Προσοχή! Ο πρίγκιπας λερώνει: Όπερα και.. για παιδιά του Νίκου Κυπουργού στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Για πρώτη φορά η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινιάζει και μια σειρά βραδινών παραστάσεων στην παραγωγή της όπερας και για παιδιά, μιας και πρόκειται για ένα θέαμα που αφορά εξίσου τα παιδιά και το ενήλικο κοινό, ξεκινώντας με την όπερα Προσοχή! Ο πρίγκιπας λερώνει του Νίκου Κυπουργού.

«Πρίγκιπες και πριγκίπισσες που είναι και λίγο «βρωμόπαιδα», λασπωμένα ζωάκια με πολύ …μα πάρα πολύ «ανθρώπινα» στοιχεία στον χαρακτήρα τους, μεγάλοι που φέρονται σαν παιδάκια και «παιδιά» που ωριμάζουν».

Η νέα όπερα και.. για παιδιά του Νίκου Κυπουργού σε ποιητικό κείμενο και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου είναι ένα ανατρεπτικό παραμύθι όπου όλα είναι λίγο «πειραγμένα» και τίποτα δεν «είναι» όπως «φαίνεται» στην  αρχή. Η ιστορία βασίζεται στο διάσημο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν Ο πρίγκιπας χοιροβοσκός και μιλάει για έναν πρίγκιπα ο οποίος ντύνεται χοιροβοσκός για να κερδίσει την καρδιά της αλαζονικής πριγκίπισσας. Έτσι το δράμα αναμειγνύεται με την κωμωδία, το συναίσθημα με τον κυνισμό και η γοητεία με την απογοήτευση.

Ο Νίκος Κυπουργός είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, υπήρξε στενός συνεργάτης του Μάνου Χατζιδάκι, ενώ έχει μεγάλη εμπειρία στην θεατρική και κινηματογραφική μουσική. Ξεκίνησε από την θρυλική Λιλιπούπολη, συνεργάστηκε με την Ξένια Καλογεροπούλου στην «Μικρή Πόρτα», ενώ το 1994 παρουσίασε μαζί με τον Θωμά Μοσχόπουλο  το Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει, ένα έργο προάγγελο της όπερας Προσοχή! Ο πρίγκιπας λερώνει.

Ο συνθέτης σημειώνει για το νέο του έργο – το οποίο είναι παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής:

Στο νέο έργο υπάρχουν δύο κόσμοι. Ο ένας είναι πολύ καθαρός, είναι ένας «γυάλινος κόσμος», το παλάτι του βασιλιά, στο οποίο ζει η πριγκίπισσα, προστατευμένη από τον έξω κόσμο. Ο βασιλιάς δεν την αφήνει να βγει. Υπάρχει, όμως, και ο έξω κόσμος, στο οποίο ζουν τα γουρούνια. Είναι πρωτόγονος, βρώμικος, ενστικτώδης. Καθένας από τους δύο χαρακτηρίζεται από τη δική του μουσική. Στον κόσμο της πριγκίπισσας κυριαρχούν πιο «καθαροί», πιο κρυστάλλινοι ήχοι όπως αυτός των εγχόρδων και της τσελέστας. Στον έξω κόσμο η μουσική αντιμετώπιση είναι πιο σύγχρονη και ταυτόχρονα πιο πρωτόγονη: κυριαρχούν τα χάλκινα και κρουστά. Ο ένας κόσμος είναι πιο μελωδικός, ο άλλος πιο ρυθμικός. Σταδιακά, οι δύο κόσμοι, που στην αρχή είναι διαχωρισμένοι, συνδέονται. Φυσικά, στο σημείο όπου συναντώνται, βρίσκεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον: εκεί ενώνονται μουσικά όλα τα στοιχεία, τα διαφορετικά όργανα, οι ρυθμοί και η τονική αρμονία με πιο σύγχρονα στοιχεία.

Η δημιουργία του νέου έργου είναι το αποτέλεσμα της δημιουργικής συνεργασίας μεταξύ του Νίκου Κυπουργού και του Θωμά Μοσχόπουλου: «Σε όλη τη διαδικασία της σύνθεσης, η συνεργασία μου με τον Θωμά Μοσχόπουλο, ο οποίος γνωρίζει καλά το μουσικό θέατρο, ήταν ιδιαίτερα γόνιμη. Υπήρξε ανταλλαγή ιδεών σε κάθε επίπεδο και συχνά μέσα από την  εμπειρία του, ο ένας έδινε λύσεις ή συμπλήρωνε τη δουλειά του άλλου. Μιλούσαμε εξίσου για το κείμενο όπως και για τη μουσική. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι καρπός ενός πραγματικά εποικοδομητικού διαλόγου» σημειώνει ο συνθέτης.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος, ο οποίος επιστρέφει στην Λυρική δύο χρόνια μετά την μεγάλη επιτυχία Ο παπουτσωμένος γάτος, σημειώνει για το έργο και την συνεργασία του με τον συνθέτη:

«Ο πρίγκιπας χοιροβοσκός, το παραμύθι του Άντερσεν πάνω στο οποίο βασίζεται η όπερά μας, χαρακτηρίζεται και στον τίτλο του ακόμη από αυτήν την αποκαλυπτική αμφισημία. Εδώ τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται. Οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισσες δεν είναι καθόλου  αναμενόμενοι και σίγουρα όχι ιδανικοί. Είναι συναρπαστικό το στοιχείο των ανατροπών των κλισέ που έχει αυτό το παραμύθι και αυτό είναι κάτι που φέρω κατευθείαν από τις παιδικές μου μνήμες.  Η επιλογή του συγκεκριμένου παραμυθιού για να αποτελέσει το υλικό του λιμπρέτου της καινούριας μας δουλειάς με τον Νίκο Κυπουργό ήταν για μένα αυθόρμητη. Όλες οι αναλύσεις και η αιτιολόγηση της επιλογής ήρθαν μετά. Όπως δευτερογενής ήταν και η επεξεργασία ή η προσθήκη ηρώων που δεν υπογραμμίζονται στο παραμύθι του Άντερσεν. Η δική μας ιστορία δίνει χώρο στην Μικρή Ακόλουθο της κόρης του Αυτοκράτορα που τολμάει να είναι διαφορετική χωρίς να χάσει την σεμνότητά της. Που ξέρει τί θέλει και τί δεν θέλει χωρίς να κραυγάζει τις απόψεις τις. Και φυσικά στα Γουρούνια που με κάποιο τρόπο γίνονται αυτά οι συμπαθητικοί-αντιπαθητικοί αφηγητές της ιστορίας δείχνοντας μας τον κόσμο των ανθρώπων μέσα από τα μάτια τους: Ένα πραγματικό «χοιροστάσιο». Στον κόσμο αυτόν οι πρίγκιπες και οι πριγκίπισσες «λερώνονται» και «λερώνουν», χάνουν τις βεβαιότητες τους αλλά και την αλαζονεία τους, ανοίγοντας ίσως έτσι το δρόμο για ένα παραμύθι πιο βιωμένο, πιο πραγματικό, εντέλει πιο χειροπιαστό…»

Η παράσταση που έχει στήσει ο Μοσχόπουλος δεν δίνει απαντήσεις, μόνο θέτει ερωτήματα, δεν έχει το κλασσικό χάπι εντ «και ζήσαν αυτοί καλά» αλλά προτιμά να κλείνει το μάτι στο κοινό, λέγοντας: «ούτε καλά… ούτε τέλεια… ούτε wow! Αλλά… όσο καλύτερα μπορούσαν… Κι εμείς;… Θα δούμε». Η αμφισημία που συναντάται στα παραμύθια του Χ.Κ. Άντερσεν προσφέρει στον Μοσχόπουλο «πεδίο δόξης λαμπρό» προκειμένου να αναπτύξει την επιθυμητή «αναστάτωση» που θα αποκαλύψει σε κάθε θεατή κάτι διαφορετικό.

Την Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής της ΕΛΣ διευθύνουν ο Νίκος Βασιλείου και ο Γιώργος Αραβίδης. Τα σκηνικά είναι της Ευαγγελίας Θεριανού, τα κοστούμια της Κλαίρ Μπρέισγουελ, οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου και η κινησιολογία της Ξένιας Θέμελη. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε διακεκριμένους Μονωδούς της ΕΛΣ.

Συντελεστές:
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Σκηνοθεσία – Συγγραφή λιμπρέτου: Θωμάς Μοσχόπουλος

Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου (9, 10, 13, 16/11 – 1, 11/12 – 22, 24/1 – 5, 27/2) – Γιώργος Αραβίδης  (4, 5, 6, 8, 10, 12, 13, 15/12 – 12, 19, 21, 23, 26/1 – 2, 4, 9, 23, 25, 26, 28/2) – θ.α  (16, 18, 19, 20, 21, 23, 27, 28, 29, 30/3)

Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού / Κοστούμια: Κλαίρ Μπρέισγουελ
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος / Κινησιολογία: Ξένια Θέμελη
 
Πρίγκιπας:
Νίκος Στεφάνου (9, 13/11 – 1, 5, 8, 10, 12, 13, 15/12, 12, 22, 24, 26/1 – 2, 5, 9/2) – Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (10, 16/11 – 4, 6, 11/12 – 4, 25, 27/2 – 19, 21, 27, 29/3)  – Ιωάννης Κάβουρας (19, 21, 23/1 – 23, 26, 28/2 – 16, 18, 20, 23, 28, 30/3)

Πριγκίπισσα:
Μαριάννα Μανσόλα (9, 13/11 – 1, 5, 8, 10, 12, 13, 15/12 – 12, 22, 24, 26/1 – 2, 5, 9/2) – Μαρία Μαυρομμάτη (10, 16/11 – 4, 6, 11/12 – 4, 25, 27/2 – 19, 21, 27, 29/3) – Βάσια Ζαχαροπούλου (19, 21, 23/1 – 23, 26, 28/2 – 16, 18, 20, 23, 28, 30/3)

Βασιλιάς:
Κωστής Ρασιδάκης (9, 13/11 – 1, 5, 8, 10, 12, 13, 15/12 – 12, 22, 24, 26/1 – 2, 5, 9/2) – Νίκος Κοτενίδης (10, 16/11 – 4, 6, 11/12 – 4, 25, 27/2 – 19, 21, 27, 29/3) – Κωστής Μαυρογένης (19, 21, 23/1 – 23, 26, 28/2 – 16, 18, 20, 23, 28, 30/3)

Ακόλουθος:
Θεοδώρα Μπάκα (9, 13/11 – 5, 8, 10, 12, 13, 15/12 – 12, 22, 24, 26/1 – 2, 5, 9/2 – 28/3) – Μιράντα Μακρυνιώτη (10, 16/11 – 4, 6, 11/12 – 4, 25, 27/2 – 19, 21, 27, 29/3) – Αθηνά Καστρινάκη (1/12 – 19, 21, 23/1 – 23, 26, 28/2 – 16, 18, 20, 23, 30/3)

Αυλικοί:
Νίκη Χαζιράκη – Μαριλένα Στριφτόμπολα  (9, 13/11 – 5, 8, 11, 12, 13/12 – 12, 21, 23, 26/1, 4, 9, 25, 27/2 – 16, 19, 21, 28, 29/3), Λυδία Ζερβάνου – Αικατερίνη Κρασσά (10, 16/11, 1, 4, 6, 10, 12, 15/12 – 19, 22, 24/1 – 2, 5, 23, 26, 28/2 – 18, 20, 23, 27, 30/3)

Τρία γουρουνάκια: Μανώλης Λορέντζος, Αρκάδιος Ρακόπουλος, Βασίλης Κωστόπουλος

Συμμετέχει η Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής της ΕΛΣ