Πρόκειται για το χρονικό μιας πραγματικής δραματικής σύγκρουσης, γραμμένο από μια από τις πιο επιτυχημένες συγγραφείς της Βουλγαρίας. Η Λέα Κοέν, με δέκα μυθιστορήματα στο ενεργητικό της, ένα θεατρικό έργο και δύο σενάρια για τον κινηματογράφο, είναι η συγγραφέας που στοχεύει στην λεπτομερή καταγραφή της βαλκανικής Ιστορίας της περιόδου του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και περιγράφει την οδυνηρή εμπειρία δώδεκα χιλιάδων Εβραίων που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης της Πολωνίας. Είναι πρώην βουλευτής, διπλωμάτης, πρέσβειρα της Βουλγαρίας σε πολλές χώρες και μια μεγάλη προσωπικότητα στον χώρο του πολιτισμού στη Βουλγαρία αλλά και στο εξωτερικό.
Σημαντικό είναι να σταθούμε και στη μεταφραστική αρτιότητα του ελληνικού κειμένου την οποία υπογράφει ο ελληνιστής Ιβάν Γκένοβ, ένας από τους πιο γνωστούς Βούλγαρους μεταφραστές—καθηγητής αρχαίας και νέας ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, συνιδρυτής του μοναδικού κλασσικού Λυκείου της Βουλγαρίας και για είκοσι χρόνια διαπιστευμένος διερμηνέας των ελληνοβουλγαρικών κυβερνήσεων.
Ο «Ραφαήλ» είναι το πρώτο βουλγαρικό βιβλίο που πραγματεύεται το ολοκαύτωμα των Εβραίων στα ματωμένα χρόνια 1940-1944. Αυτό που το κάνει ιδιαίτερο όμως, πέρα από την επιλογή του θέματος, είναι ο τρόπος που είναι γραμμένο. Με τη μορφή μιας συνέντευξηςη αφήγηση μετατρέπεται σε ένα σημαντικό ντοκουμέντο, όταν εβδομήντα χρόνια μετά τα γεγονότα αυτά η τελευταία απόγονος των Αριέ και μάρτυρας όσων συνέβησαν γιορτάζει τα γενέθλιά της και ο Ντέιβιντ Γκούτμαν, ένας ασφαλιστής τη ρωτάει για την ιστορία της οικογένειάς της. Η εξομολόγηση της ηλικιωμένης γυναίκας θα γίνει η αφορμή για να αναδειχθεί η ιστορία του Ραφαήλ.
Κεντρικός, λοιπόν, ήρωας του μυθιστορήματος θα είναι ο Ραφαήλ Αριέ, ο διευθυντής της εταιρείας παρασκευής αρωμάτων που δημιούργησε η οικογένειαΑριέ. Μια εταιρεία υψηλής ποιότητας αρωμάτων που ταυτόχρονα ήταν προσιτά στο ευρύ κοινό. Ο Ραφαήλ υπήρξε ένας άνθρωπος ευγενής που αγαπούσε τις γυναίκες και ζούσε μια πλούσια και αριστοκρατική ζωή, μέσα σε μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα ανάμεσα στη Βουλγαρία και το Παρίσι. Αυτός ήταν και ο λόγος που πέτυχε τόσα πολλά στην αρωματοποιεία και βεβαίως το γεγονός ότι οι άνθρωποι που στελέχωναν την εταιρεία είχαν εξαιρετικές γνώσεις και μπορούσαν να δημιουργήσουν νέα αρώματα, οι συνταγές των οποίων παρέμεναν κρυφές.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η υπόθεση του ιστορικού αυτού έργου περιστρέφεται γύρω από την οικογένεια αυτή και καταγράφει τις χρονικές περιόδους του 1943 και του 2017, με σκοπό να πληροφορηθεί ο αναγνώστης όλα όσα βίωσε η οικογένεια αυτή, τον αγώνα της να επικρατήσει στον χώρο και την πολιτική επίθεση που υπέστη εξαιτίας των επιλογών της που έθεταν υπό αμφισβήτηση την επίσημη πολιτική του κράτους απέναντι στη βουλγαρική βιομηχανία. Η Κοέν όμως δεν σταματά εκεί. Εστιάζει παράλληλα στο ιστορικό και κοινωνικό περίγραμμα της εποχής και μας δίνει πληροφορίες για την εβραϊκή πορεία προς την εξόντωση, μια πορεία που θα ακολουθήσει και ο Ραφαήλ μαζί με τον θείο του. Εξαιρετικής σκηνοθεσίας είναι η στιγμή που ο Ραφαήλ μετά από όλα όσα έχει υποστεί, τους βασανισμούς και την καταδίωξη με σκοπό μια ψεύτικη ομολογία βρίσκεται στη φυλακή και περιμένει την απόφαση των Ανακτόρων για την απονομή χάριτος που έχει αιτηθεί.
Για έξι ολόκληρες ώρες, μέσα στη νύχτα ο Ραφαήλ εξετάζει όλα όσα τον οδήγησαν στην καταδίκη του. Η απόφαση των Ανακτόρων θα τον βρει τα ξημερώματα και μαζί η συνειδητοποίηση όλων όσων συνέβησαν. Ο αναγνώστης βιώνει μαζί του την αγωνία των στιγμών και συνειδητοποιεί την τραγικότητα μιας ολόκληρης ζωής, της ζωής του Ραφαήλ, αλλά και των Εβραίων της βουλγαρικής κοινωνίας μαθαίνοντας παράλληλα για τις δεκάδες θανατικές ποινές που με ψεύτικες κατηγορίες καταδίκασαν τη ζωή πολλών Εβραίων στη Βουλγαρία με ευθύνη της βασιλικής οικογένειας.Ένα δικαστικό ολοκαύτωμα που συντελέστηκε εκείνα τα πέτρινα χρόνια. Γεγονότα που δεν είναι ευρέως γνωστά και η γραφή αυτού του βιβλίου είναι βέβαιο ότι θα συντελέσει στην αποκατάσταση των ονομάτων πολλών Εβραίων που είχαν την ίδια μοίρα.
Το βιβλίο είναι προϊόν μιας τεράστιας και μακροχρόνιας προσωπικής έρευνας της συγγραφέα και οι ήρωες και τα γεγονότα στα οποία αναφέρεται είναι εντελώς αληθινά, περιγράφονται ανάγλυφα και γι’ αυτό είναι καθηλωτικά. Στο βιβλίο υπάρχουν σκηνές έντονης δραματικότητας που κυριολεκτικά εκτινάσσουν την αναγνωστική διαδικασία. Η συγγραφέας μελέτησε δικαστικά αρχεία, ταξίδεψε στα μέρη όπου έζησαν οι ήρωές της, συνομίλησε με απογόνους και κατάφερε να ανασυνθέσει με ακρίβεια τις λεπτομέρειες ενός τόσο οδυνηρού για την παγκόσμια Ιστορία παρελθόντος που συνειρμικά οδηγεί τον Έλληνα αναγνώστη στα γεγονότα που σημάδεψαν και τους Έλληνες Εβραίους της εποχής.
Ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο, γραμμένο με σεβασμό και αγάπη για τους ήρωες της αληθινής Ιστορίας αλλά και της Βουλγαρικής Ιστορίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Διαβάστε επίσης:
Ραφαήλ, Ο βασιλιάς και ο αρωματοποιός – Λέα Κόεν