Τα δεκαέξι κείμενα αυτού του τόμου, δοκίμια πλαστά σύμφωνα με τον συγγραφέα τους, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως το αποκορύφωνα της παρωδίας. Πρόκειται για σχόλια των ηθών, της ηθικής, ξεσπάσματα ενός διεισδυτικού νου που η επικαιρότητα τον κάνει να παρωδεί, ίσως και να χλευάζει.
Τα κείμενα αυτά, μια συλλογή αστεϊσμών και λογοτεχνικών παρωδιών, εμφανίστηκαν σε τόμο το 1963, υπό τον τίτλο «Ελάχιστο Ημερολόγιο», μιας και αυτός ήταν ο τίτλος της στήλης που είχε αρχίσει ο ΄Εκο από το 1959 στο περιοδικό «Il Verri». Έτσι ο κορυφαίος Ιταλός διανοούμενος μπήκε στα σπίτια των Ιταλών, με κείμενα στα οποία περιλαμβάνονταν παρατηρήσεις για τα ήθη, απόψεις για την γλωσσολογία και παρωδίες εμπνευσμένες από την επικαιρότητα και την κοινωνική πραγματικότητα. Έκτοτε ο Έκο δεν σταμάτησε να παράγει «Ελάχιστα Ημερολόγια», διατηρώντας διάφορα άρθρα, δημοσιευμένα στα περιοδικά «Il Verri», «Il Caffe», «L΄ Espresso» και «Pirelli», και προσθέτοντας νέα, γραμμένα στο ίδιο ύφος.
Μερικά από αυτά τα «πλαστά δοκίμια» είχαν την τύχη, όπως αναφέρει ο ίδιος στο σημείωμα για την έκδοση του 1975, να αρέσουν στο κοινό και να περιληφθούν σε ακαδημαϊκές εκδόσεις ή να αποτελέσουν τμήμα ρεπερτορίου υποχρεωτικών αναφορών, όπως η ανάλυση περί Μάικ Μποντζιόρνο. Άλλα κατέληξαν να γίνουν θεατρικές παραστάσεις, ενώ κάποια χρησίμευσαν στους μελετητές ποικίλων κλάδων προκειμένου να καταφέρουν να δουν με τη δέουσα καχυποψία κάποια πράγματα, που μερικές φορές γίνονται πολύ στα σοβαρά. Η θεώρηση αυτή αποδεικνύεται αφάνταστα ανακουφιστική, γιατί μια από τις πρώτες και ευγενέστερες λειτουργίες των μη σοβαρών πραγμάτων είναι να ρίχνουν τη σκιά της δυσπιστίας στα υπερβολικά σοβαρά πράγματα – που είναι ακριβώς η σοβαρότερη λειτουργία της παρωδίας.
Το «Πρώτο Ελάχιστο Ημερολόγιο» έρχεται δεκαεννέα χρόνια μετά την πρώτη ελληνική έκδοσή του, το 1999, πάλι από τα «Ελληνικά Γράμματα» και σε μετάφραση της αείμνηστης μεταφράστριας του ‘Εκο, Έφης Καλλιφατίδη.
