Ρεμπέτικα – Οι τέλειες ατέλειες: Συναυλία με εκλεκτούς καλεσμένους στο Ηρώδειο

Οι καλοκαιρινές Κασέτες είναι αφιερωμένες στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και η πρώτη από αυτές είναι γεμάτη με Ρεμπέτικα. Με τραγούδια που καθόρισαν το ελληνικό ρεπερτόριο και μιλούν για το τσαλάκωμα, τα λάθη, τις ατέλειές μας.

Ο Μελωδία 99.2 αναθέτει στον μουσικό, ερευνητή και δάσκαλο Δημήτρη Μυστακίδη να φτιάξει μια Κασέτα με τα τραγούδια που γράφτηκαν πηγαία, από ευφυείς, λαϊκούς καλλιτέχνες. Που μας δίδαξαν την απλότητα και τώρα μας καλούν να τα ανακαλύψουμε μέσα από μια νέα ματιά.

Επί σκηνής αγαπημένες φωνές, ανάμεσά τους αυτές της Φωτεινής Βελεσιώτου, της Ελένης Βιτάλη, της Γιώτας Νέγκα, του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, του Ορφέα Περίδη, του Διονύση Σαββόπουλου, της Ελένης Τσαλιγοπούλου και άλλων, απρόβλεπτων και μη, αγαπημένων καλλιτεχνών, αναλαμβάνουν να φτιάξουν αυτή την ξεχωριστή Κασέτα υπενθυμίζοντάς μας πως το μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης κρύβεται στις διαχρονικές ατέλειές της.

Αποδεχόμενοι ασυνείδητα, ή από την λαϊκή τους σοφία, την ατέλεια της ανθρώπινης φύσης, οι συνθέτες του ρεμπέτικου δεν ωραιοποίησαν καταστάσεις, δεν αποζητούσαν να μοιάσουν ή να δείξουν ότι μοιάζουν σε κάποιο ιδανικό, χωρίς ατέλειες, ανθρώπινο πρότυπο. Διαμόρφωσαν ένα μουσικό είδος που κουβαλούσε μέσα του μεγάλη δύναμη. Τραγούδια που μαζί τους μπορούσαν να ταυτιστούν οι πολλοί.

Σημείωμα Δημήτρη Μυστακίδη

Ρεμπέτικο. Μια λέξη, διάφορες προσεγγίσεις.

Πολλά χρόνια μετά την εποχή της δημιουργίας του, το ρεμπέτικο συνεχίζει να βρίσκεται στο προσκήνιο. Είτε σαν κοινωνικό πρότυπο για τους υπερασπιστές της ανυπότακτης λαϊκής ψυχής, είτε σαν κακό παράδειγμα για τους “λόγιους” εραστές της υψηλής μουσικής τέχνης, είτε σαν πεδίο αντιπαράθεσης ιδεολογιών ανατολής-δύσης και πάει λέγοντας.

Κι αν σήμερα θεωρείται από πολλούς επίκαιρο, είναι μάλλον επειδή σαν κοινωνία δεν καταφέραμε να εξαλείψουμε τους λόγους που το δημιούργησαν, μιας και πολλά από τα θέματά του είναι σαν να μιλούν για το σήμερα. Για παράδειγμα, αν ο έρωτας είναι πάντα επίκαιρο θέμα, η φτώχεια δεν θα ‘πρεπε. 

Όπως και να ‘χει, το ρεμπέτικο -για μένα- είναι ένα σπουδαίο δείγμα λαϊκής τέχνης.

Συνδυάζοντας ετερόκλητα μουσικά στοιχεία, οι συνθέτες του δημιούργησαν ένα νέο είδος που δεν χωρούσε σε κανένα γνωστό ως εκείνη τη στιγμή πρότυπο. Έναν ζωντανό οργανισμό που δανείστηκε πολλά στοιχεία απ’ το παρελθόν, αλλά φίλτραρε και αφομοίωσε δημιουργικά οποιονδήποτε “νεοτερισμό” θα το βοηθούσε να αναπτυχθεί, χωρίς ιδεολογικούς φραγμούς και με μοναδικό στόχο την ελεύθερη δημιουργική έκφραση. Η συνεχής και χωρίς όρους επαναδιαπραγμάτευση του υλικού, ακόμη και από τους ίδιους τους δημιουργούς του, το οδήγησαν σε σημείο που να αγγίζει την τελειότητα κι ο τρόπος τους θα ‘πρεπε να είναι πρότυπο για όλους μας.       

Το ρεμπέτικο εξέφρασε απόλυτα τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που το γέννησαν. Δεν χάιδεψε αυτιά, για να είναι αρεστό. Δεν μάσησε τα λόγια του. Δεν ωραιοποίησε καταστάσεις. Δεν μιλούσε από καθέδρας, ούτε βαθυστόχαστα. Σ’ αγκάλιαζε στον πόνο και γονάτιζε δίπλα σου στα στραβοπατήματα. Είπε αλήθειες με άμεσο και απλό τρόπο, κατέδειξε με ειλικρίνεια τις ανθρώπινες αδυναμίες αλλά και το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής.

Για μένα, αυτή η αλήθεια του είναι που το κατέστησε διαχρονικό.

Και την αλήθεια της τρωτής, ανθρώπινης φύσης με όλες της τις ατέλειες, τα λάθη και τις λοξοδρομήσεις της που ύμνησε το ρεμπέτικο θα ‘ρθουμε να φωτίσουμε πάλι. 

Σημείωμα ομάδας Μελωδία 99,2

Αυτό που εξακολουθεί να μας συγκινεί στο συμβολισμό της Κασέτας πέρα από τη διάθεση του δημιουργού της να συμπεριλάβει και στις δύο πλευρές της μόνο τα αγαπημένα του τραγούδια είναι η διάσταση του δώρου, καθώς τις περισσότερες φορές μια κασέτα δωρίζεται ως μια ανάγκη να μοιραστούμε τα τραγούδια που ξέρουμε καλά, ως ένας κώδικας φιλίας και κυρίως μιας κοινής γλώσσας.

Συμμετέχουν:

Φωτεινή Βελεσιώτου, Ελένη Βιτάλη, Γιώτα Νέγκα, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Ορφέας Περίδης, Διονύσης Σαββόπουλος, Ελένη Τσαλιγοπούλου κ.ά.