όπως αυτά που εξαιτίας των ποταπών πολιτικών χειρισμών των ανθρώπων της εξουσίας “χάρισαν” στους Έλληνες της Μικράς Ασίας δύο επιλογές: τον θάνατο ή την προσφυγιά”.
Οργανωτής έκθεσης: «Οικοτρόπιο»: Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας & Χειροτεχνίας
Η έκθεση τελείται υπό την υποστήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς και του Δήμου Καστοριάς.
Κατερίνα Ξανθά
Η εικαστικός Κατερίνα Ξανθά γεννήθηκε στον Βόλο, όπου και μεγάλωσε. Το 2001 αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης, όπου σπούδασε ζωγραφική, με καθηγητές τον Β.Δημητρέα και τον Γ.Γκολφίνο και χαρακτική, με καθηγητές τους Ξ.Σαχίνη, Ε.Γιανναδάκη, καθώς και φωτογραφία με τον Γ.Κατσάγγελλο. Έχει πραγματοποιήσει 2 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε 36 ομαδικές εκθέσεις. Ζει κι εργάζεται στην Καστοριά ως καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης.