Το κύκνειο άσμα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, “Αδερφοί Καραμάζοφ” έμελλε να είναι από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Σε αυτό ο μεγάλος Ρώσος προοικονόμησε τις εξελίξεις στον εικοστό αιώνα με πυλώνες τη θρησκεία, την εκπαίδευση, τη δικαιοσύνη αλλά και τις κάθε λογής ιδεολογίες. Για όσους αναζητούν οπωσδήποτε ένα και μόνο πρωταγωνιστή σε κάθε βιβλίο, ο Ντοστογιέφσκι έθεσε μια σπαζοκεφαλιά. Ποιος είναι στ’ αλήθεια ο βασικός χαρακτήρας του βιβλίου; Ο μικρός αδερφός, ο Αλιόσα, υποδεικνύεται από τον ίδιο τον συγγραφέα ως ο κεντρικός ήρωας. Στο επίπεδο της δράσης ωστόσο κυριαρχεί αναμφίβολα ο Μίτια, ενώ στο επίπεδο των ιδεών, ο Ιβάν.
Οι Καραμάζοφ συνθέτουν έναν ετερόκλητο μικρόκοσμο στον οποίο εμπεριέχονται όλες οι αντιφάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο πατέρας Καραμάζωφ είναι η μυθιστορηματική επιτομή του «Κακού», ένας βδελυρός, ολοζώντανος χαρακτήρας. Μετά τη δολοφονία του, το καθήκον της συνέχισης του Κακού ανατίθεται στον εξώγαμο γιο του. Ο Σμερντιακώφ δολοφονεί τον βιολογικό του πατέρα πεπεισμένος πως εκτελεί εντολή του Ιβάν. Ο Μίτια επιθυμούσε κι αυτός με τη σειρά του τον θάνατο του Φιοντόρ Καραμάζωφ και ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει. Ο φόνος αυτός συνιστά επί της ουσίας συλλογικό έγκλημα. Στην πραγματικότητα, δεν πρωταγωνιστεί ένας άνθρωπος αλλά μία οικογένεια: Η οικογένεια Καραμάζοφ.