Πρόσωπα της Λογοτεχνίας: Αλκη Ζέη, στο Megaron Plus

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παρουσιάζει στο πλαίσιο του κύκλου “Οι λογοτέχνες μιλούν στο κοινό τους” του Megaron Plus, εκδήλωση αφιερώμενη στην Άλκη Ζέη, τη Δευτέρα 31 Μαρτίου 2014.

Στην εκδήλωση-αναφορά στο έργο και την προσωπικότητά της Αλκης Ζέη, συμμετέχουν: η συγγραφέας Λίλα Κονομάρα, ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, η κριτικός παιδικής λογοτεχνίας Μαρίζα Ντεκάστρο, ο παιδικός της φίλος, ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος και οι ηθοποιοί Ξένια Καλογεροπούλου και Σοφία Κόκκαλη.

Η Άλκη Ζέη είναι μια σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας. Μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες. Μέσα στα έργα της, η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρηση.  Ανήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταρακτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή, κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθανόταν ανέκαθεν το χρέος να καταγράψει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενεών. Χωρίς ίχνος διδακτισμού αλλά με τη διάθεση να προκαλέσει προβληματισμό πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων που αποτυπώνει στα έργα της με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και διάσπαρτο χιούμορ.

Ως «πρύτανης» της παιδικής λογοτεχνίας αλλά και πεζογράφος σημαντικών έργων για ενήλικες, ως συγγραφέας που παραμένει ενεργή μέχρι σήμερα και άνθρωπος που συμμετέχει στα κοινά και συνομιλεί τακτικά με τους αναγνώστες της, η Αλκη Ζέη απασχολεί δικαιωματικά την τρίτη κατά σειρά εκδήλωση του Κύκλου «Οι λογοτέχνες μιλούν στο κοινό τους» του Megaron Plus και του ηλεκτρονικού περιοδικού Ο Αναγνώστης που πραγματοποιείται τη Δευτέρα 31 Μαρτίου, στις 7 το απόγευμα, στο Μέγαρο Μουσικής.

Η εκδήλωση έχει σκοπό να παρουσιάσει  την ποικιλία του έργου της και την επίδρασή του τόσο στις μικρές ηλικίες όσο και στη λογοτεχνία των ενηλίκων και ταυτόχρονα να προβάλει την προσωπικότητα της συγγραφέως. Η Αλκη Ζέη θεωρείται πρωτοπόρος καθώς καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος. Γι’αυτό ακριβώς θα μιλήσει η συγγραφέας Λίλα Κονομάρα, υπογραμμίζοντας πως τα μυθιστορήματά της για παιδιά δημιούργησαν ολόκληρη σχολή και επηρέασαν γενιές νεότερων συγγραφέων. Ενώ ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου θα αναφερθεί στο έργο της που απευθύνεται σε ενήλικες σημειώνοντας ενδεικτικά πως με το διήγημα «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» (1987) προσέφερε μια αναθεωρητική ματιά στη σύλληψη μιας φορτισμένης ιστορικά περιόδου αναδεικνύοντας μια νέα οπτική. Παρούσα στη διάρκεια της λογοτεχνικής αυτής βραδιάς που αφορά στο έργο της και την ίδια, η Αλκη Ζέη θα συνομιλήσει με την κριτικό παιδικής λογοτεχνίας Μαρίζα Ντεκάστρο ενώ παρέμβαση θα κάνει και ο παιδικός της φίλος, ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής Τίτος Πατρίκιος. Αποσπάσματα από τα βιβλία της θα διαβάσουν η ηθοποιός, συγγραφέας και μεταφράστρια θεατρικών έργων Ξένια Καλογεροπούλου και η ηθοποιός Σοφία Κόκκαλη.

Η εκδήλωση – που εντάσσεται στο πλαίσιο του Κύκλου του Megaron Plus «Οι λογοτέχνες μιλούν στο κοινό τους» – πραγματοποιείται σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο «Ο Αναγνώστης» σε επιμέλεια του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτήν τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.

Η Αλκη Ζέη ασχολήθηκε με το γράψιμο από μικρή ηλικία. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα ήταν «Το καπλάνι της βιτρίνας (1963) – έργο σχεδόν αυτοβιογραφικό που έχει αξιολογηθεί ως ένα από τα καλύτερα βιβλία για παιδιά στον κόσμο και περιλαμβάνεται σε διεθνείς καταλόγους προτεινόμενων βιβλίων για ανάγνωση και για μελέτη στο σχολείο – το οποίο εμπνεύστηκε από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά (αναφέρουμε ενδεικτικά τα έργα «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» που έγραψε το 1971 με θέμα την Κατοχή και την απελευθέρωση, «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» που κέρδισε το 2003 το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου-ελληνικό τμήμα της IBBY, όπως επίσης τα «Αγριόγατα πίσω από το γυαλί» του 1970, «Ο Πέτρος στον πόλεμο» του 1974, και «Ο ήχος των ποδιών του Δράκου» του 1980, η μετάφραση των οποίων στα αγγλικά και η δημοσίευσή τους στις ΗΠΑ της χάρισαν το βραβείο Mildred L. Batchelder) και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους,  «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2010 η Αλκη Ζέη τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της ενώ το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της έργο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο».

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά από το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας https://webcast.grnet.gr